Pomnikowy dąb szypułkowy z Pokoju.

Olbrzym przy drodze.

Opisana przeze mnie kilka dni temu rekordowa sosna wejmutka z Pokoju to nie jedyne okazałe drzewo, które rośnie w tej miejscowości. Zanim dotrzemy do parku w Pokoju, warto wstąpić do oddziału leśnego nr 98 leśnictwa Zieleniec. Rośnie tam przy drodze ogromny i przepiękny dąb szypułkowy, którego majestat uhonorowano statusem pomnika przyrody.

W pobliżu dębu postawiono dużą tablicę informacyjną, dzięki której możemy wzbogacić swoją wiedzę o gatunku drzewa, jakim jest dąb szypułkowy. I jak to często bywa, najmniej informacji mamy o tym konkretnie pomniku przyrody. Poświęcono mu zaledwie jedno, ostatnie zdanie, gdzie napisano, że drzewo ma 605 cm obwodu, 28 metrów wysokości i około 360 lat.

Także Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody ( Pomnikowy_dąb_szyp._przy_drodze ) odznacza się skąpstwem informacyjnym na temat drzewa, podając jedynie lokalizację i wymiary dębu. Według danych rejestrowych, drzewo ma 29 metrów wysokości przy obwodzie pnia mierzącym 613 cm. Brakuje tu chociaż jednego zdania na temat ogólnej kondycji zdrowotnej drzewa, a na tablicy informacyjnej – ciekawostki, legendy i innych informacji o tym wspaniałym drzewie.

Ok. Już się nie czepiam, dobre i to. Dziesiątki, jak nie setki pomników przyrody, nie mają nawet takich informacji i oznaczeń. Zanim obejrzałem całą sylwetkę i pokrój drzewa, zachwyciłem się jego malowniczym, ogromnym pniem, przyozdobionym delikatnie mchami. Widać na nim charakterystyczne zgrubienia, które zapewne są pozostałością po zalaniu przez drzewo ran, wskutek chirurgicznego usunięcia niektórych gałęzi.

Szyja korzeniowa sprawia wrażenie mocno nabrzmiałej i masywnej, podobnie jak pień przydrożnego olbrzyma. Jak to się powiada – czuć wielką (dosłownie i w przenośni) moc przy tym dębie! Pomimo, że drzewo rośnie na płaskim terenie, pomiar obwodu – przy takim mocarnym odziomku, nie należy do najłatwiejszych, ale też nie jest zbyt skomplikowany.

Po prostu należy obejść drzewo dookoła i zobaczyć, gdzie znajduje się najwyższe miejsce (punkt) przy nasadzie pnia i z tego miejsca odmierzyć 130 cm wzdłuż pnia, a następnie trzeba zaczepić taśmę i rozpocząć pomiar. Na powyższym zdjęciu, miejsce, od którego odmierzyłem 130 cm znajduje się tam, gdzie moja lewa stopa. ;))

Po wykonaniu tych dendrometrycznych rytuałów, przychodzi najbardziej emocjonujący moment, ponieważ dowiadujemy się, jak gruby jest pień drzewa. Opisywany dąb mierzy obecnie 645 cm obwodu pierśnicowego pnia. To znakomity wynik. Dęby, których obwody przekraczają 600 cm to – według mnie – już najwyższa liga dębowych kolosów w kraju. 

Oczywiście większe wrażenie sprawiają dęby o 7-mio, 8-mio, czy 9-cio lub 10-cio metrowych obwodach pni, ale 600 cm to taka magiczna bariera, zarezerwowana dla nielicznych tuzów gatunku. Po przekroczeniu 600 cm obwodu, dęby zasiadają na dendrologicznym tronie. ;))

Dąb, jak na swój wiek i rozmiary odznacza się bardzo dobrym stanem zdrowotnym. Rany po cięciach chirurgicznych niektórych konarów i gałęzi zostały zabliźnione, a na pniu nie widać dziupli, wypróchnień i owocników grzybów pasożytniczych. 

Pomijając naturalne obumarcie części gałęzi (posuszu), zwłaszcza w dolnych partiach drzewa, pomnikowy dąb odznacza się piękną sylwetką i leśnym pokrojem, którego charakterystyczną, widoczną cechą jest długi, walcowaty pień i wysoko wysklepiona oraz niezbyt rozbudowana korona.

Co tam w górze, w koronie tego olbrzyma gra? Pewnie tylko samo drzewo i leśne ptaki wiedzą. One słyszą melodię jego korony i wzbogacają ją swoim śpiewem. Świat korony drzewa to dla przeciętnego człowieka, wielka tajemnica lasu i samego drzewa. Możemy tylko – w dębowym natchnieniu, domyślać się, o czym szumi olbrzym?

Wrażenie ogromu drzewa potęguje fakt, że rośnie ono wokół dziesiątek znacznie mniejszych drzew. To tak, jakby mrówkę postawić przy słoniu. Dąb ten przeżył kilka pokoleń drzewostanów gospodarczych i mógłby nam wiele opowiedzieć o zmieniającym się otoczeniu.

Ciężko było mi rozstać się z tym malowniczym olbrzymem. Drzewa, nie dość, że są niezwykle fascynujące, to bywają też ogromne. Te dwie, ale nie jedyne cechy, które przyciągają treehuntera jak magnes, posiada fenomenalny olbrzym przy drodze w Pokoju.

PODSUMOWANIE

1) W Pokoju (woj. opolskie, powiat namysłowski, gm. Pokój), poza wyjątkową w skali kraju sosną wejmutką, odnajdziemy też kilka innych, wspaniałych pomników przyrody, wśród których jest ogromny dąb szypułkowy. Drzewo rośnie w oddziale nr 98 leśnictwa Zieleniec, tuż obok wygodnej, leśnej drogi. Obecnie drzewo ma 645 cm obwodu pierśnicowego pnia, a jego wysokość to 29 metrów.

2) Według informacji znajdujących się na tablicy postawionej w pobliżu dębu, drzewo liczy sobie ponad 360 lat. Na pniu drzewa widnieją malownicze zgrubienia, a jego część odziomkowa pokryta jest mchem. Poza kilkoma uschniętymi lub wyłamanymi gałęziami, drzewo znajduje się w bardzo dobrej kondycji zdrowotnej.

3) Z uwagi na fakt, że wokół pomnikowego dębu rośnie las, w skład którego wchodzą znacznie chudsze i młodsze drzewa, olbrzym przy drodze sprawia wrażenie jeszcze potężniejszego. Pomnikowym drzewom w Pokoju poświęcę jeszcze jeden artykuł, w którym także zaprezentuję dostojne osobniki (2 dęby szypułkowe i jesion wyniosły).