Aktualności
- 12 cze, 2020
Saga o dębach Szczodrego. (1) Dąb szypułkowy Hrabia Protoplasta.
Saga o dębach Szczodrego.
(1) Dąb szypułkowy Hrabia Protoplasta.
Saga ta rozpoczyna się ponad 400 lat temu, kiedy ziemie Szczodrego pokrywały gęstsze lasy, ludzi było mniej, a żyzna gleba wydawała mocarniejsze i potężniejsze drzewa niż w czasach współczesnych. Wtedy to, po 1600 roku nadeszły lata płodności i obfitości. Susze rzadko nękały przyrodę, a deszcze świętojańskie przypominały tropikalne ulewy.
Rośliny kąpały się w swoim żywiole, będącym eliksirem wilgoci, żyznej próchnicy i solidnej wentylacji świeżego powietrza leśnego. Wyrastało mnóstwo drzew, które rywalizowały zaciekle o prawo wznoszenia konarów ku niebu. Wiele z nich poległo w tej botanicznej potyczce, wiele też padło ofiarą zwierzęcych szczęk i żarłocznych owadów.
Tylko kilkanaście drzew zdołało wyjść zwycięsko z tych wieloletnich zmagań z losem, który rozdaje karty życia i śmierci. Pomyślności i biedy. Obfitości i głodu. Przetrwały lata bezbronnej, niemowlęcej kiełki i czasy podrostów – giętkich i atrakcyjnych dla wielu zwierząt.
Wśród tych, którym udała się ta arcy-trudna sztuka przetrwania, przyroda wybrała swojego Przywódcę, założyciela rodu, który ukazuje potęgę dębów Szczodrego. Od niej, potężniejszy jest tylko cień, rzucany przez ich sylwetki na otoczenie.
To On, który otwiera sagę. W Jego mądrości, światłości i dostojności ukrywa się prawda o szlachetnym rodzie szypułkowych rycerzy, których możemy jeszcze oglądać w czasach współczesnych. Każdy dąb reprezentuje cząstkę sagi. W każdym drzewie widać dobro, przemijanie, walkę, pokorę i wolę życia. Możemy się od nich wiele nauczyć.
Najzacniejszy przedstawiciel rodu to potężny Hrabia Protoplasta. W Jego konarach ukryła się cała historia, którą odczytałem w ostatnich miesiącach. Tu zaczyna się saga wspaniałych drzew. Czarujących, niezwykłych i tajemniczych. Kiedy zacząłem po kolei je odnajdywać, natchnęły mnie i przekonały, aby przybliżyć ich sylwetki.
Hrabia rośnie przy skraju lasu. Reprezentuje majestat całego rodu, ale też pokorę i dyskrecję. Drzewa nie obnoszą się z bogactwem, chociaż emanują nim w całym swoim pokroju. Tak zacne dęby są największym klejnotem każdej ziemi, bez względu na to gdzie rosną i co się na tych ziemiach znajduje.
Jego nieprzeciętność docenili ludzie, ustanawiając go pomnikiem przyrody ( Dąb_szyp._Hrabia_Protoplasta_766cm ). W Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody zapisano, że dąb mierzy w obwodzie 779 cm, a jego wysokość wynosi 31 metrów.
OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA
Dokładny pomiar Hrabiego, zgodny z zasadami dendrometrii, który wykonałem w grudniu 2019 roku, wskazał 766 cm obwodu pierśnicowego pnia. Czyli ten rejestrowy jest zawyżony. Wysokość 31 metrów jest prawidłowa. Jak wygląda szypułkowy Protoplasta rodu?
Stosunkowo krótki, potężny pień ma ślady wyłamań i chirurgicznego usunięcia niektórych konarów. Jest przyozdobiony mchami i notuje się na nim niewielkie ubytki i wypróchnienia. Na wysokości około 5 metrów, rozpoczyna się majestatyczna symfonia wielu ogromnych konarów.
Tu na zdjęciu moja skromna osoba i Hrabia Protoplasta – najmocarniejsze drzewo Szczodrego. Dąb wszechstronnie wspaniały, dostojny i magiczny. Jaki ogromny kontrast mamy w jego pobliżu, w którym rosną drzewa o ponad 300 lat młodsze!
Żywa legenda, dąb jak z bajki! Kikuty po dwóch, wyłamanych dolnych konarach są niczym oczy Hrabiego. Z jednej strony spływa po nim potok mchów, z drugiej strony, te ogromne oczy hipnotyzują człowieka.
Niestety, jest też jedna rzecz, bulwersująca sprawa, o której tu napiszę. Przy jednym z niewielkich ubytków w odziomku drzewa, zauważyłem ślady po próbach jego podpalenia. Barbarzyńca lub barbarzyńcy chcieli zniszczyć to drzewo.
Na szczęście ogień zgasł i nie ogarnął płomieniami Hrabiego. Jakże niewytłumaczalna jest głupota ludzka i podłość. Co się z nami dzieje Polacy, rodacy, ludzie? Dokąd zmierzamy i co chcemy osiągnąć takim postępowaniem?
Korona Hrabiego jest bardzo okazała, jak przystało na władcę i założyciela rodu – króla Szczodrego i wszystkich drzew, które tu rosną. Jest obficie ulistniona, piękna, oszałamiająca i porywająca.
W zimie i wczesną wiosną lśni blaskiem ciepłych barw słonecznego światła, w lecie – przybiera królewskie szaty w zielonym kolorze, a jesienią oddaje ją we władanie księżniczki jesieni, która codziennie zmienia jej oblicze – od pomarańczowo-czerwonego, po brązowy i szorstki.
W zimie natomiast, zasypia w bezruchu, delikatnie tylko kołysząc się we wszystkie strony świata. Niemniej to właśnie w zimie, kiedy sen pokrywa przyrodę, kiedy ptaki milkną, owadów nie widać, a ludzie raczej siedzą w chałupach, Hrabia ukazał tajemnicę Sagi o dębach Szczodrego.
Ja reprezentuję cały ród. Moi bracia rosną w różnych miejscach Szczodrego. Znam ich wszystkich. Wybrali mnie na przywódcę, chociaż u nas, drzew – każde ma takie same prawa i miejsce w przyrodzie. Mam tylko jedną przewagę nad mądrością moich braci. To mój wiek. Mam wielkie szczęście, dzięki któremu przetrwałem tu do dzisiaj.
Odnalazłeś mnie, pokłoniłeś i zachwyciłeś się mną. Wiedz, że drzewom jest to obojętne. Nie potrzebują glorii, chwały oraz bicia pokłonów. Zamiast rozgłosu i sławy wolą dyskrecję i spokój, a przede wszystkim ciszę i harmonię. Ludzie coraz częściej nas niszczą i nie szanują. Zaśmiecają, podpalają i zabijają.
I nie mówię tu o gospodarczych współbraciach, którzy od siewki, skazani są na ścięcie, odroczone w czasie, kiedy osiągną wasz, tak zwany rębny wiek. Mówię tu o mocarzach czasu, którzy przetrwali do dzisiaj i którzy są najbardziej zagrożeni przez obłędnych osobników waszego gatunku.
Mnie już odnalazłeś, ale idź po ziemiach Szczodrego i poznaj cały ród. Ucz się od drzew mądrości, wytrwałości, niezłomności, pokory, szacunku i radości z każdej minuty życia. Każdy dąb reprezentuje jakąś wartość, uczucie wyższe, filozofię bytu. Swoim wyglądem ukażą ci prawdę o przemijaniu, o radości życia i nadchodzącym czasie odejścia w otchłań ziemi, która nas urodziła i wykarmiła.
Reprezentuję też majestat. Pełnię życia, dostojeństwo. Robię to z rozmachem mojej korony i mocarnością atletycznej sylwetki. Mimo to, czujesz przy mnie bezpieczeństwo, radość i szacunek. Bo w drzewach nie znajdziesz złych uczuć i gwałtownych emocji.
Wszelkie ptactwo i owady nie wybrały by nas na swoje domy, gdyby źle czuły się w naszej obecności. Lgnie do nas wszelka zwierzyna. Ta drobna, średnia i duża. W naszym cieniu chowa się wiele gatunków roślin, uwielbiają nas grzyby i mchy.
Dajemy ich schronienie, pożywienie, kryjówkę, mieszkanie, chłód, wilgoć i cząstkę siebie. Nasza energia przepływa przez te stworzenia, chociaż one, nawet się nad tym nie zastanawiają. Jednak idą do nas i korzystają ze wszelkiego dobrodziejstwa, które czasami jest dla nas zbyt wyczerpujące, prowadzące do rychłej śmierci. Nie uciekamy przed swoim przeznaczeniem, ponieważ tak nas stworzono i nie zastanawiamy się nad tym. Kochamy każdy dzień życia. Ten upalny i suchy oraz mroźny i śnieżny. Wietrzny i burzowy, a także kompletnie cichy i mglisty. Zatem idź po ziemiach Szczodrego i czerp garściami z ostańców dawnych czasów…
PODSUMOWANIE
1) Najpotężniejszym dębem z rodu szypułkowych rycerzy w Szczodrem (woj. dolnośląskie, powiat wrocławski, gmina Długołęka) jest czcigodny Hrabia Protoplasta. Reprezentuje majestat całego rodu, a wartości, które odzwierciedlają jego charakter to mądrość, dyskrecja, pokora i szacunek. Ogromny pień mierzy w obwodzie pierśnicowym 766 cm. Jego Wysokość wznosi się na 31 metrów.
2) Drzewo jest chronione jako pomnik przyrody, ma niewielkie uszkodzenia w pniu, który z jednej strony pokrywa wodospad z mchów. W koronie widnieją ślady po wyłamanych lub chirurgicznie usuniętych konarach. Dwa, szczególnie okazałe odnajdziemy na wysokości około 3,5 metra nad ziemią, które przypominają “oczy” drzewa.
