Pomnikowy dąb szypułkowy “Bukowik” w Bukowinie.

Bukowina to wieś położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Długołęka. Nazwa kojarzy się oczywiście z moją ukochaną Bukowiną Sycowską, ale jest to odrębna miejscowość. Czyli – dla jasności – na Dolnym Śląsku mamy Bukowinę w gminie Długołęka i Bukowinę Sycowską w gminie Międzybórz. Według Heinricha Adamy’ego nazwa pochodzi od polskiej nazwy drzewa liściastego “buka”. Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości Buccovina podając jej znaczenie “Buchenheim” czyli po polsku “Bukowy dom”. 

Do rejestru zabytków w Bukowinie nie wpisano żadnego obiektu. Natomiast w ewidencji zabytków znajduje się m.in. park pałacowy. W centralnej części tego parku rośnie kolejny pomnik przyrody ożywionej gminy Długołęka. Jest to dąb szypułkowy “Bukowik”, którego nazwa kojarzy się bardziej z bukiem niż z dębem, za to wyraźnie nawiązuje do nazwy wsi.

Drzewo odnajdziemy w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Dąb_szypułkowy_Bukowik_w_Bukowinie ) oraz w uchwale na mocy której powołano nowe pomniki przyrody w gminie Długołęka ( Uchwała nr XXVII31921 RG Długołęka z dnia 21.01.2021r. ). Najważniejsze argumenty, jakie podano w celu uzasadnienia wyboru “Bukowika” na pomnik przyrody to: nieprzeciętny rozmiar, wiek i pokrój drzewa, które posiada szczególną wartość przyrodniczą.

Jednak poza obwodem pierśnicowym pnia (według danych zawartych w uchwale i CRFOP wynosi on 478 cm), nie znajdziemy informacji o wysokości i wieku drzewa. Po oględzinach pomnikowego okazu, na pewno można stwierdzić i jednocześnie potwierdzić argumentację z uchwały, że “Bukowik” jest masywnym, pięknym i rozłożystym drzewem soliterowym.  

Na wysokości około 3,5 metra odnajdziemy na pniu przyczepioną tabliczkę honorującą “Bukowika” statusem pomnika przyrody. Chociaż dane z uchwały odnośnie obwodu pierśnicowego pnia drzewa są jeszcze bardzo świeże, i tak postanowiliśmy dokonać jego pomiaru. Wyszło nam, że dąb jest już nieco grubszy.

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA 

Pomiar obwodu pierśnicowego pnia wykonany pod koniec marca 2021 roku wskazał wynik 483,50 cm. Czyli można stwierdzić, że jest to ‘średnia dębowa’ na tle najgrubszych dębów w gminie Długołęka, ale w Bukowinie to solidny wynik, być może najlepszy wśród dębów szypułkowych rosnących na jej terenie.

Dąb “Bukowik” sprawia wrażenie bardzo zdrowego, ale pewne symptomy pogorszenia jego kondycji i stanu technicznego w przyszłości są już zauważalne. Przede wszystkim w części odziomkowej pnia widnieją ubytki wgłębne, a samo drzewo jest w środku nieco wypróchniałe. To otwarta droga dla grzybów pasożytniczych, chociaż liczę na solidne grodziowanie ran przez drzewo i trzymanie grzybów w ryzach.

Poza opisanymi ubytkami, wyższe fragmenty pnia “Bukowika” prezentują się wzorcowo. Sam pień jest krótki, natomiast drzewo wyróżnia się rozłożystą, regularną oraz szeroką koroną, jednak w ostatnim czasie korona częściowo straciła z tej regularności. Przyczyną była silna wichura, która przetoczyła się nad Dolnym Śląskiem 21. października.

Tak wyglądała sylwetka drzewa pod koniec marca 2021 roku, czyli na pół roku przed wichurą. Dąb zdecydowanie okazalej prezentuje się w pełnym ulistnieniu. Szkoda, że symetryczność i regularność “Bukowika” uległy zniekształceniu, ale taki jest los drzew. Jedne mają szczęście i przez kilkaset lat unikają żywiołów, inne już w młodości są mocno potarmoszone i uszkodzone.

Na facebookowej stronie “Bukowina Długołęka” ukazały się zdjęcia “Bukowika” po przejściu wichury na których widać uszkodzenia, jakie na nim wystąpiły. Od dębu odłamało się kilka dość grubych konarów i mniejszych gałązek. W najbliższych latach drzewo będzie musiało potrudzić się i spożytkować część sił na “załatanie” ran.

PODSUMOWANIE

1) W miejscowości Bukowina (woj. dolnośląskie, powiat wrocławski, gmina Długołęka) w centralnej części parku pałacowego rośnie pomnikowy dąb szypułkowy “Bukowik”, który należy do grupy najnowszych pomników przyrody gminy, powołanych na mocy uchwały Rady Gminy Długołęka z 21.01.2021 r.

2) Obwód pierśnicowy drzewa wynosi 483,50 cm. W dokumentach opisujących pomnik przyrody nie podano informacji o wieku i wysokości drzewa. Jest to osobnik soliterowy o krótkim pniu i rozłożystej regularnej koronie. W części odziomkowej pnia widnieją ubytki wgłębne, w których widać częściowe wypróchnienie drewna.

3) Dąb “Bukowik” ucierpiał podczas wichury z 21 października 2021 roku i stracił kilka okazałych konarów oraz gałęzi. Poza tym drzewo to jest prawdopodobnie najgrubszym i najcenniejszym przedstawicielem ‘Quercus robur’ na terenie Bukowiny.