Aktualności
- 23 lis, 2022
Robinia akacjowa z Łęgowa. Najgrubsza na terenie Lasów Państwowych.
Robinia akacjowa z Łęgowa.
Najgrubsza na terenie Lasów Państwowych.
Drugi wpis o wyjątkowych tworach dendroflory Łęgowa (woj. lubuskie, powiat zielonogórski, gmina Sulechów) dotyczy drzewa, które potocznie jest nazywane “akacją”, chociaż z botanicznego punktu widzenia jest to poważny błąd, ponieważ akacje należą do odrębnego rodzaju drzew. Niemniej zarówno akacja, jak i robinia akacjowa to rząd bobowców i rozpatrywane pod tym względem mają ze sobą coś wspólnego.
W Łęgowie rośnie wyjątkowy osobnik robinii akacjowej, ale jest on nieco ukryty na skraju lasu. Pomocne w dotarciu do drzewa są oznaczenia i tablice informacyjne zamontowane przez Nadleśnictwo Sulechów.
Położenie rekordowej robinii akacjowej na Mapie.CZ.
Zanim dotrzemy do rekordowego drzewa, możemy być pozytywnie zaskoczeni wcześniejszymi egzemplarzami ‘Robinia pseudoacacia’, ponieważ kilka z nich również osiągnęło imponujące gabaryty.
Zwłaszcza dwa osobniki budzą szczególne zainteresowanie, gdyż są bardzo okazałe i gdyby nie informacja o jeszcze grubszym drzewie rosnącym nieco dalej, można by wziąć jedną robinię za tą rekordową.
Oba drzewa wyróżnia (poza gabarytami) mocno patriarchalny wygląd, objawiający się licznymi stanowiskami mchów, zgrubieniami i naroślami na pniu oraz sylwetkami leśnych Entów. Po pniu jednego drzewa wspina się bluszcz pospolity.
W szczelinach między korą na pniach drzew widać też utkane pajęczyny. Jednak to kilkanaście metrów dalej rośnie “danie główne”, czyli oficjalnie najgrubsza robinia akacjowa rosnąca na terenie Lasów Państwowych.
REKORDOWA ROBINA AKACJOWA
Najgrubsze robinie akacjowe, jakie do tej pory mierzyłem i widziałem, miały około 400 cm obwodu pnia. Ten egzemplarz zdecydowanie wyróżnia się tym parametrem, ale nie tylko. Ponieważ drzewo rośnie przy skraju lasu, poza podziwianiem jego ogromu, możemy też zerknąć na malownicze krajobrazy Łęgowa.
Zanim przystąpiliśmy do pomiaru obwodu pnia wyjątkowo grubej robinii, odbyła się treehunterska sesja fotograficzna, aby pokazać grubość pnia w porównaniu do sylwetki człowieka. Marek tradycyjnie wykonał tu świetną pracę.
ROBINIA Z ŁĘGOWA W ALBUMIE “DRZEWA POLSKI. NAJGRUBSZE. NAJSTARSZE. NAJSŁYNNIEJSZE”.
Jak podają autorzy albumu – “Drzewo to jest obecnie najgrubszym przedstawicielem swego gatunku rosnącym w Lasach Państwowych i – prawdopodobnie – na terenie całej Polski.
Ma krótki, masywny odziomek rozwidlający się na wysokości ok. 2,5 m na kształt litery “V” na dwa cieńsze pnie. Jego nieregularny kształt sprawia, że najwęższe miejsce pomiędzy gruntem a wysokością 1,3 m przypada na poziomie 0,7 m. Mierzony tutaj obwód wynosi 509 cm (na 1,3 m to 514 cm).
Pień pokrywają charakterystyczne dla sędziwych robinii listwy i narośle. Stan zdrowotny drzewa jest bardzo dobry – posiada ono szeroką, dobrze ulistnioną koronę i nie zdradza żadnych objawów zamierania.”
Wiek drzewa szacunkowo określono na 200 lat.
Powyższe dane są aktualne na 2013 rok. Treehunterzy postanowili sprawdzić, o ile rekordowa robinia powiększyła swoje gabaryty w ciągu 9 lat, tym bardziej, że robinie należą do drzew szybkorosnących, ale stosunkowo krótkowiecznych (żyją 150-200 lat, bardzo rzadko do 250 lat).
OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA
Aktualny obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 557 cm. Oznacza to, że przez 9 lat poszerzył się o 43 cm (557 cm – 514 cm), czyli średniorocznie przyrastał o 4,77 cm. Na wysokość drzewo ma około 25 metrów.
Warto dodać, że drzewo rośnie na lekko nierównym terenie, dlatego poziom 1,3 m należy odmierzyć od wyższej strony gruntu przy nasadzie pnia.
OBWÓD PNIA NA POZIOMIE 0,7 M
Drugi pomiar został wykonany na poziomie 0,7 m, zgodnie z tym, co napisali autorzy albumu. Tutaj taśma wskazała 538 cm. Zatem przyrost pnia na wskazanym poziomie w ciągu 9 lat wynosi 29 cm, średniorocznie 3,22 cm.
Co najważniejsze – wynik 538 cm można uznać za zgodny z zasadami obowiązującymi w dendrometrii, a ponieważ nie posiadamy wiedzy, że gdzieś w kraju znajduje się grubsza żywa robinia, to można ostrożnie napisać, że tyle mierzy obwód pnia najgrubszej robinii akacjowej rosnącej na terenie Polski.
Pomimo, że mamy tu do czynienia z robinią akacjową absolutnie wyjątkową w skali całego kraju, drzewo to do dziś nie objęto ochroną pomnikową, chociaż ufam leśnikom, że wyłączyli ją oraz inne rosnące w pobliżu okazałe robinie z planów gospodarczych.
Z jednej strony robinia jest drzewem bardzo ekspansywnym i trudnym w zwalczaniu oraz ma negatywny wpływ na środowisko – przekształca glebę i ogranicza zróżnicowanie gatunkowe. Współcześnie zalicza się ją do najbardziej problematycznych gatunków inwazyjnych, natomiast w Europie zaleca się bezwzględne zwalczanie robinii na obszarach przyrodniczo cennych.
Z drugiej strony warto się zastanowić, czy jednak tak okazałe osobniki, mimo wszystko nie powinny być chronione, tym bardziej że w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody mamy 115 pozycji z chronionymi robiniami akacjowymi, a paradoksalnie nie ma tej najbardziej okazałej z Łęgowa.
Ważną informacją odnośnie najgrubszych robinii akacjowych w kraju jest również ta, którą odnajdziemy w Rejestrze Polskich Drzewo Pomnikowych Piotra Gacha. Wynika z niej, że w Bratoszewicach (woj. łódzkie, powiat zgierski, gmina Stryków) rośnie jeszcze grubsza robinia akacjowa o obwodzie pnia 570 cm.
W rejestrze wskazano, że stan zdrowotny drzewa jest fatalny. Informację tę zamieścił w październiku 2015 roku Pan Miron Tomczyk, czyli 7 lat temu, a więc istnieje duże prawdopodobieństwo, że drzewo to już obumarło.
I na koniec jeszcze jedna sprawa. Łęgowo ma swojego “Łęgowiaka”, którym jest potężny dąb szypułkowy – wyjątkowo majestatyczny i dostojny wódz polnej miedzy. Dlatego do kompletu, proponowane imię dla rekordowej robinii to “Łęgowianka”.
W trzecim ostatnim artykule o drzewach Łęgowa zaprezentuję pozostałe pomniki przyrody ożywionej, które chociaż nie należą do rekordowych, są piękne i bardzo cenne. Rosną w różnych miejscach – od bardzo łatwo dostępnych w samej miejscowości, po zarośnięte leśne knieje.
P O D S U M O W A N I E
1) W Łęgowie (woj. lubuskie, powiat zielonogórski, gmina Sulechów) na skraju lasu ciągnącego się na południu miejscowości rośnie robinia akacjowa, która wedle aktualnej wiedzy jest najgrubszym przedstawicielem ‘Robinia pseudoacacia’ w Polsce. Drzewo rośnie w sąsiedztwie kilku innych okazałych robinii i nie została objęta ochroną pomnikową.
2) Aktualne (na dzień 23.10.2022 r.) parametry robinii wynoszą: obwód pierśnicowy pnia 557 cm, obwód na poziomie 0,7 m nad gruntem: 538 cm – zgodny z zasadami dendrometrii, wysokość ok. 25 metrów, szacunkowy wiek ok. 209 lat. Drzewo znajduje się w bardzo dobrym stanie zdrowotnym, posiada gęstą, obficie ulistnioną koronę i szybko powiększa swoje gabaryty.
