Aktualności
- 13 kwi, 2022
Temperatura, opady i usłonecznienie w marcu 2022 roku.
Temperatura, opady i usłonecznienie w marcu 2022 roku.
To był niezwykły marzec. Skrajnie suchy i rekordowo słoneczny. Charakteryzował się też dużymi dobowymi amplitudami temperatury. Najczęściej poranki były bardzo zimne, a południa ciepłe, chwilami nawet bardzo ciepłe. Można stwierdzić, że marzec w pogodzie był diametralnie odmienny od lutego i to pod każdym względem.
TEMPERATURY
Średnia obszarowa temperatura powietrza w marcu 2022 r. wyniosła w Polsce 3,2°C i była o 0,1 stopnia wyższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (klimatologiczny okres normalny 1991-2020). Tegoroczny marzec należy zaliczyć do miesięcy normalnych termicznie. Najcieplejszym regionem Polski był Pas Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich, gdzie średnia obszarowa temperatura powietrza (3,6°C) była o 0,3 stopnia wyższa od normy, a warunki termiczne sklasyfikowano jako normalne.
Najchłodniejszym regionem były Karpaty – tam średnia temperatura powietrza wyniosła 2,2°C i była o 0,5 stopnia niższa do normy. W Karpatach miniony marzec sklasyfikowano jako miesiąc lekko chłodny.
Według klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, obejmującej okres od 1951 r., marzec 2022 r. plasuje się na 32.-34. pozycji. Był to dwunasty-czternasty najcieplejszy marzec w XXI wieku (chłodniejszy o 3,3 stopnia od najcieplejszego marca 1990 r.). Najchłodniejszy marzec od początku II połowy XX wieku wystąpił w 1952 r., kiedy średnia obszarowa temperatura powietrza wyniosła –2,5°C.
Wartości anomalii, tj. odchyleń od wartości wieloletnich średnich miesięcznych z okresu 1991-2020, zawierał się w granicach od –1,0°C do +1,0°C, przy czym na większości obszaru kraju wyniósł od –0,5°C do +0,5°C. Najwyższą wartość temperatury powietrza (22,0°C) odnotowano 23 marca we Wrocławiu i w Nowym Sączu (informacja dotyczy jedynie stacji synoptycznych). Najcieplejszy okres tego miesiąca przypadł w okresie piątej pentady marca. Najniższą wartość temperatury powietrza (–15,8°C) zanotowano 11 marca w Zakopanem; w górach 7 marca na Kasprowym Wierchu termometr pokazał –16,0°C, a na Śnieżce –14,1°C. Generalnie najchłodniejszy okres w centralnej i południowej części kraju przypadł między 3 a 12 marca, a na Wybrzeżu i Pomorzu pod koniec miesiąca.
W marcu średnie dobowe wartości temperatury powietrza mieściły się w pierwszej połowie miesiąca między średnimi wieloletnimi dobowymi wartościami temperatury i wartościami 5% kwantyla temperatury powietrza. Z kolei w drugiej połowie marca – między wartościami średnimi wieloletnimi i wartościami 95% kwantyla temperatury średniej (wyznaczonymi na podstawie pomiarów w latach 1991-2020). W marcu nie odnotowano przypadków wystąpienia fal chłodu i fal ciepła.
Występujący od szeregu lat silny wzrostowy trend temperatury powietrza na obszarze Polski był w marcu 2022 r. kontynuowany. Tylko od 1951 r. wzrost temperatury w tym miesiącu szacowany jest na 3,0°C. Wartość współczynnika trendu jest zróżnicowana w poszczególnych regionach klimatycznych kraju. Najsilniejszy wzrost temperatury powietrza w marcu występuje na Pojezierzach i Podkarpaciu (blisko 3,25°C), najsłabszy – w Sudetach (do 2,17°C).
OPADY
Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w marcu wyniosła w Polsce zaledwie 9,6 mm, co stanowiło tylko 25% normy dla tego miesiąca określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Według klasyfikacji Kaczorowskiej miniony marzec należy zaliczyć do miesięcy skrajnie suchych.
Według klasyfikacji rangowej średniej obszarowej sumy opadów, obejmującej okres od 1951 r., marzec 2022 r. plasuje się na 71. pozycji (Uwaga. Seria obejmuje jedynie 72 lata!). Najbardziej zasobny w opady był marzec 1994 r. (ze średnią sumą 72,9 mm), najmniej – w 1974 r. (zaledwie 7,3 mm).
Sumy opadów w marcu 2022 r. wyniosły od mniej niż 5 mm do blisko 80 mm, a ich rozkład przestrzenny był silnie zróżnicowany, z wyraźnym układem równoleżnikowym. Najwyższe sumy miesięczne odnotowano na Podkarpaciu i w Karpatach, przy czym zdecydowanie najwięcej opadów wystąpiło w Tatrach i na Podhalu. Opady w marcu zawierały się w przedziale 10-90% normy wieloletniej (1991-2020). Rozkład anomalii odzwierciedlał przestrzenny rozkład opadów.
Skrajnie sucha i słoneczna aura przyczyniła się do znacznego wysychania wierzchnich warstw gleby i ściółki leśnej. W marcu notowano wyjątkowo dużą ilość pożarów w lasach i na łąkach, niestety najczęściej spowodowanych przez człowieka. Niezwykłe było to, że w północnej, zachodniej, środkowej i częściowo wschodniej Polsce przez cały miesiąc zanotowano mniej niż 5mm opadów, a w wielu miejscach nie spadła kropla wody.
Utrzymująca się od szeregu lat, bardzo słaba tendencja wzrostu wysokości opadów na obszarze Polski w sezonie zimowym, była w marcu kontynuowana. Zmiany wysokości opadów, w okresie od 1951 roku w stosunku do normy dla okresu 1951-1980, wynoszą blisko 22%. W okresie ostatnich 30 lat zauważalna jest jednak wyraźna tendencja spadkowa wysokości opadów w marcu.
USŁONECZNIENIE
Dominacja silnych i stabilnych układów wyżowych spowodowała, że w całym kraju marzec 2022 miał wyższe usłonecznienie względem normy 1991-2020. Najwięcej dodatkowych godzin ze Słońcem (120-140) notowano w zachodniej, północnej i środkowej części kraju. Najmniej (o 80-110) na wschodzie i południowym-wschodzie.
