Pozostałe, pomnikowe drzewa z Parku Leśnickiego.

Pozostałymi, pomnikowymi drzewami we wrocławskim Parku w Leśnicy, poza opisanymi czterema dębami szypułkowymi i najgrubszym we Wrocławiu tulipanowcem amerykańskim są dwa platany klonolistne i lipa szerokolistna. Przy niewielkiej polanie rośnie doskonale widoczna lipa szerokolistna.

LIPA SZEROKOLISTNA – 388 CM OBWODU PNIA NA WYSOKOŚCI 90 CM

Drzewo to figuruje w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Lipa_szerokolistna_Park_Leśnicki ), w którym możemy przeczytać, że obwód lipy mierzy 379 cm lub 380 cm, a jej wysokość ma 24 metry.

Lipa ta, choć jeszcze bardzo chuda w porównaniu do naszych najgrubszych lip szerokolistnych w kraju z obwodami przekraczającymi 800 cm, doskonale nadaje się do fotografowania w różnych porach roku i tworzeniu zdjęć porównawczych, co niniejszym uczyniłem.

W niektórych źródłach tratujących o wrocławskich pomnikach przyrody, spotkałem informację, że jest to lipa drobnolistna. Jednak jej oględziny to wykluczyły. Jest to klasyczna ‘Tilia platyphyllos’, co potwierdza też akt powołujący ją na pomnik przyrody ( RM_Wroclaw_XXXII_1013_01 ).

Jest to jeden z dwóch osobników lipy szerokolistnej we wrocławskiej dendroflorze chroniony jako pomnik przyrody. Pierwszy rośnie w Parku na Brochowie i posiada podobne parametry.

OBWÓD PIERŚNICOWY

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że pień tej urodziwej lipy nie stwarza problemów dendrometrycznych. Jednak na wysokości około 1 metra od nasady pnia widnieje wgłębienie i dziupla wielkości jabłka.

Dokonując kilku pomiarów na różnych wysokościach od nasady pnia do wysokości 130 cm, wyszło mi, że lipa ta jest najchudsza na wysokości 90 cm i aktualnie mierzy w tym miejscu 388 cm obwodu pnia. Ten wynik przyjąłem jako obowiązujący.

Poza wspomnianą, “jabłczaną” dziuplą, pień lipy jest zdrowy, mocny, bez uszkodzeń, grzybów i innych, widocznych ubytków/wad. Jak to przy lipach bywa, jej pień okupują “tramwajarze”, czyli kowale bezskrzydłe z rodziny pluskwiaków.

Dokonałem też pomiaru wysokości pani lipy i obecnie wynosi ona 26 metrów. Ktoś może się zastanawiać, dlaczego w sumie jeszcze niezbyt potężna lipa została objęta ochroną pomnikową? Po pierwsze, spełnia ona minimum obwodowe, które dla lipy wynosi 300 cm.

A po drugie, lipa szerokolistna jest rzadziej spotykana niż lipa drobnolistna i występuje głównie na południu kraju. Są to już wystarczające przesłanki do “opomnikowania” leśnickiej lipy.

Korona soliterowej lipy jest regularna, rozłożysta z minimalną ilością posuszu, ale dobrała się do niej jemioła i obecnie możemy zaobserwować kilka jej stanowisk w części wierzchołkowej.

W akcie powołującym drzewo na pomnik przyrody napisano m.in., że wiek leśnickiej lipy wynosi powyżej 120 lat. Lipy to długowieczne drzewa, a najstarsze osobniki w Polsce mają 400-500 lat, a więc czapki z głów przed rodziną ‘Tilia’! ;))

Lipa zawsze kojarzy mi się z olśniewającym i doskonałym zapachem kwiatostanów, którymi nasyca powietrze w czerwcowe i lipcowe dni. Lipy szerokolistne zakwitają wcześniej od lip drobnolistnych, mniej więcej o dwa tygodnie. 

Absolutny rekord wczesnego kwitnięcia lipy szerokolistnej zaobserwowałem w maju 2018 roku, kiedy po połowie miesiąca, można było już dostrzec pierwsze, kwitnące kwiatostany. Napar z kwiatów lipy, a także lipowy miód to doskonała i zdrowa uczta dla kubków smakowych. ;))

PLATAN KLONOLISTNY – 514 CM OBWODU PIERŚNICOWEGO PNIA

Pozostały jeszcze dwa, pomnikowe platany klonolistne. Pierwszy z nich rośnie blisko kładki nad Bystrzycą i figuruje w CRFOP ( Platan_klonolistny_Park_Leśnicki_przy_kładce_na_Bystrzycy ).

Napiszę tak – no jak nie kochać platanów, kiedy ich błyszcząca w Słońcu srebrzysta kora i potężne konary wiją się z gracją akrobatki sportowej lub baletnicy?

Platany to prze-urodziwe drzewa. Mocarne, rozłożyste, srebrzyste o lekkim zabarwieniu “wojskowym”, chociaż przy ich potędze, nie mają szansy się ukryć jak zamaskowani żołnierze na placu boju. ;))

OBWÓD PIERŚNICOWY

Platan przy kładce ma regularny, masywny pień z charakterystycznymi “fałdami zgrubieniowymi”, które dodają drzewu urody i malowniczości.

Pień zmierzony na wysokości 130 cm od najwyższego miejsca od nasady ma 514 cm obwodu, co jest dobrym wynikiem, ale w porównaniu do najpotężniejszych, krajowych mocarzy tego gatunku, ma zaledwie około 40-50% ich grubości.

W zależności, z której strony spoglądamy na pień, wydaje się on bardziej wysmukły lub nieco beczkowaty. Drzewo to, także liczy sobie ponad 120 lat. Jednak pień platana w tym samym wieku jest znacznie grubszy od opisanej wyżej i będącej w podobnym wieku lipy.

To uświadamia nam, jak można “przestrzelić” z wiekiem drzewa, szacując go wyłącznie na podstawie grubości pnia. Platany rosną szybko i szybko też osiągają duże obwody pni.

Przyrost grubości pnia zależy od wielu czynników (m.in. gatunku drzewa, indywidualnych cech danego osobnika, siedliska, dostępności do wody i składników odżywczych, itp.), dlatego szacując wiek drzewa tylko na podstawie obwodu pnia to strzał na ślepo.

Opisywany platan ma piękną, zdrową i prawidłowo rozwiniętą koronę, obficie ulistnioną, bez widocznego posuszu lub oznak zmian chorobowych. Wysokość drzewa wynosi obecnie 25 metrów.

Warto też zwrócić uwagę na to, co widać w koronie platana w stanie bezlistnym. To drobniutkie orzeszki zebrane w kuliste owocostany, które zwisają na długiej szypule od lata, nierzadko aż przez całą zimę, do wiosny i w okresie bezlistnym są wyjątkową ozdobą tego drzewa. 

Należy też mieć na uwadze, że platany, które dobrze znoszą niekorzystne środowisko miejskie i wydają się drzewami odpornymi niemal na wszystko, ich wymagania środowiskowe są jednak dość wysokie.

Do prawidłowego wzrostu i rozwoju potrzebują ciepłych i słonecznych stanowisk oraz głęboko uprawionej, piaszczysto-gliniastej, żyznej i wilgotnej gleby (dobrze rosną nad brzegami rzek i stawów). Natomiast nie znoszą przesuszenia, jałowego podłoża oraz stanowisk narażonych na mroźne, zimowe wiatry.

Platany określa się mianem drzew majestatycznych, potężnych, ale też romantycznych i delikatnych. Coś w tym jest, ponieważ w przyrodzie, ogrom i potęga doskonale łączą się z pięknem, harmonią i delikatnością.

I to wszystko odnajdziemy w majestatycznym platanie klonolistnym. ;)) Subiektywnie, osobnik rosnący obok kładki jest dla mnie piękniejszy od drugiego, pomnikowego platana w parku.

PLATAN KLONOLISTNY – 502 CM OBWODU PIERŚNICOWEGO PNIA

I ostatnie, pomnikowe drzewo z pomnikowej ósemki Parku Leśnickiego, które jest także reprezentowane przez platana klonolistnego i które rośnie najbliżej leśnickiego, bardzo klimatycznego zameczku. 

Drzewo ma dużo miejsca wokół i znajduje się na niewielkiej pochyłości. Niczym nieskrępowane, ma możliwość rozrośnięcia się do wielkich rozmiarów, chociaż już obecnie jest wysokie, szerokie i grube.

Platan ten także figuruje w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Platan_klonolistny_Park_Leśnicki_przy_zamku ). Z informacji tam zawartych możemy dowiedzieć się, że drzewo ma 496 cm obwodu i 25 metrów wysokości.

Są to trochę nieaktualne dane. W czerwcu 2019 roku pomierzyłem wszystkie pomnikowe drzewa w parku, w tym tego platana.

OBWÓD PIERŚNICOWY

Odmierzając wysokość 130 cm od najwyższego punktu przy nasadzie pnia, drzewo mierzy 502 cm obwodu pierśnicowego, a więc granica 5-ciu metrów pękła. Drzewa o takim obwodzie to już solidne grzmoty. ;))

Także i ten platan odznacza się bardzo dobrą kondycją zdrowotną, niemniej na pniu widać niewielkie ubytki w szyi korzeniowej od strony ścieżki. Na pniu odnajdziemy też tabliczkę honorującą drzewo jako pomnik przyrody.

W wyższych partiach pnia widnieje kilka malowniczych zgrubień i narośli, które nie stanowią problemu przy mierzeniu obwodu drzewa, ponieważ znajdują się powyżej pierśnicy.

Korona drzewa jest prawidłowo wykształcona i rozwinięta, zdrowa oraz okazała o rozpiętości około 25-26 metrów. Wysokość drzewa zmierzona w czerwcu 2019 roku wyniosła 28 metrów.

Także i ten platan ma – według informacji w akcie powołującym go na pomnik przyrody – ponad 120 lat. Czyli mamy do czynienia z drzewami, które pamiętają burzliwe czasy wojny i wielką przemianę świata, jaka dokonała się po jej zakończeniu.

Park w Leśnicy odwiedził kilka lat temu Marek Łuszczyński ( https://pomniki-przyrody.odskok.pl/?p=4917 ), który opisał pomnikowe drzewa tego parku w jednym artykule. Warto go przeczytać i zobaczyć jak leśnickie pomniki przyrody prezentowały się w tamtym czasie. ;))

PODSUMOWANIE

Pozostałe, pomnikowe drzewa parku w Leśnicy reprezentują trzy osobniki: lipa szerokolistna i dwa platany klonolistne. Lipa jest jednym z dwóch, pomnikowych drzew tego gatunku we Wrocławiu, które uhonorowano statusem pomnika przyrody. Rośnie przy polanie i jest doskonale widoczna oraz łatwa do znalezienia. Jej obwód pnia mierzy 388 cm na wysokości 90 cm od nasady, natomiast wysokość lipy wynosi 26 metrów. Stan zdrowotny drzewa jest bardzo dobry, niewielkie wgłębienie i dziupla wielkości jabłka widnieje na pniu na wysokości około jednego metra od podstawy. W koronie widać kilka stanowisk jemioły.

Pierwszy, pomnikowy platan rośnie w pobliżu kładki nad Bystrzycą. W pierśnicy obwód pnia mierzy 514 cm przy wysokości 25 metrów. Stan zdrowotny bardzo dobry, korona rozłożysta i prawidłowo wykształcona. Drugi pomnikowy platan rośnie w pobliżu leśnickiego Zamku na niewielkiej pochyłości terenu. W pierśnicy obwód pnia mierzy 502 cm przy wysokości 28 metrów. Na pniu widać niewielkie ubytki w szyi korzeniowej od strony ścieżki. Poza tym to osobnik zdrowy z piękną i rozłożystą koroną.

Wiek wszystkich prezentowanych w tym wpisie drzew – według aktów powołujących je na pomniki przyrody, przekracza 120 lat. Park w Leśnicy przy stosunkowo niedużej powierzchni, zachwyca okazałymi i pięknymi drzewami. Drzewa są oznaczone stosownymi tabliczkami (niektóre jeszcze słupkami drewnianymi z drugą tabliczką) i są łatwe do odnalezienia. Warto też zwrócić uwagę na inne, dorodne drzewa w parku, które również osiągnęły wymiary pomnikowe.