Aktualności
- 28 mar, 2020
Pomniki przyrody w Ramułtowicach. Wokół boiska.
Pomniki przyrody w Ramułtowicach.
Wokół boiska.
Ramułtowice to kilkusetosobowa wieś położona w woj. dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Kostomłoty, blisko sąsiadująca z Sikorzycami, w których znajduje się zdziczały park i opisane ostatnio przeze mnie pomnikowe drzewa. Gmina ta zdominowana jest przez rolnictwo (aż 88% powierzchni gminy).
Lasów praktycznie w niej nie ma, przez co treehunterzy mogą się w niej czuć jak bezrobotni. Cała nadzieja pozostaje w zachowanych parkach, z których dwa znajdują się właśnie w Ramułtowicach, przy czym pomniki przyrody wpisane do rejestrów figurują tylko w jednym, który znajduje się naprzeciw kościoła pw. św. Anny.
Obecnie, ochroną pomnikową objętych jest tu 12 drzew w formie grupowego pomnika przyrody według Centralnego Rejestru Form Ochrony Przyrody ( Pomniki_przyrody_w_Ramułtowicach ). Wcześniej było ich 17, jednak na mocy uchwały nr XV/77/15 Rady Gminy Kostomłoty z dnia 30 października 2015 r., liczbę pomnikowych drzew zredukowano.
Park jest niewielki, a jego centralnym miejscem jest rozległa polana, którą użytkuje się jako boisko piłkarskie. W wilgotniejszym okresie, polana jest mocno zabłocona, do czego z pewnością przyczyniają się buchtujące ją dziki. Dlatego wyższe buty lub gumowce są tu wskazane na spacer w wilgotniejszych okresach.
Żeby odnaleźć i obejrzeć pomnikowe drzewa, najlepiej obejść polanę wokół, przy czym trzeba mieć na uwadze, że tak jak w Sikorzycach, tak i tu, gmina nie oznaczyła stosowną tabliczką żadnego drzewa. Stąd – podziwiając dany okaz, niekoniecznie musimy podziwiać ten pomnikowy.
Pomimo kiepskiego podejścia władz gminnych i konserwatora zabytków w kwestii opisania i oznaczenia pomników przyrody – które – w tak ubogiej w drzewostan gminie, powinny być wyeksponowane i docenione, razem z Markiem ( pomniki-przyrody.pl ), udało nam się odnaleźć praktycznie wszystkie, pomnikowe drzewa.
Zastanawiające jest kryterium, jakim kierowano się przy “opomnikowaniu” ramułtowickich drzew, ponieważ część z nich to po prostu spore przeciętniaki w swoim gatunku. Wytłumaczeniem (być może koronnym) jest fakt skąpej lesistości gminy i na tle jej rolniczego charakteru, pomnikowe drzewa są cenne i rzadkie. Nie mierzyliśmy tu obwodów pierśnicowych drzew, stąd dane, które przedstawiam, pochodzą z rejestru wojewódzkiego.
(1) DĄB SZYPUŁKOWY – OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA 339 CM, WYSOKOŚĆ 26 METRÓW
Rozpoczynając spacer po boisku od strony szlabanu, odnajdziemy pomnikowy dąb szypułkowy o obwodzie pierśnicowym pnia 339 cm i wysokości 26 metrów. Pień jest prosty i zdrowy, widać na nim ślady chirurgicznego usunięcia niektórych konarów. Część ran zalana kalusem.
I jak widać na zdjęciu porównawczym z “legendarnym” treehunterem ;)), ten dąb to “szczypiorek” w swoim gatunku. Niemniej, lepiej jak jest pomnikiem przyrody niż biurkiem prezesa, podłogą lub stołem.
Korona niezbyt okazała, w miarę regularna, konary i gałęzie wyglądają na zdrowe. Całe drzewo również sprawia wrażenie znajdującego się w dobrej kondycji zdrowotnej.
(2) PLATAN KLONOLISTNY – OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA 300 CM, WYSOKOŚĆ 24 METRY
Nieco dalej rośnie pierwszy, pomnikowy platan klonolistny o obwodzie pierśnicowym pnia mierzącym 300 cm i wysokości 24 metrów.
Pień drzewa jest prosty, zdrowy, bez widocznych ubytków i wypróchnień. Także i to drzewo to jeszcze chudzinka w swoim gatunku. I pomyśleć, że wiele platanów o obwodach 5-cio lub 6-cio metrowych do dzisiaj nie uhonorowano statusem pomnika przyrody…
Korona drzewa jest rozłożysta, prawidłowo ukształtowana, mocno ugałęziona i pięknie prezentuje się na tle ramułtowickiej polany/boiska. Drzewo znajduje się w bardzo dobrej kondycji zdrowotnej.
Oba pomnikowe platany łatwo można zidentyfikować, ponieważ w parku rosną tylko dwa osobniki tego gatunku, a zatem oba muszą być tymi pomnikowymi z wykazu na rejestrach.
(3) 3 LIPY DROBNOLISTNE – OBWODY PIERŚNICOWE PNI 273 – 430 CM, WYSOKOŚĆ 21 – 29 METRÓW
Przy drugim końcu boiska mamy największą koncentrację pomnikowych drzew. Klimatycznym miejscem jest kapliczka otoczona pomnikowymi lipami, z których najgrubsza jest już kikutem. Prawdopodobnie połamał ją wiatr.
Obwody pierśnicowe lip wahają się w przedziale 273 – 430 cm, a ich wysokość wynosi od 21 do 29 metrów. Tutaj także, poza najgrubszym kikutem, obwody drzew są bardzo przeciętne na tle gatunku.
Najgrubsza, pomnikowa lipa drobnolistna była drugim, najgrubszym pomnikowym drzewem w parku. Grubszy od niej jest tylko jeden z pomnikowych dębów szypułkowych.
Przy okazji można zobaczyć, że teren wokół boiska, a więc miejsce, w którym rosną pomnikowe drzewa jest dosyć mocno zarośnięty, czyli można przypuszczać, że w porze letniej, zwiększa się tu trudność spacerowania.
(4) BUK POSPOLITY – OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA 380 CM, WYSOKOŚĆ 24 METRY
Za to nieco dalej odnajdziemy całkiem przyzwoitego i ładnego osobnika buka pospolitego o obwodzie pierśnicowym pnia mierzącym 380 cm i wysokości 24 metrów.
Drzewo ma kilka połamanych gałęzi i konarów, a po jednym z nich widnieje dziupla. Ogólnie drzewo jest w dobrej formie.
380 cm obwodu pierśnicowego pnia dla buka to też przeciętna wartość, ale trzeba pamiętać, że minimalny, pomnikowy obwód dla buka wynosi 300 cm, a więc ramułtowicki buk spełnia podstawowy warunek do “opomnikowania”.
(5) SOSNA CZARNA – OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA 293 CM, WYSOKOŚĆ 21 METRÓW
Cennym, chociaż zamierającym drzewem jest sosna czarna o obwodzie pierśnicowym pnia mierzącym 293 cm i wysokości 21 metrów. Część wierzchołkowa sosny jest już praktycznie martwa.
Podobnie ma się stan większości konarów, gałęzi i pędów sosny. Drzewo to znajduje się w fatalnej kondycji zdrowotnej i zapewne sfotografowaliśmy końcówkę jej drzewnego żywota.
Przypuszczam, że sosna ta została zniszczona przez susze, które gnębią nasze regiony od kilku lat, niemniej to tylko moje przypuszczenie i – być może – przyczyną jej zamierania są inne czynniki.
Drzewo widziane z drugiej strony. Szkoda tej sosny, tym bardziej, że to prawdopodobnie jedyny osobnik tego gatunku w tym parku.
(6) PLATAN KLONOLISTNY – OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA 263 CM, WYSOKOŚĆ 22 METRY
Jednym z najbardziej osobliwych drzew w parku jest drugi, pomnikowy platan klonolistny o obwodzie pierśnicowym pnia mierzącym 263 cm i wysokości 22 metrów.
Drzewo jest fikuśnie ukształtowane i częściowo pokryte bluszczem. Jego wygląd i pokrój “zasłania” cieniutki jak na platana obwód pnia, który nie mierzy nawet 300 cm.
Drzewo to rośnie w miejscu, gdzie po kilku innych drzewach, również wspina się bluszcz i z tego punktu widzenia, można mówić o grupie drzew na stanowiskach “bluszczo-sprzyjających”. Jest to też według mnie – najbardziej urokliwa część parku.
Niezwykły i malowniczy obraz odnajdziemy w konarach platana, podświetlonych przez światło słoneczne, które pozostawiają w dole ciemny i mroczny bluszcz.
Platan ten zrzucił wiele, bardzo okazałych liści, znacznie większych od mojej dłoni. Ten niuans też przykuł naszą uwagę.
(7) SOSNA LIMBA – OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA 220 CM, WYSOKOŚĆ 19 METRÓW
Kolejnym, pomnikowym i rzadkim drzewem w parku jest sosna limba o obwodzie pierśnicowym pnia mierzącym 220 cm przy wysokości 19 metrów. Drzewo także częściowo pokryte jest bluszczem.
Niestety, sosna jest już całkowicie uschnięta i martwa, ale póki stoi, stanowi solidną podporę dla wspinającego się po niej bluszczu, który – być może – w jakimś stopniu przyczynił się do jej zamarcia.
Korona drzewa oglądana z bliższej perspektywy wygląda jak jedna wielka plątanina gałęzi i pędów w “sosie” bluszczowym. Ten gatunek drzewa rzadko spotykam na dolnośląskich nizinach.
(8) DĄB SZYPUŁKOWY – OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA 467 CM, WYSOKOŚĆ 25 METRÓW
Najpotężniejszym i chyba też najbardziej zjawiskowym obecnie drzewem wśród ramułtowickich pomników przyrody jest dąb szypułkowy o obwodzie pierśnicowym pnia mierzącym 467 cm i wysokości 25 metrów.
Drzewo jest w znacznym stopniu pokryte bluszczem. Sprawia wrażenie zdrowego, chociaż pewne niuanse można na nim przeoczyć przez szczelną, bluszczową zasłonę. Jednak to właśnie ten bluszcz powoduje, że dąb wygląda niezwykle.
Drzewo rośnie – jak to określiłem – w bluszczowej enklawie, gdzie większość starszych drzew pokryta jest bluszczem, co znacznie podkreśla ich walory reprezentacyjne w dendroflorze parku.
Z dalszej perspektywy dąb przypomina piękną, zieloną zjawę, która niczym morska płaszczka otwiera swój “spadachronowato-kształtny” organizm, odstraszając przy okazji intruzów. ;))
(9) DĄB SZYPUŁKOWY – OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA 354 CM, WYSOKOŚĆ 26 METRÓW
To trzeci, pomnikowy dąb szypułkowy w parku o obwodzie pierśnicowym pnia mierzącym 354 cm i wysokości 26 metrów. Rośnie przy skraju polany, w pobliżu szlabanu.
Korona drzewa jest zdrowa, rozłożysta, a samo drzewo znajduje się już za “enklawą bluszczową”, przez co doskonale widać jego pokrój. Także jest jeszcze średniakiem, jeśli chodzi o grubość pnia na tle swojego gatunku.
Drzewo sprawia wrażenie będącego w dobrej kondycji zdrowotnej, chociaż ma połamanych kilka mniejszych, dolnych konarów i gałęzi, a na pniu widać ślady chirurgicznej ingerencji i niewielkie ubytki w korze.
Z wymienionych w CRFOP drzew, nie odnaleźliśmy żywotnika zachodniego, ale patrząc na lokalizację drzewa na podstawie mapy GDOŚ-iu, można przypuszczać, że pozostało z niego to, co na powyższym zdjęciu.
Zdjęcie z drugiego krańca polany ukazuje najbardziej urodziwą grupę pomnikowych drzew zapuszczonych w bluszczu. Najmocniej wyróżnia się sylwetka najgrubszego, pomnikowego dębu w “płaszczko-bluszczowym” majestacie, okazały buk pospolity i pomnikowe lipy drobnolistne. ;)) O ramułtowickich pomnikach przyrody napisał także mój serdeczny towarzysz wycieczki Marek ( http://www.pomniki-przyrody.pl/?p=14383 ), dzięki któremu miałem przyjemność powłóczyć się po tych terenach. ;))
PODSUMOWANIE
1) Ramułtowice to obok Sikorzyc, druga wieś w woj. dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Kostomłoty, gdzie znajduje się park z pomnikowymi drzewami. Centralną jego część stanowi rozległa polana, którą wykorzystuje się jako boisko do gry w piłkę nożną. Wokół niej utworzono grupowy pomnik przyrody, do którego obecnie zalicza się 12 drzew (według CRFOP).
2) Są to 3 dęby szypułkowe, 3 lipy drobnolistne, 2 platany klonolistne, buk pospolity, sosna czarna, sosna limba i żywotnik zachodni. Najokazalszym, pomnikowym drzewem w tej grupie jest dąb szypułkowy o obwodzie pierśnicowym pnia mierzącym 467 cm i wysokości 25 metrów, który jest mocno porośnięty bluszczem. Z najgrubszej pomnikowej lipy (430 obwodu pierśnicowego pnia), pozostał tylko stojący kikut. Sosna czarna znajduje się w zaawansowanym stadium zamierania, a sosna limba uschła już całkowicie. Z pomnikowego żywotnika pozostał tylko wyschnięty pień. Żadne drzewo nie jest oznaczone tabliczką.
