Zima zbliża się do mety, a problem suszy pozostaje.

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie opracowało najnowszy raport “Stop suszy 2020”. Ukazane w nim dane i zawarte informacje wskazują na jedno. Po poprzednich, w dużej części kraju suchych latach, nadal mamy bardzo poważny deficyt wody.

Ostatnie opady niewiele poprawiły sytuację. Ciepła i bezśnieżna zima na przeważającym obszarze kraju, sprzyja zwiększonemu parowaniu, a jeżeli sezonowe prognozy pogody (które wskazują na opady poniżej normy), sprawdzą się, ponownie możemy doświadczyć silnej suszy.

Choć po ostatnich opadach wilgotność gleby w wielu regionach Polski poprawiła się, nadal zagraża nam susza. Tym bardziej, że utrzymują się dość wysokie jak na tę porę roku temperatury, co sprzyja szybszemu odparowywaniu wilgoci z gleby.

Styczniowo-lutowe opady nie wpłynęły znacząco na sytuację hydrologiczną w kraju. W wielu regionach Polski na wodowskazach nadal obserwujemy niskie stany wód.

Wskaźnik wilgotności gleby warstwa 28-100 cm

Wskaźnik wilgotności gleby warstwa 100 -289cm (źródło: IMGW)

Po ostatnich opadach wilgotność gleby na głębokości do 1m w porównaniu z okresem z początku roku uległa poprawie. Jedynie w południowej części województwa wielkopolskiego oraz północnych obszarach województw śląskiego i opolskiego wykazują jeszcze deficyty wilgoci w strefie korzeniowej (wilgotność gleb sięga tam jedynie 45-35 %).

© 2020 – European Drought Observatory (EC-JRC)
Źródło: https://edo.jrc.ec.europa.eu/

Wyniki modelu opracowanego w Europejskim Obserwatorium Suszy (EDO) wskazują, jak obecnie wygląda stan uwilgotnienia gleb w porównaniu z normą z tzw. wielolecia. Norma ta jest liczona za okres od 1995 do 2018 lub 2019. Obszary zaznaczone na brązowo wskazują stan poniżej normy czyli bardzo niskie uwilgotnienie gleb – deficyt wody w glebie oraz suszę rolniczą.

źródło: https://monitor.pogodynka.pl/IMGW

Opady nie wpłynęły znacząco na sytuację hydrologiczną. W wielu regionach Polski na wodowskazach obserwujemy nadal niskie stany wód.

© 2020 – European Drought Observatory (EC-JRC)
Źródło: https://edo.jrc.ec.europa.eu/

Susza hydrologiczna jest notowana na Odrze poniżej ujścia Warty oraz na Warcie, Prośnie, Pilicy, Wieprzu i Bugu.

Prognoza intensywności suszy w wodach podziemnych wg Państwowej Służby Hydrogeologicznej (PSH) na luty wskazuje iż „przy założeniu niekorzystnych warunków meteorologicznych w okresie nadchodzących tygodni prognozuje się występowanie niżówki hydrogeologicznej na znacznych obszarach kraju. Na dużą skalę zjawisko to może występować w granicach województw:

– lubelskiego,
– wielkopolskiego,
– mazowieckiego,
– warmińsko-mazurskiego,
– kujawsko-pomorskiego,
– dolnośląskiego,
– opolskiego,
– śląskiego”.

Zgodnie z komunikatem PSH o bieżącej sytuacji hydrogeologicznej – na obszarach objętych niżówką mogą wystąpić utrudnienia w zaopatrzeniu w wodę z płytkich ujęć wód podziemnych (indywidualne studnie gospodarskie) oraz z ujęć komunalnych eksploatujących pierwszy poziom wodonośny.

Sumy opadów z lutego (stan na 19.02.2020 r.) wskazują, iż poziom zasilenia opadem na terenie Polski jest nadal niski. Na większości kraju wskaźnik SPI-3 czyli wskaźnik sumy trzymiesięcznej opadów, wykazał wartości poniżej -1,5 czyli nadal mamy warunki suszy zarówno atmosferycznej, jak i suszy hydrologicznej w małych ciekach.

Mapy wskaźnika SPI-3 z danych projektu S4D (Service 4 Drought) realizowanego ze środków Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA)

Ciepła zima daje również swój oddźwięk w postaci silnego parowania. Wyniki standaryzowanego bilansu wodnego SPEI-3 za okres od grudnia do lutego przedstawiają, iż różnica między sumą opadów a sumą parowania definitywnie wskazują na suszę i niską efektywność opadu w kontekście zasilania poziomów wodonośnych i zasilania cieków.

Mapy wskaźnika SPI-3 z danych projektu S4D (Service 4 Drought) realizowanego ze środków Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA)

Obok dane, jak sumarycznie wyglądają warunki zasilania opadem za ostatnie pół roku – czyli jesień i zimę.

Źródło: https://stopsuszy.pl/najnowszy-raport-stop-suszy-2020/