POMNIKOWY DĄB SZYPUŁKOWY OPLECIONY POMNIKOWYM BLUSZCZEM. JEDYNE TAKIE DRZEWO WE WROCŁAWIU.

Wrocław, wybrzeże Ludwika Pasteura. Znajduje się tam neogotycki kompleks budynków, który rozmieszczony jest w rejonie ul. Chałubińskiego, Mikulicza-Radeckiego, Pasteura i Skłodowskiej-Curie. Powstał pod koniec XIX wieku. Wstępne założenie siedziby uczelni medycznej oraz szpitali klinicznych przygotował Ludwig von Tiedemann, który wcześniej podobny kampus zaprojektował w Halle. Ostateczna koncepcja jest autorstwa Josepha Waldhausena.

W kompleksie tym, rośnie unikatowy w skali miasta dąb szypułkowy opleciony bluszczem. Unikatowy nie tylko z uwagi na miejsce, w którym rośnie oraz na bardzo osobliwy wygląd, ale też z tego względu, że jest to jedyny taki przypadek we Wrocławiu, gdzie zarówno drzewo, jak i bluszcz są pomnikami przyrody.

Dąb ten na tle czerwono-ceglastych budynków wygląda niesamowicie i zachwycająco. Chociaż w mieście mamy dużo drzew po których pnie się bluszcz, ten dąb jest chyba numerem jeden w tej kategorii. Wygląda to tak, jakby przenieść baśniowe drzewo z serca lasu w sam środek kompleksu budynków, w otoczeniu, które kompletnie nie kojarzy się z lasem…

Pierwszy raz odwiedziłem to niezwykłe, dendrologiczne cudo pod koniec marca. Nie mogłem wyjść z podziwu dla piękna i niezwykłości tego drzewa. Natomiast ludzie, którzy mnie mogli widzieć zza szyb, pewnie też nie mogli wyjść z podziwu, obserwując “latającego” Lenarta wokół drzewa… ;))

Drugi raz odwiedziłem drzewo kilka dni temu i byłem bardzo ciekawy, czy wypuściło już liście, czy też należy ono do nielicznego obecnie grona wrocławskich, dębowych “śpiochów”, wśród których jest m.in. majestatyczny dąb “Przewodnik” przy Wroclavii i jeszcze śpi?

Okazało się, że dąb z bluszczem, wyraźnie poczuł już wiosenne ciepło i świeci się on świeżymi, soczysto-zielonymi liśćmi. Teraz wygląda on chyba jeszcze bardziej niesamowicie. W każdym bądź razie, dendro-czarodziej i magik z niego jest nieprzeciętny.

Dużymi literami i podkreśloną kursywą należy napisać o tym, że neogotycki kompleks budynków na wybrzeżu Pasteura jest wspaniałym przykładem na to, że budować nie oznacza zabetonować wszystko co się da. Że mamy świetne budynki, pomiędzy którymi jest miejsce dla dużych i pięknych drzew.

Projektanci, deweloperzy i inni budowniczowie, powinni przed każdą inwestycją tam pójść, pospacerować i brać przykład! W dziesiejszym artykule opisuję i pokazuję tylko ten niezwykły dąb, ale wokół całego kompleksu, rośnie wiele ciekawych i pięknych drzew oraz krzewów.

OBWÓD PIERŚNICOWY

Pień drzewa jest symetryczny, regularny, dość długi i walcowaty. Na pierwszy rzut oka, pomiar obwodu pierśnicowego wydaje się być łatwym zadaniem, ale wcale tak nie jest. Wszystko przez pnący się bluszcz, który – przytwierdzony mocno do pnia, zawyża jego obwód.

W tej sytuacji, nie ma co mocować się na siłę, przykładać taśmę i narazić tak cenny okaz na jakichś uszczerbek, czy też uszkodzenie bluszczu. Dlatego zrezygnowałem z dokonania pomiaru za wszelką cenę. Niemniej sam pień w obwodzie pierśnicowym, na pewno przekracza 500 cm, co uświadamia nam, że mamy do czynienia z wielkim i wspaniałym dębem.

W odziomkowej części pnia, drzewo wykształciło dość masywne napływy korzeniowe. Pień z jednej strony jest nagi, z drugiej, “ubrany” w bluszcz. Wspaniale to wygląda.

Skupiając wzrok na wybranych kadrach połączenia bluszczu z dębem, można odnieść wrażenie, że widzimy jakąś skomplikowaną sieć naczyń i korzeni połączonych w otulinie zielonych liści.

Ponieważ zarówno drzewo, jak i bluszcz są pomnikami przyrody, znajdziemy tu dwie tabliczki z odpowiednim napisem. Jedna przybita jest do drzewa, druga jest zamontowana obok pnącego się po drzewie bluszczu. Drzewo jest otoczone drewnianym płotkiem.

Z uwagi na fakt, że drzewo wyrosło w otaczającym je kompleksie budynków, dających znaczne zacienienie, dąb zachował się tak, jakby rósł w lesie i wykształcił długi pień z niezbyt rozbudowaną, ale regularną i piękną koroną.

Co najbardziej mnie ucieszyło to fakt, że drzewo znajduje się w bardzo dobrym stanie zdrowotnym. Nie widać na nim posuszu, obecności grzybów i uszkodzeń. Widać za to fenomen natury w pełnej krasie.

Jeżeli już mowa o dębie z pnącym się bluszczem, to przy okazji warto napisać, że sędziwe drzewa w takiej “kombinacji” i kategorii, należą do wyjątkowo malowniczych tworów dendroflory. Jednym z najpiękniejszych takich drzew w Polsce jest dąb Sobieskiego, który rośnie w Ustroniu na Śląsku i ma ponad 600 cm obwodu pierśnicowego.

Został on dokładnie opisany i zaprezentowany m.in. we wspaniałym albumie Aleksandra Żukowskiego “Sławne drzewa województwa śląskiego”. Był on też finalistą Konkursu Drzewo Roku 2015 organizowanego przez Klub Gaja: https://gazetacodzienna.pl/artykul/kultura/ustron-dab-sobieskiego-w-konkursie-drzewo-roku-2015

Jedynym mankamentem, który nieco psuje wizualny odbiór miejsca, w którym rośnie wrocławski “dębo-bluszcz” jest duża ilość kontenerów na śmieci w jego otoczeniu. Obecnie – z uwagi na prowadzone prace remontowe w budynkach – jest ich jeszcze więcej.

Niemniej, dla każdego miłośnika i przyjaciela drzew, oględziny arcydzieła wrocławskiej dendroflory, którym jest ów zacny dąb z towarzyszącym mu bluszczem, to przyjemny obowiązek. Warto też zwiedzić cały teren wokół kompleksu, gdyż można tam spotkać sporo ciekawych drzew, m.in. dorodnego platana, malowniczo “wkomponowanego” między budynkami, którego też opiszę i pokażę.

PODSUMOWANIE

Pomnik przyrody na pomniku przyrody. Albo pomnik w pomniku. Jak, kto woli. Pomnikowy dąb szypułkowy opleciony pomnikowym bluszczem, rosnący na wybrzeżu Pasteura w neogotyckim kompleksie budynków, o obwodzie ponad 500 cm to żywe arcydzieło wrocławskiej dendroflory. W tej kategorii jest dla mnie numerem jeden w mieście.

Jest też wspaniałym przykładem na to, że kiedyś budowano inaczej, korzystniej dla ludzi i przyrody. Nie wszystko zalewano betonem, ale zostawiano odpowiednią ilość miejsca dla drzew i krzewów, które obecnie są bardzo często pomijane w planach lub zajmują w nich marginalne pozycje.

Dąb ten należy do najbardziej niezwykłych okazów dendroflory, jakie możemy podziwiać we Wrocławiu, ale też – odważę się to napisać – na terenie Dolnego Śląska. Myślę, że określenie “miejski dendro-outsider z puszczy” dość dobrze oddaje charakter tego wspaniałego i niesamowitego drzewa.