Aktualności
- 30 maj, 2019
1. Klimatyczny Bilans Wodny 2019. Majowe opady złagodziły posuchę, ale uprawy ucierpiały.
PIERWSZY KLIMATYCZNY BILANS WODNY 2019
(od 21 marca do 20 maja 2019 roku)
IUNG-PIB zgodnie z wymogami Obwieszczenia opracował wartości klimatycznego bilansu wodnego dla wszystkich gmin Polski (2478 gmin) oraz w oparciu o kategorie gleb określił w tych gminach aktualny stan zagrożenia suszą rolniczą dla następujących upraw: zbóż ozimych i jarych, rzepaku i rzepiku, buraka cukrowego, krzewów i drzew owocowych oraz truskawek.
W pierwszym okresie raportowania tj. od 21 marca do 20 maja 2019 roku, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski. Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW), na podstawie których dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -48 mm.
Najniższe wartości KBW poniżej -120 mm w prezentowanym sześciodekadowym okresie wystąpiły na terenie Pojezierza Lubuskiego, w pradolinie Warciańsko-Odrzańskiej oraz w północnej części Obniżenia Milicko-Głogowskiego. Poza tym obszar o tej samej wielkości KBW notowano również na terenie Równiny Kutnowskiej oraz na Wybrzeżu Słowińskim i na Wysoczyźnie Damnickiej. Natomiast najwyższe wartości KBW wystąpiły na południu kraju oraz na Pojezierzu Chełmińsko-Dobrzyńskim wynoszące od -50 do powyżej 50 mm. Na przeważającym obszarze Polski notowano wartości KBW od -70 do -100 mm.
Susza rolnicza występuje na terenie województw:
|
Susza notowana jest w uprawach:
|
W pierwszym okresie raportowania od 21 marca do 20 maja 2019 r. największe zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród upraw zbóż jarych. Suszę w tych uprawach odnotowano w 68 gminach Polski (2,75% gmin kraju), wystąpiła w 4 województwach na powierzchni 0,64% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 1.
Suszę rolniczą odnotowano również w uprawach zbóż ozimych. Wystąpiła w 45 gminach Polski (1,82% gmin kraju), w 4 województwach na powierzchni 0,3% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 2.
Susza rolnicza wystąpiła także w uprawach truskawek. Odnotowano ją w tych uprawach w 24 gminach Polski (0,97% gmin kraju), wystąpiła w 3 województwach na powierzchni 0,13% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach przedstawia tab. 3.
Marzec bieżącego roku na znacznej powierzchni kraju był bardzo ciepły. Najcieplej było w południowo-wschodniej części kraju od 6 do 7oC (a w okolicach Wrocławia nawet ponad 7oC). Najchłodniej było w północno wschodniej części Polski od 2 do 3oC. Temperatura powietrza tego miesiąca była wyższa od średniej wieloletniej (1981-2010) od 2 do ponad 3oC.
Kwiecień w tym roku był ciepły, temperatura wahała się od 7 do ponad 11oC. Najcieplej było w południowo-zachodniej części kraju (od 10 do ponad 11oC). Im dalej w kierunku północnym, tym było zimniej od 7 do 9oC. W całym kraju temperatura powietrza tego miesiąca była wyższa od normy wieloletniej od 1 do ponad 2oC.
W pierwszej dekadzie maja najcieplej było na Nizinie Mazowieckiej i Śląskiej, w Kotlinie Sandomierskiej, na Pogórzu Karpackim z temperaturą powyżej 9,5oC, a najzimniej na Pojezierzu Pomorskim poniżej 8oC. Natomiast w drugiej dekadzie tego miesiąca zdecydowanie najcieplej było na wschodnich terenach Polski z temperaturą od 13oC do ponad 16oC, zaś najchłodniej w północnych oraz południowo-zachodnich obszarach kraju od 11 do ponad 11,5oC.
W marcu notowano na obszarze Polski duże zróżnicowanie pod względem występowania opadów atmosferycznych. Wysokie opady od 60 do 80 mm (140-160% normy) notowano w północnej części Polski. Natomiast niskie od 20 do 30 mm wystąpiły na południu kraju (w okolicach Opola i Krosna nawet niższe od 20 mm), stanowiąc 60-80% normy wieloletniej.
W kwietniu stwierdzono na obszarze Polski bardzo duże zróżnicowanie pod względem występowania opadów atmosferycznych. Szczególnie niskie opady poniżej 10 mm wystąpiły w północnej części kraju, stanowiły one na tych terenach od poniżej 10 do 40% normy wieloletniej. Im dalej w kierunku południowym tym opady były wyższe, wynoszące nawet ponad 100 mm i na tych obszarach stanowiły 100-140% normy.
W maju opady atmosferyczne również były bardzo zróżnicowane. W pierwszej dekadzie stwierdzono największe opady w południowo-wschodnich krańcach kraju od 20 do ponad 50 mm. Natomiast najniższe opady poniżej 5 mm notowano we wschodniej części Polski. Na pozostałym obszarze kraju notowano małe opady od 5 do 20 mm. Natomiast w drugiej dekadzie opady były już zdecydowanie większe, zwłaszcza we wschodniej części Polski wynoszące od 35 do ponad 50 mm. Niskie opady odnotowano na Nizinie Południowowielkopolskiej wynoszące od 5 mm do 25mm.
Stwierdzamy, że niedobory wody dla roślin uprawnych wynoszące od -70 do -100 mm, wystąpiły na dużym obszarze kraju. Według obecnych warunków pogodowych straty plonów z powodu deficytu wody powodujące obniżenie plonów przynajmniej o 20% w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych w średnich wieloletnich warunkach pogodowych wystąpiły w uprawach zbóż jarych i ozimych oraz truskawek. Natomiast na południu kraju zasoby wodne są duże, na polach uprawnych występuje nadmiar wody, co może skutkować również znacznym obniżeniem plonów roślin uprawnych.
Dyrektor: Prof. dr hab. Wiesław Aleksander Oleszek
Opracowali: dr hab. Andrzej Doroszewski, prof. nadzw., dr hab. Rafał Pudełko, dr Katarzyna Żyłowska, mgr Piotr Koza, mgr Elżbieta Wróblewska, mgr Agata Nowak
