Platan klonolistny w Krotoszycach.

Ten to ma wygląd.

Krotoszyce to dosyć duża wieś położona w woj. dolnośląskim, w powiecie legnickim w gminie Krotoszyce. Znajduje się tam odrestaurowany pałac otoczony zabytkowym, sześciohektarowym parkiem. W 1686 r. Florian Gottlob von Thielau nadał mu kształt neobarokowego pałacu, o czym świadczy data zachowana w kartuszu herbowym nad wejściem.

Kolejne przebudowy w połowie XIX wieku, w 1894 r. i remont w roku 1964 nie zmieniły już jego kształtu. Po gruntownym remoncie całego zespołu pałacowo-parkowego, od 2010 roku Pałac Krotoszyce pełni funkcję kompleksu konferencyjno-hotelowego.

W bliskim sąsiedztwie pałacu rośnie niezwykle okazały i przede wszystkim bardzo oryginalnie ukształtowany, pomnikowy platan klonolistny. Tablica informacyjna, którą zamontowano w pobliżu drzewa, wskazuje, że drzewo ma aż 350 lat. W rzeczywistości, drzewo na pewno jest młodsze (najstarszy, polski platan “Olbrzym” w Chojnie ma około 300 lat).

Już z daleka, drzewo przypomina jakieś kroczące stworzenie z rodziny pajęczaków. Trzeba dodać, że mocno zmutowane. Widać też bardzo okazałe i długie konary, z których część, zwłaszcza w dolnych partiach biegnie niemal poziomo, co jest cechą charakterystyczną dla platanów, szczególnie soliterów.

Im bliżej drzewa, tym coraz bardziej niesamowite kształty, kompozycje i piękno emanują od krotoszyckiego platana. To dopiero początek odkrywania tego cudu natury. Drzewo to zachwyca pod każdym względem.

Platan ten figuruje w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Pomnikowy_platan_w_Krotoszycach ), z którego możemy dowiedzieć się, że drzewo ma ok. 6% uschniętych gałęzi korony.

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA

Według danych zawartych w CRFOP, drzewo ma aż 757 cm obwodu pierśnicowego pnia i wysokość 28 metrów. Wokół drzewa i jego sfery korzeniowej znajduje się charakterystyczny, okrągły dół. Wygląda to tak, jakby przeprowadzono tu jakichś zabieg polegający na obniżeniu gruntu.

W efekcie, drzewo przypomina monstrualnego stwora stojącego na ściśle przylegających do siebie zębach. Jeżeli puścimy wodze fantazji, to zobaczymy oczy tego stwora. Jedno wybałuszone na zewnątrz, drugie wklęsłe z odcieniami zieleni (to drugie to tabliczka z napisem “pomnik przyrody”). ;))

Z drugiej strony, platan finezyjnie i nieregularnie, w imponujący sposób prezentuje swój pokręcony pokrój. Jeden z najokazalszych konarów biegnie w dół, po czym, pod dosyć ostrym kątem “odbija” do góry. On też “ukrył” coś ekstra.

Generalnie, niezwykły platan z Krotoszyc, z jednej strony przypomina kadr z filmu “Terminator” lub gry o tym samym tytule. Nie wiem, czy mam dobre porównanie/skojarzenie, ale chyba coś w tym jest. ;))

Z drugiej strony to pokręcony, fenomenalny twór przyrodniczy i “szaleństwo” tego gatunku, objawiający się niezwykłą różnorodnością wspaniałego świata drzew. Tego platana można podziwiać bez końca.

“Terminator”, czy też “kroczący na zębach stwór” to nie jedyne oblicza tego wspaniałego drzewa. To dopiero początek odkrywania jego skomplikowanej, dendro-osobliwości, którą zresztą każdy po swojemu może zacząć odkrywać.

Niezwykle długi konar to… dosyć mocno zdeformowany łeb nosorożca. Taki mikro-niuans, charakterystyczny dla pokręconego osobnika z Krotoszyc.

Moim zdaniem, najbardziej niezwykły wygląd tego platana to ten przypominający filmowego “Terminatora” – w tym przypadku – będącego głową na zębach. Drzewny “cyborg” spogląda swoim nieruchomym, zimnym spojrzeniem. Dwa dolne i okazałe konary to “ręce”, sympatycznego, choć groźnie wyglądającego stworka.

Także z tyłu, ów stworek wygląda niezwykle i osobliwie. Jednak ja doszukałem się na nim jeszcze jednego oblicza, które można ujrzeć na zdjęciu poniżej, a także, na fotkach w początkowej części artykułu.

To boczny profil egzotycznego ptaka, który widnieje na pniu, pomiędzy dwoma, wyższymi konarami drzewa. Najbardziej przypomina mi papugę z mocnym, grubym i krótkim dziobem. Z tej perspektywy widać wszystkie trzy profile drzewa, tj. terminatora, nosorożca i papugę.

Drzewo “patrzy” na kompleks rekreacyjny znajdujący się w pobliżu. Strach się bać. ;)) W ostatnich latach obejrzałem dosyć dużo różnych i okazałych platanów, ale ten z Krotoszyc to czołówka dziwolągów, jakie do tej pory mogłem zobaczyć.

Rosnący jako soliter platan z Krotoszyc, nieskrępowany obecnością innych drzew wokół, miał doskonałe warunki do tego, aby jego pokrój i sylwetka nabrały niezwykłych kształtów. Zresztą platany doskonale nadają się do miejsc reprezentacyjnych i prześwietlonych.

To naprawdę potężne drzewa i tylko wówczas, kiedy mogą swobodnie się “rozpychać”, przybierają najbardziej niezwykłe kształty i okazałe rozmiary. Platany dobrze znoszą przesadzanie i przycinanie (mogą być odmładzane). O krotoszyckim platanie napisał też na swoim blogu Marek ( https://www.pomniki-przyrody.pl/?p=8634 ), z którym wspólnie podziwiałem w grudniu zeszłego roku dostojnego dziwoląga. ;))

PODSUMOWANIE

1) Pomnikowy platan klonolistny w Krotoszyc (woj. dolnośląskie) to jedno z najbardziej finezyjnych drzew tego gatunku, jakie miałem do tej pory zaszczyt obejrzeć. Przy obwodzie pierśnicowym pnia wynoszącym 757 cm i wysokości 28 metrów należy do osobników mocno wyróżniających się w skali województwa.

2) Chociaż na tablicy informacyjnej napisano, że drzewo ma aż 350 lat, w rzeczywistości na pewno jest młodsze (najstarszy platan “Olbrzym” w Chojnie jest szacowany na niecałe 300 lat, a 350 lat temu, platanów u nas jeszcze nie sadzono). Niemniej jego pokrój to mistrzostwo gatunku.

3) Jak nie kroczący na zębach “drzewiec” lub “terminator cyborg” z wybałuszonymi oczami, to łeb nosorożca w najniżej rosnącym konarze lub boczny profil egzotycznego ptaka, wśród dwóch, wyżej rosnących, okazałych konarów.

4) Według mnie, platan z Krotoszyc to jeden z najbardziej niezwykłych osobników tego gatunku, którego możemy podziwiać na Dolnym Śląsku. Ten to ma wygląd i już! ;))