Pomnikowy bluszcz i cis przy konkatedrze w Zielonej Górze.

Na wykazie w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody w Zielonej Górze (powiat Zielona Góra, gmina Zielona Góra miejska) figuruje 65 pozycji (stan na 6 grudnia 2022 r.), przy czym zdecydowana większość dotyczy drzew. Aby je wszystkie obejrzeć i jeszcze pomierzyć najdorodniejsze egzemplarze, należałoby poświęcić cały dzień, a być może i dwa dni. Podczas czerwcowej wycieczki do woj. lubuskiego z Markiem (pomniki-przyrody.pl), mogliśmy pozwolić sobie na niezbyt długą wizytę w mieście, dlatego poza “Tańczącym Borem” i dębem węgierskim “Lubuszan”, obejrzeliśmy jeszcze dwa pomniki przyrody ożywionej, zlokalizowane w pobliżu zielonogórskiej konkatedry.

Konkatedra (współkatedra, kościół konkatedralny) to drugi kościół archidiecezji lub diecezji, druga siedziba biskupa diecezjalnego, ewentualnie miejsce rezydencji wikariusza biskupiego dla danego miasta. Zielonogórska konkatedra ma bardzo długą i ciekawą historię, o której można przeczytać na stronie Parafii Konkatedralnej p.w. św. Jadwigi w Zielonej Górze: https://konkatedrazielonagora.pl/parafia/historia/

(1) BLUSZCZ POSPOLITY

Pierwszym pomnikiem przyrody jest pnącze – bluszcz pospolity, który wspina się po budynku zakładu fryzjerskiego przy ul. Kupieckiej 20, od strony ul. Ciesielskiej nr 1. Jest to bardzo okazały i przepięknie wyglądający osobnik, nie sposób nie zwrócić na niego uwagi. Pomnikiem przyrody został na mocy Zarządzenia Nr 57/80 Wojewody Zielonogórskiego z dnia 30 czerwca 1980 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody.

Gdy podejdziemy do płotka grodzącego łodygi bluszczu i odsłonimy część plątaniny, ujrzymy aż 3 tabliczki dotyczące pomnika przyrody. Według zawartych informacji na jednej z nich, trzy główne odnogi bluszczu mają 30 cm, 30 cm i 42 cm.

W CRFOP ( Bluszcz_pospolity_na_ścianie_budynku_przy_ul._Kupieckiej_20 ), poza informacją o podstawie prawnej powołania pomnika przyrody i jego lokalizacji, nie dowiemy się wiele więcej, poza tym, że “Pnącze posiada płotek grodzący”. Nie podano żadnych parametrów pnącza, nie określono również jego gatunku. Szkoda. Bluszcz ten stanowi część historii miasta, odznacza się ponadprzeciętnymi rozmiarami i walorami.

Pnącze wygląda na zdrowe i jest bardzo obficie ulistnione, niemniej jedna łodyga rośliny nosi ślady wypróchnienia i martwicy kory. Chociaż bluszcz wspina się po budynku zakładu fryzjerskiego, to jest zarośnięty jak sto niedźwiedzi (czyli nie korzysta z usług zakładu) i niech taki pozostanie. ;))

Na zdjęciu zrobionym przez Marka, można porównać okazałość zielonogórskiego bluszczu do sylwetki człowieka, w tym przypadku do mojej.

Tak piękne i okazałe bluszcze są raczej rzadko spotykane, zwłaszcza w centrum miasta, dlatego osobnik ten należy uznać za bezcenny egzemplarz. Gdyby nie jego wspinająca się obecność, na budynek, pewnie mało kto by spojrzał, chyba, że akurat szukałby fryzjera. 

(2) CIS POSPOLITY

Drugi pomnik przyrody ożywionej w pobliżu konkatedry odnajdziemy przy ul. Kopernika 10 obok budynku nr 12. Jest to okazały, wielopniowy cis pospolity, o którym znajdziemy ciekawe informacje na tablicy zamieszczonej w jego pobliżu, chociaż jego wiek jest w dużym stopniu dyskusyjny.

Wskazano bowiem, że liczy on aż 800 lat. W rzeczywistości jest raczej o połowę młodszy, dlatego precyzyjniej jego wiek można określić na przedział 300-400 lat.

W CRFOP ( Cis_pospolity_przy_ul._Kopernika 10_obok_budynku_nr_12 ) wskazano, że ochroną objęto “rozłożysty cis z dwoma głównymi pniami (u podstawy z pustymi w środku). Drzewo posiada płotek grodzący i zabezpieczone niektóre konary poprzez spięcie ich liną stalową oraz podtrzymywane korony dwoma podporami.”

Według tego rejestru, obwód pnia okazu wynosi 223 cm, wysokość 7 metrów. Pomnikiem przyrody został na mocy Decyzji Nr 86/66 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze z dnia 24 marca 1966 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody ożywionej i nieożywionej.

Ogólny stan zdrowotny pomnikowego cisa jest dobry, podobnie jak stan techniczny, jednak tylko dzięki elementom zabezpieczającym konary przed wyłamaniem i poprawiającym statykę drzewa. Cis ten odznacza się oryginalnym pokrojem oraz sylwetką, balansującymi pomiędzy drzewem a krzewem.

O pomnikach przyrody przy konkatedrze św. Jadwigi w Zielonej Górze warto też przeczytać artykuł Marka na Jego blogu: https://www.pomniki-przyrody.pl/?p=16936

P O D S U M O W A N I E

1) W pobliżu konkatedry w Zielonej Górze (woj. lubuskie) odnajdziemy dwa ciekawe i oryginalnie wyglądające pomniki przyrody ożywionej. Pierwszym jest bluszcz pospolity, który wspina się po budynku zakładu fryzjerskiego, znajdującego się przy ul. Kupieckiej 20, od strony ul. Ciesielskiej nr 1.

2) Według informacji zamieszczonych na jednej z tabliczek informacyjnych przy pnączu, trzy główne odnogi bluszczu mają 30 cm, 30 cm i 42 cm. Osobnik ten wygląda nad wyraz okazale i zjawiskowo.

3) Drugim pomnikiem przyrody ożywionej jest cis pospolity, który rośnie przy ul. Kopernika 10 obok budynku nr 12 o obwodzie pnia 223 cm i wysokości 7 metrów (wg danych z CRFOP). Na tablicy informacyjnej podano, że drzewo liczy sobie aż 800 lat, co w tym przypadku wydaje się wartością mocno zawyżoną. Oba pomniki przyrody, zdecydowanie warto odwiedzić podczas wycieczki po Zielonej Górze.