Aktualności
- 03 sty, 2023
Sylwestrowo-noworoczna fala ciepła.
Sylwestrowo-noworoczna fala ciepła.
Przełom 2022 i 2023 roku był wyjątkowo ciepły, bardzo nietypowy jak na zimę i to podczas jednych z najkrótszych dni w roku. Zanim padły rekordy ciepła na poszczególnych stacjach synoptycznych oraz rekordy średnich temperatur dobowych i max. temperatur minimalnych, aura stopniowo “przygotowywała” nas na kulminację grudniowo-styczniowej fali ciepła.
Pierwsze większa fala ciepła przypadła na okres świąteczny. 25 i 26 grudnia miała miejsce jego kulminacja, kiedy na Dolnym Śląsku temperatura maksymalna wyniosła 14,4 stopnia C, natomiast średnia dobowa temperatura przekraczała 10 stopni C. Warto podkreślić, że w kraju zaznaczyło się duże zróżnicowanie termiczne. Na krańcach północno-wschodnich temperatury maksymalne oscylowały w pobliżu 0 stopni C.
Po świętach temperatury nieco spadły i bardziej wyrównały się w skali naszego kraju, przy czym zachód wciąż pozostawał cieplejszy od wschodu. Najzimniej było w górach i kotlinach podgórskich.
We wtorek 27 grudnia mieliśmy też nieco większy incydent wiatrowy (do 65 km/h), ale jego siła na szczęście nie była zbyt duża i nie wywołała poważnych szkód wiatrowych.
Przedsmak tego, co miało się wkrótce wydarzyć na termometrach mieliśmy 29 i 30 grudnia, przy czym to 29 grudnia okazał się cieplejszy, co mogło dawać nadzieję, że Sylwester i Nowy rok będą chłodniejsze. Na zachodzie kraju odnotowano już przekroczenia 12 stopni C, przy granicy z Niemcami nawet 13,5 stopnia C.
31 GRUDNIA 2022
Sylwester 2022 nie pozostawiał już wątpliwości, że prognozowana fala ciepła będzie znacznie większa od zeszłorocznej w analogicznym okresie 2021 roku, która na tamten czas, również należała do jednych z najwyższych w historii pomiarów instrumentalnych. Na zachodzie kraju można było się poczuć jak w kwietniu…
31 grudnia w Słubicach temperatura maksymalna wzrosła do 18,1 st. C i był to najcieplejszy koniec roku w historii (poprzedni rekord padł przed rokiem i wynosił 14,6 st. C).
W związku z napływającym zwrotnikowym powietrzem znad północno-zachodniej Afryki, co zimą zdarza się niezwykle rzadko, rekordowo ciepła okazała się również sylwestrowo-noworoczna noc. W Słubicach temperatura nie spadła poniżej 15,9 st. C. Powyżej 10 stopni C tej nocy było na przeważającym obszarze – zwłaszcza na zachodzie, w centrum, na Warmii i Mazurach oraz w Beskidach. Na przykład w Szczecinie i Jeleniej Górze temperatura minimalna wyniosła 14,4 st. C, w Gorzowie Wielkopolskim 14,3 st. C, w Zielonej Górze czy Bielsku-Białej 13,8 st. C, ale nawet w Warszawie nie było mniej niż 13,4 st. C. W tej części kraju są to temperatury, które nocami powinny występować w lipcu, a nie na początku stycznia!
Jeszcze bardziej imponująca okazała się anomalia termiczna w ostatnim dniu roku. Poza wybrzeżem Gdańskim, Warmią i Mazurami, Podlasiem, wschodnią częścią Mazowsza, Lubelszczyzną, Górami Świętokrzyskimi oraz również zachodnią, środkową i południową częścią woj. małopolskiego była ona wyższa niż 10 stopni. Najwyższe odchylenie w stosunku do normy odnotowano w Słubicach i Jeleniej Górze – 13,8 st. C. Ponad 12 stopni było w pozostałej części Dolnego Śląska, na zachodzie Wielkopolski czy w południowej części woj. zachodniopomorskiego.
Jak poinformowali specjaliści z IMGW, w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia na Opolszczyźnie wskutek silnego wiatru fenowego temperatura bardzo gwałtownie wzrosła. W Głuchołazach o godz. 3:10 automatyczna stacja meteorologiczna odnotowała 18,7 stopnia C. Zatem można oficjalnie uznać tę wartość za najwyższą w całej historii pomiarów w miesiącu styczniu – poprzedni rekord ciepła, który padł 6.01.1999 r. w Pszennie wynosił 18,6 st. C!
Także w innych krajach Europy, Sylwester 2022 zapisał się wyjątkowo ciepło. W szwajcarskim kantonie Jura temperatury wzrosły do 20°C. To wartość o 3.7°C wyższa niż w 1961 r., kiedy zanotowano najcieplejszy dzień Nowego Roku od początku pomiarów. Jak poinformował w sobotę serwis meteorologiczny Meteonews, 31 grudnia 2022 w Delsbergu, stolicy kantonu Jura, odnotowano również drugą najwyższą temperaturę w historii mierzoną w grudniu. W 1989 roku w tym małym miasteczku słupki rtęci wskazały 23,6 °C. Wysokie jak na tę porę roku temperatury zmierzono również w sobotę w Bazylei-Binningen (16.7°C), St. Gallen (15.1°C) i Adelboden BE (15.5°C).
Sobota (31 grudnia) przeszła w Belgii do historii jako najcieplejszy Sylwester od czasu rozpoczęcia stałych pomiarów meteorologicznych w 1883 r. Słupki rtęci osiągnęły 16,3 stopni w Diepenbeek – powiedział meteorolog David Dehenauw. Nawet Brukseli było 16,3 st. C. Poprzedni rekord został ustanowiony w 2021 roku i wynosił 14,0 stopni. Udało się również pobić rekordową temperaturę dla całego grudnia: 16,7 stopnia zanotowaną 16 grudnia 1989 roku. Również noc z 31 grudnia na 1 stycznia okazała się rekordowa; w tej samej miejscowości temperatura nie spadła poniżej 15,2 stopnia. Poprzedni rekord najcieplejszej nocy sylwestrowej z poprzedniego roku został pobity o blisko 1 stopień.
Skrajności grudnia 2022 w Polsce rozłożyły się dość symetrycznie wokół zera stopni – od poniżej 18 stopni C w Zamościu do ponad 18 stopni C w Słubicach.
1 STYCZNIA 2023
Kulminacja sylwestrowo-noworocznej fali ciepła przypadła na Nowy Rok. Jak podali gospodarze Meteomodelu – “1 stycznia 2023 przyniósł nam szereg rekordów – w tym krajowy rekord najwyższej temperatury notowanej w historii pomiarów instrumentalnych. Najwyższą temperaturę notowano w Jodłowniku: +19.0°C, niewiele mniej było na stacji Warszawa-Okęcie i w Korbielowie (+18.9°C). Tym samym pobity został dotychczasowy rekord stycznia z Pszenna (1999-01-06, +18.6°C).
Bardzo znaczące były temperatury nocne. W Słubicach tej nocy temperatura nie spadła poniżej +15.9°C, co jest zdecydowanie najwyższą temperaturą minimalną notowaną kiedykolwiek w styczniu. Największym absurdem tej sytuacji było to, że najwyższą temperaturę maksymalną w styczniu notowano w Słubicach w 1991 i było to +15.2°C. Zatem przez całą noc w Słubicach temperatura była wyższa, od uprzednio rekordowej temperatury maksymalnej dla stycznia. O godzinie 4:10 czasu lokalnego w Głuchołazach temperatura wzrosła do +18.7°C. Tak wysoka temperatura nocna jest charakterystyczna raczej dla miesięcy letnich. Do tej pory bardzo rzadko zdarzało się, by nawet w czasie silnego fenu temperatura w styczniu w nocy, lub nad ranem przekraczała +13°C.
Absolutnie niezwykłe były temperatury na Mazowszu. W Warszawie temperatura wzrosła do +18.9°C, w Legionowie do +18.8°C. W przypadku Warszawy oznaczało to pobicie dotychczasowego rekordu stycznia aż o 5.1°C, co w przypadku serii pomiarowej od 1951 roku jest absolutnie niezwykłe. W przypadku Legionowa rekord został pobity jeszcze mocniej, bo o 5.6°C.”
“Bardzo wysokie temperatury w ciągu nocy i dnia musiały się przełożyć na ekstremalnie wysokie średnie temperatury dobowe. I tak właśnie było. Najwyższe średnie temperatury dobowe (liczone wg metody synoptycznej) notowano:
-
Słubice: +15.3°C
-
Jodłownik: +15.2°C
-
Polkowice: +15.2°C
-
Tomaszów Bolesławiecki: +15.1°C
-
Warszawa: +15.0°C
-
Wrocław: +15.0°C
Warto zwrócić uwagę, że wszystkie te wartości spełniają kryterium „dnia letniego”, czyli dnia z średnią temperaturą dobową ≥ +15.0°C. Przy czym należy też dodać, że w okresie letnim w takim dniu (w okolicy +15.0°C) w nocy mamy temperatury zwykle w okolicy +10°C, a w dzień przekraczające +20°C, a stojące wysoko słońce powoduje, że temperatura odczuwalna jest znacznie wyższa. Dzisiaj skrajnie wysokie temperatury dobowe były wyśrubowane przez równie skrajne (jak na styczeń) temperatury w nocy. Do tej pory najwyższą średnią temperaturę dobową w styczniu notowano w 1999 w Karpaczu: +13.6°C.”
Ogólnie 1 stycznia odnotowano:
-
99 rekordów miesięcznych stycznia (Tmax)
-
22 rekordy dobowe stycznia (Tmax)
-
84 rekordy miesięczne stycznia (Tmin)
-
23 rekordy dobowe stycznia (Tmin)
Sumując:
-
183 rekordy miesięczne stycznia (Tmax + Tmin)
-
45 rekordów dobowych stycznia (Tmax + Tmin)
Żeby uzmysłowić sobie jeszcze bardziej skalę sylwestrowo-noworocznej fali ciepła, warto spojrzeć na mapy Europy i świata. Jak podał meteorolog Scott Duncan: “Wiele krajów ustanawia nowe rekordy narodowe w najcieplejszym styczniowym dniu. To ekstremalne wydarzenie pogodowe o doskonałym wzorcu dostarczającym nadmiernego ciepła. Jednak cieplejszy klimat sprawia, że rekordy te są znacznie łatwiejsze do pobicia. Niektóre marginesy tutaj są naprawdę niesamowite.”
