Aktualności
- 19 lis, 2022
Pozostałe pomnikowe drzewa w Sulechowie.
Pozostałe pomnikowe drzewa w Sulechowie.
W trzecim i zarazem ostatnim artykule o pomnikowych drzewach w Sulechowie skupię się na pięciu okazach. Wszystkie pomniki przyrody Sulechowa są oznaczone na powyższej mapie. Znajduje się wśród nich głaz narzutowy, o którym wspomnę na końcu. Pozostałe pomniki przyrody figurujące na mapie, nie należą już do miasta Sulechów.
(1) Dąb szypułkowy 398 cm
Wycieczkę rozpoczynam od południowych rejonów miasta. Drzewa będę opisywał w kolejności, w jakiej zwiedzaliśmy je razem z Markiem ( pomniki-przyrody.pl ). Na początku zostaliśmy powitani przez sulechowskie kawki siedzące na głazie narzutowym.
Pierwszym pomnikowym drzewem jest dąb szypułkowy rosnący przy ul. Krańcowej na trawniku. Na pniu drzewa przybito tabliczkę, z której możemy dowiedzieć się, że okaz jest pomnikiem przyrody nr UM/13 i ma około 200 lat. Zawarto na niej również szczątkowe informacje o długości życia i osiąganych obwodach pnia ‘Quercus robur’.
Przy pniu dębu leży niewielki głaz narzutowy (inny niż ten, na którym siedziały kawki). W odziomkowej części pnia widać ubytek kory i zgniliznę drewna.
Drzewo jest mocno podkrzesane w dolnej części korony, W CRFOP ( Dąb_szypułkowy_przy_ul._Krańcowej ) zawarto informację, że mamy tu do czynienia z osobnikiem o “pokaźnych rozmiarach i szczególnych walorach przyrodniczych.”
Aktualny obwód pierśnicowy pnia dębu wynosi 398 cm, wysokość drzewa 23 metry. Zatem w przypadku opisywanego drzewa, to mamy do czynienia, raczej ze średnimi niż pokaźnymi rozmiarami.
Pień drzewa od strony wschodniej prezentuje się zdrowo, nie widać na nim wypróchnień, ubytków kory i dziupli.
Od strony zachodniej notuje się efekty działalności grzybów rozkładających drewno, czyli wspomniany wyżej ubytek kory i zgniliznę drewna.
Drzewo rośnie obok linii energetycznej, dlatego ze względów bezpieczeństwa przycięto część konarów i gałęzi, które mogły zahaczać o kable.
Poza tym korona okazu jest regularna, szeroka i prawidłowo ukształtowana. Podstawą powołania pomnika przyrody jest uchwała Nr XXVIII/260/97 Rady Miejskiej Sulechowa z dnia 29 kwietnia 1997 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody.
Sylwetka i pokrój drzewa od strony wschodniej.
W drugiej połowie października liście dębu, stopniowo przebarwiały się na jesienne kolory.
(2) Miłorząb dwuklapowy 147 cm
Teraz przenoszę się na teren niewielkiego parku, przy jednym z 2 budynków Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie, ponieważ tam rośnie drugie pomnikowe drzewo, które reprezentuje miłorząb dwuklapowy.
Jest to najchudsze pomnikowe drzewo miasta, którego obwód pierśnicowy pnia wynosi zaledwie 147 cm. Zgodnie z CRFOP ( Miłorząb_dwuklapowy_przy_Państwowej_WSZ ), wysokość osobnika wynosi 12 metrów.
Drzewo jest oznaczone tabliczką. Rzadko mierzę tak chude okazy miłorzębów, ponieważ większość takich chudzielców nie posiada pomnikowego statusu. Zdjęcie z pomiaru ukazuje “ogrom” pnia miłorzębu. ;))
Osobnik znajduje się bardzo dobrym stanie fitosanitarnym i technicznym. Jest po prostu okazem zdrowia.
Nawet tak niepozorne drzewo potrafi zaskoczyć. Trafiliśmy na moment, kiedy miłorząb w mistrzowski sposób wybarwił się na jesienne kolory.
Naszą uwagę przyciągnęły nie tylko górujące nad nami, złocisto-żółte liście pomnikowego drzewa. Gdy popatrzyliśmy na ziemię, to zauważyliśmy również, leżące liście tulipanowca amerykańskiego.
Pokrój i sylwetka miłorzębu w lekkim naświetleniu.
Oraz przy większym naświetleniu. Kulminacja jesiennej poezji drzewa, które powołano na pomnik przyrody rozporządzeniem Nr 33 Wojewody Lubuskiego z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody.
I jeszcze młody tulipanowiec amerykański, który w sumie też mógłby zostać pomnikiem przyrody, jako kolega chudego miłorzębu. W egzotycznym pakiecie jest raźniej. ;))
(3) Dąb szypułkowy przy Straży Pożarnej 371 cm (wg CRFOP)
Trzecie pomnikowe drzewo rośnie na skraju wybetonowanego placu jednostki straży pożarnej w Sulechowie z siedzibą przy ul. Licealnej 10a, ale drzewo najlepiej można obejrzeć od strony ul. S. Żeromskiego.
Jest to dąb szypułkowy, do którego dostęp jest utrudniony z uwagi na ogrodzenie otaczające jednostkę. Niemniej drzewo jest na tyle dobrze widoczne, że nie ma potrzeby zawracania głowy strażakom, aby móc podejść do niego bliżej.
Jak podano w CRFOP ( Dąb_szyp._na_placu_jednostki_Straży_Pożarnej ) obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 371 cm, wysokość 25 metrów. Pomnikowy dąb to osobnik soliterowy o krótkim pniu i rozbudowanej, nisko osadzonej koronie, częściowo zredukowanej chirurgicznie.
Tak wygląda sylwetka dębu z narożnika przy skrzyżowaniu ulicy Licealnej z ulicą Żeromskiego.
Zbliżenie na pień przy ogrodzeniu od ulicy Żeromskiego. Drzewo znajduje się w dobrym stanie technicznym i fitosanitarnym. Na pniu notuje się blizny i zgrubienia po usuniętych i zakalusowanych konarach.
Aktualnym aktem prawnym powołującym drzewo na pomnik przyrody jest rozporządzenie Nr 35 Wojewody Lubuskiego z dnia 19 maja 2006 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody.
(4) Dąb szypułkowy przy kościele 426 cm
Zanim opiszę przedostatnie pomnikowe drzewo Sulechowa, warto zatrzymać się i obejrzeć jego otocznie. Niezwykle pięknym obiektem jest reprezentacyjna barokowa Brama Krośnieńska. Została wybudowana w 1704 r., otwierając jedną z najbardziej urzekających miejskich perspektyw.
Brama Krośnieńska jest jedyną zachowaną z czterech historycznych bram prowadzących do miasta. Poza nią prowadziły jeszcze bramy: Zielonogórska, Świebodzińska i Królewska. Niestety, obecnie nie ma po nich śladu.
Brama składa się z otworu przejazdowego na osi zamkniętego półkoliście i ujętego zdwojonymi pilastrami. Zamknięta jest gzymsem z gazonami i kulą zdobioną maszkaronami. Na płaszczyźnie nad przejazdem płaskorzeźbione kartusze (od strony wschodniej z herbem miasta w zwieńczeniu, a od zachodu z przedstawieniem orła w polu obramowanym dekoracją akantowo-laurową).
Tuż obok pomnikowego drzewa, na placu kościelnym możemy obejrzeć Grota z figurą Matki Bożej, która zbudowana jest z kamienia polnego. Figura Matki Bożej umieszczona jest we wnęce.
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Sulechowie jest najstarszym i najokazalszym kościołem w mieście. Budowla łączy w sobie elementy kolejnych epok, m.in. w XVI stuleciu w budynku nowej wieży została urządzona pierwsza w mieście biblioteka.
Kiedy znajdujemy się przy Grocie i podziwiamy kościół, warto jeszcze spojrzeć na prawo, gdzie dostrzeżemy wieżę z zegarem neogotyckiego ratusza, zlokalizowanego przy ul. Plac Ratuszowy. Obecnie ratusz jest siedzibą burmistrza, Rady Miejskiej oraz Urzędu Miejskiego Sulechów.
No i w końcu możemy zanurzyć się w dębowym pięknie przykościelnego pomnika przyrody ożywionej, do którego mamy swobodny dostęp.
Aktualny obwód pierśnicowy pnia dębu wynosi 426 cm. Na przyczepionej do pnia tabliczce widnieją nieaktualne dane. Wysokość drzewa, zgodnie z danymi figurującymi w CRFOP ( Dąb_szypułkowy_przy_placu_przykościelnym ) wynosi 21 metrów.
Pomnikowy dąb to osobnik zdrowy o silnie rozwiniętej, symetrycznej, obficie ugałęzionej i ulistnionej koronie. Jak większość dużych drzew miejskich, był poddawany zabiegom redukcyjnym i pielęgnacyjnym.
Podczas oględzin drzewa, część ulistnienia była już wybarwiona na jesienne kolory. Oprócz okresu wiosennego, kiedy rośliny budzą się ze snu i przyodziewają soczyste zielone barwy, jesień należy do tej pory roku, podczas której walory ozdobne poszczególnych gatunków drzew, prezentują się wyjątkowo odświętnie.
Koronę drzewa pokrywa solidny i obfity garnitur liści, co świadczy o sile witalnej pomnikowego osobnika.
Aby obejrzeć sylwetkę i pokrój drzewa z dalszej odległości oraz zrobić zdjęcie całego drzewa, należy oddalić się od dębu kilkanaście metrów, najlepiej za ogrodzenie.
I jeszcze jedna ciekawostka dendrologiczna. Na tyłach Groty z figurą Matki Bożej rośnie cis pospolity, którego pień wrasta w Grotę.
Drzewo odznacza się dobrą kondycją zdrowotną, a z uwagi na całkiem pokaźny obwód pnia i wyjątkowo oryginalne usytuowanie, powinien zostać powołany na pomnik przyrody.
(5) Dąb szypułkowy przy Biedronce 456 cm (wg CRFOP)
Kto zgłodnieje podczas wycieczki lub dopadnie go pragnienie, ten może uzupełnić prowiant, podczas przerwy w podziwianiu ostatniego pomnikowego drzewa, którym jest dąb szypułkowy, gdyż rośnie on tuż przy ścianie supermarketu Biedronka, przy ul. 31 Stycznia. Został powołany na pomnik przyrody na mocy uchwały Nr XXVIII/260/97 Rady Miejskiej Sulechowa z dnia 29 kwietnia 1997 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody.
Według informacji zawartych w CRFOP ( Dąb_szyp._przy_Biedronce_ul._31_Stycznia ), obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 456 cm, wysokość 21 metrów. Drzewo jest oznaczone stosowną tabliczką.
Dane co do obwodu pnia z tabliczki są mocno nieaktualne. Pierwotnie chcieliśmy zmierzyć aktualny obwód pierśnicowy pnia drzewa, ale po wypatrzeniu “min” przy drzewie po miejskich pieskach, odstąpiliśmy od pomiaru, nie ryzykując wdepnięcia na którąś z nich. ;))
Niestety, przy drzewie leżały też śmieci, większa ich część była przykryta liśćmi. Również ten dąb to okaz soliterowy o krótkim pniu i szerokiej regularnej, ale oczywiście zredukowanej koronie.
Najpiękniej drzewo prezentuje się z dalszej perspektywy, znacznie ożywiając zimny pejzaż ludzkich budowli. Stan zdrowotny i techniczny dębu można określić jako zadowalający.
POMNIKOWY GŁAZ NARZUTOWY
I na koniec jeszcze kilka słów o bardzo ciekawym głazie narzutowym o statusie pomnika przyrody nieożywionej, który leży na rozległym trawniku u zbiegu ulic Zielonej i Wojska Polskiego. W CRFOP głaz został potraktowany jak drzewo ( Głaz-narzutowy_w_Sulechowie_na_rozległym_trawniku ), gdyż napisano o nim, że jest to “drzewo wiekowe o pokaźnych, imponujących rozmiarach”. ;)) Na powyższych zdjęciach, w dalszej perspektywie widać pięknie wybarwiony dąb czerwony.
Głaz ma 1120 cm obwodu i 165 cm wysokości. Zbudowany jest ze średnioziarnistego, różowego granitu. Został on dokładnie opisany przez Marka Łuszczyńskiego na blogu w tym artykule: https://www.pomniki-przyrody.pl/?p=1233. Natomiast o pomnikowych drzewach w Sulechowie, Marek napisał tutaj: https://www.pomniki-przyrody.pl/?p=17186. Zapraszam do przeczytania tych wpisów.
P O D S U M O W A N I E
W Sulechowie (woj. lubuskie, powiat zielonogórski, gmina Sulechów), poza pomnikową morwą białą ( http://server962300.nazwa.pl/pomnikowa-morwa-biala-w-sulechowie-najgrubsza-w-kraju.html ) i pomnikowym cypryśnikiem błotnym ( http://server962300.nazwa.pl/pomnikowy-cyprysnik-blotny-z-sulechowa-w-czolowce-najgrubszych-w-polsce.html ), statusem pomnika przyrody uhonorowano jeszcze 5 pojedynczych okazów drzew – 4 dęby szypułkowe i jednego miłorzęba dwuklapowego.
1) Zaczynając wycieczkę od południowych części miasta, przy ul. Krańcowej na trawniku obejrzymy dąb szypułkowy o obwodzie pierśnicowym pnia 398 cm i wysokości 23 metrów.
Drzewo posiada ubytek w pniu od strony zachodniej, który powstał m. in. w wyniku działalności grzybów pasożytniczych.
2) Drugie pomnikowe drzewo to miłorząb dwuklapowy, który rośnie w parku przy jednym z 2 budynków Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie. Jest to bardzo zdrowy i witalny osobnik o obwodzie pierśnicowym pnia 147 cm i wysokości 12 metrów.
3) Trzecie pomnikowe drzewo to soliterowy dąb szypułkowy, który rośnie na skraju wybetonowanego placu jednostki straży pożarnej w Sulechowie. Obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 371 cm, wysokość 25 metrów.
Drzewo odznacza się dobrą kondycją zdrowotną i stanem technicznym. Na jego pniu można odnaleźć blizny i zgrubienia, będące efektem chirurgicznej redukcji dolnych partii korony.
4) Czwarte przedostatnie pomnikowe drzewo to piękny dąb szypułkowy, który rośnie na placu, nieopodal kapliczki (Groty z figurą Matki Bożej), między kościołem a Bramą Krośnieńską.
Obwód pierśnicowy pnia dębu wynosi 426 cm, wysokość 21 metrów. Drzewo znajduje się w dobrej kondycji zdrowotnej i stanie technicznym.
