Przeciągający się brak normalnych opadów w części Polski skutkuje już wystąpieniem suszy glebowej. Jest to taki rodzaj suszy, w którym gleba nie może zaspokoić potrzeb roślin na wodę. Jest to więc niedobór wody dostępnej dla roślin, który może być wyrównany przez opady powodujące uzupełnienie zasobów wody. Susza glebowa jest wynikiem suszy atmosferycznej, czyli długotrwałego okresu bez opadów atmosferycznych lub opadów w ilościach niewystarczających. Brak opadów prowadzi do znacznego wyczerpania zasobów wodnych w glebie, co jest suszą glebową – stanem groźnym dla roślin. Właściwości gleby, a zwłaszcza jej uziarnienie przyspieszają bądź opóźniają wystąpienie suszy glebowej. Na glebach ciężkich, w których → woda kapilarna uzupełnia zapasy wody w strefie korzeniowej z głębszych warstw – opóźnia się wystąpienie suszy glebowej. W glebach lekkich żwirowych i piaszczystych brak jest takich możliwości i susza glebowa wystąpi dużo szybciej.

Aktualny stan nasycenia gleby wodą w stanie ciekłym dla warstwy 7-28 cm, z rozdzielczością przestrzenną wynoszącą 25 km. Obszary o wilgotności poniżej 30-40% wskazują na możliwy deficyt wody w strefie korzeniowej. Prezentowana na mapie wilgotność gleby jest wyrażona w procentach. Dane: agrometeo.pogodynka.pl

Najgorsza obecnie sytuacja związana z suszą glebową występuje przede wszystkim w lubuskim, wielkopolskim i łódzkim. Moim zdaniem, susza glebowa występuje także w dużej części Dolnego Śląska. Dzisiaj zrobiłem oględziny w terenie. Na polach i w lasach ziemia stwardniała jak beton, a liczne pęknięcia w niej, zaczynają przypominać zeszły rok. Ściółka leśna jest wyschnięta na wiór. Nawet mchy, które akumulują sporo wilgocie, kruszą się i łamią.

Tymczasem ustalono nowe progowe wartości klimatycznego bilansu wodnego – wynikają z analiz doświadczeń z 2015 roku (poszczególnych upraw i gleb) i danych o plonach z ostatnich lat. Ma to dać większą dokładność w szacowaniu zagrożenia suszą. System, który posłuży do zbierania danych meteorologicznych będzie je zbierał z 447 stacji. “Wskazanie w raportach obszarów zagrożonych wystąpieniem suszy będzie podstawą dla komisji powołanych przez wojewodę do szacowania szkód w poszczególnych gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej”, komunikuje Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi i przypomina, że monitoring suszy jest jej zadaniem.

Susza rolnicza występuje, gdy obliczone wartości Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW)  dla gminy są niższe od wartości krytycznych KBW. Przekroczenie wartości krytycznych KBW oznacza 20% obniżenie plonów w skali gminy w stosunku do plonów uzyskanych przy średnich wieloletnich warunkach pogodowych. Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach prowadzi monitoring suszy od 1 kwietnia. Pierwszego raportu należy spodziewać się na początku czerwca. Kolejne mają być ogłaszane co 10 dni.

Praktycznie wszystkie prognozy pogody zaczynają być zgodne, co do tego, że czeka nas powtórka zeszłorocznej suszy. Najwięcej opadów będzie tam, gdzie panuje najkorzystniejsza sytuacja, a najmniej lub w ogóle w najbardziej suchych regionach kraju. Według bardzo wstępnych i obarczonych dużym ryzykiem błędu prognoz pogodny na najbliższe miesiące, odblokowanie tej skrajnie niekorzystnej sytuacji, ma nadejść dopiero jesienią, czyli dokładnie tak, jak w zeszłym roku. ;((