Pomnikowy dąb szypułkowy “Melchior” w parku w Żmigrodzie.

Władca polany.

Drugim drzewem, które objęto ochroną pomnikową w parku w Żmigrodzie jest dąb szypułkowy “Melchior” rosnący na rozległej polanie w pobliżu ruin pałacu. Drzewo to jest zdecydowanym królem parkowego drzewostanu i niekwestionowanym władcą polany. Potężny, rozłożysty i wspaniały.

Przy drzewie zamontowano tablicę informacyjną, która pobieżnie opisuje gatunek drzewa, jakim jest dąb szypułkowy oraz wskazuje, że “Melchior” mierzy w obwodzie pnia 632 cm, a jego wiek wynosi około 390 lat. Jego obecna nazwa została nadana mu przez żmigrodzką Młodzieżową Radę Miejską, aby upamiętnić osobę Melchiora – pierwszego właściciela ziemi żmigrodzkiej z rodziny Hatzfeldtów, który otrzymał miejscowe dobra w 1641 r.

Drzewo prawie w całości “wchłonęło” tabliczkę pomnikową, którą przymocowano w miejscu chirurgicznego usunięcia sporych rozmiarów konara, dlatego postanowiono przyczepić do pnia drugą tabliczkę. W ten oto sposób dąb został “podwójnie” opomnikowany. ;)) 

Dąb “Melchior” figuruje w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Dąb_szypułkowy_Melchior_w_Żmigrodzie ) i według informacji w nim zawartych mierzy w obwodzie pierśnicowym pnia 635 cm, przy wysokości całkowitej wynoszącej 28 metrów. Pomnikiem przyrody został uhonorowany 26.06.2010 r.

Część dolnych konarów dębu usunięto chirurgicznie, w tym dwa szczególnie okazałe, który nadają pniu drzewa charakterystycznego wyglądu, w kolorze czarnych i okrągłych pól, stopniowo zarastających tkanką przyranną (kalusem).

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA

Po pierwszych oględzinach pnia “Melchiora” byłem przekonany, że jego obecny obwód jest większy i nie pomyliłem się. Aktualny obwód pierśnicowy pnia dębu wynosi 680 cm, a więc dane z rejestru i tablicy informacyjnej odnośnie tego parametru są już nieaktualne o kilkadziesiąt centymetrów.

Warto zwrócić uwagę na charakterystyczne ślady po cięciach chirurgicznych dolnych konarów, które prawie w całości drzewo zdołało zalać kalusem. Obecnie układają się one na kształt głowy krowy/byka, która dodatkowo jest muśnięta zielonym pędzlem ze stanowiskami mchów. Najlepiej widać to z odległości kilku metrów. Nad głową zaś zamontowano budkę dla ptaków.

Dąb “Melchior” jest ogromnym, potężnym osobnikiem soliterowym, który wykształcił gruby, przysadzisty, krótki i walcowaty pień oraz efektowną, rozłożystą i silnie ugałęzioną koronę. To atleta, gladiator i cudny kolos wśród dolnośląskich dębów.

Trudno uchwycić moment, kiedy przy “Melchiorze” nikogo nie ma, bowiem wśród licznych spacerowiczów w parku, praktycznie każdy zatrzymuje się i podziwia żywe cudo natury w osobliwości nieprzeciętnego drzewa.

Drzewo znajduje się w bardzo dobrej kondycji i stanie fito-sanitarnym, ale zastanawiam się nad tak silną redukcją dolnych konarów. Czy nie można było je wesprzeć podporami, chroniąc w ten przed wyłamaniem zamiast usuwać chirurgicznie? W tej kwestii musiałby się wypowiedzieć dendrolog lub arborysta pracujący na sędziwych i pomnikowych drzewach.

Na “głowę” byka/krowy nie tylko my zwróciliśmy uwagę. Podobne spostrzeżenia miało kilka osób, które razem z nami podziwiały olbrzyma na polanie. Można też zauważyć, że część korony dębu wzmocniono linami i specjalistycznymi wiązaniami.

Z bliskiej perspektywy “Melchior” wręcz przytłacza swoim ogromem, atletyczną sylwetką i masywnością pokroju. Z dalszej perspektywy unosi się wokół niego doskonała harmonia i delikatność, pomimo, że jest to nieprzeciętny dendrologiczny bysior.

Korona drzewa jest regularna, rozłożysta, szeroka oraz prawidłowo ukształtowana. Budują ją liczne grube, solidne i ciężkie konary. Stanowi wizytówkę “Melchiora”, który odznacza się nieprzeciętnym wyglądem i rozmiarami już z daleka. Sformułowanie “władca polany” dobrze oddaje wielkość i ogrom dębu. 

Dla mnie “Melchior” jest jednym z drzew zielonej mocy, czyli pozytywnej energii, która emanuje z takich żywych cudów rodzimej dendroflory. Pomijając wszelkie aspekty przyrodnicze związane z obecnością sędziwych, potężnych drzew, każdy taki osobnik to wyjątkowa uczta duchowa!

Wśród dolnośląskich dębów “Melchior” zajmuje znaczącą pozycję, jest jednym z najpiękniejszych soliterów w województwie, przy okazji imponuje rozmachem, wielkością, potęgą i królewskim wyglądem. Niewiele mamy takich fenomenalnych okazów. Zespół parkowo-pałacowy w Żmigrodzie i pomnikowe drzewa zostały opisane również na blogu Marka, wobec czego gorąco zachęcam tam zajrzeć: https://www.pomniki-przyrody.pl/?p=3632 

PODSUMOWANIE

1) W parku w Żmigrodzie (woj. dolnośląskie, powiat trzebnicki, gmina Żmigród) na polanie w pobliżu ruin pałacu/zamku rośnie ogromny dąb szypułkowy “Melchior”, który obecnie mierzy 680 cm w obwodzie pierśnicowym pnia i ma wysokość 28 metrów. Szacowany wiek dębu to ponad 390 lat. Od połowy 2010 roku posiada status pomnika przyrody.

2) Drzewo jest jednym z najpiękniejszych soliterowych dębów rosnących na terenie Dolnego Śląska. Jego krótki, potężny, walcowaty pień dźwiga masywne, długie i okazałe konary, z których część wzmocniono wiązaniami linowymi. Z kolei niektóre dolne konary zredukowano chirurgiczne. Fragment pnia drzewa przypomina głowę krowy lub byka. “Melchior” prawie całkowicie zalał tkanką przyranną tabliczkę pomnikową, w związku z czym na pniu przyczepiono drugą.  

3) Stan zdrowotny i kondycja dębu są bardzo dobre. Powiat trzebnicki to prawdziwy skarbiec dla poszukiwaczy potężnych starych dębów. Dąb szypułkowy “Melchior” stanowi jedną z czołowych i najznamienitszych atrakcji dendrologicznych całego regionu. Niewiele mniejszy pomnikowy dąb, który rośnie na terenie leśnym gminy Żmigród zostanie opisany przeze mnie w odrębnym artykule.