Pomnikowe dęby szypułkowe w Wojnowicach.

(1) DĄB O OBWODZIE PIERŚNICOWYM PNIA 405 CM

Skarby Wojnowic i terenu parkowego to nie tylko unikatowy i piękny Zamek na wodzie oraz opisana ostatnio – ogromna, urodziwa lipa drobnolistna “Dzielna Strażniczka”. Wokół zamku rosną 3 pomnikowe dęby szypułkowe, które w pełni zasługują na podziw i zachwyt. Warto o nich pamiętać podczas wizyty w Wojnowicach i obejrzeć dostojne drzewa.

Zostały one powołane na pomniki przyrody na mocy uchwały nr XXXVIII36218 Rady Gminy Miękinia z dnia 31 stycznia 2018 roku, a więc całkiem niedawno ( Uchwała_nr_XXXVIII36218_Rady_Gminy_Miękinia ). Jak w niej wskazano: “celem ochrony pomnika przyrody – trzech dębów szypułkowych, jest zachowanie w dobrej kondycji zdrowotnej drzew o nieprzeciętnych rozmiarach, wieku i pokroju. Z uwagi na szczególną wartość przyrodniczą”.

Drzewa te figurują w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Pomnikowe_dęby_w_Wojnowicach ), w którym, w znaczny sposób zawyżono obwody pierśnicowe pni drzew. Zachęcam otworzyć link w nawiasie. W rzeczywistości, wszystkie trzy drzewa mają wspólny obwód równy jednemu obwodowi podanemu w rejestrze…

Pierwszy dąb rośnie w pobliżu mostku, przy którym rośnie opisana ostatnio, wyjątkowa lipa. Po pniu drzewa wspina się bluszcz, a aktualny obwód pierśnicowy pnia dębu wynosi 405 cm. Jest to najchudszy dąb z całej, pomnikowej trójki.

Wspinający się bluszcz, a także liczne, niezbyt grube, za to mocno poskręcane konary tworzą fantastyczną i finezyjną scenerię. W ciepłej porze roku, kiedy drzewo jest obficie ulistnione, wszystko zlewa się w rozłożysty, zielony płaszcz.

Drzewo ma wysokość 31 metrów i jeżeli chodzi o ten parametr, to wszystkie trzy pomnikowe dęby mogą pochwalić się tą samą wysokością. Stan zdrowotny okazu jest bardzo dobry.

Bluszcz wspina się nie tylko po pniu drzewa, ale zdołał opanować też część konarów i gałęzi. Całość wygląda niezwykle malowniczo i intrygująco. Wydaje się jednak, że niuanse pokroju drzewa lepiej dostrzec i obejrzeć w stanie bezlistnym.

Wtedy nie przeszkadzają liście samego drzewa, jak i roślin rosnących w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Dąb ten ma też przywilej, że rosnąc w pobliżu fosy z wodą, zapewne zdołał korzeniami sięgnąć poziomu wody i może z niej korzystać, zwłaszcza podczas bardziej suchych okresów.

Korona drzewa jest dosyć rozłożysta, regularna, chociaż – jak wcześniej wspomniałem, konstrukcja drzewa opiera się na wielu poskręcanych i niezbyt grubych konarach, ale optycznie konary te wydają się grubsze, dzięki pnącemu się po nich bluszczowi.

Już pierwszy pomnikowy dąb mocno mnie zachwycił i zaskoczył, a tu okazało się, że drugi egzemplarz, także żyje z bluszczem za pan brat, po pniu i w koronie.

(2) DĄB O OBWODZIE PIERŚNICOWYM PNIA 427,50 CM

Drugi pomnikowy dąb rośnie po zachodniej stronie zamku, na niewielkiej polanie. Jest on w dużym stopniu podobny do pierwszego dębu, ale pewne różnice w budowie drzew, oczywiście występują.

Zanim wdrożymy się w tajemnice pokroju drzewa, warto w jednym kadrze uchwycić pień dębu na tle zamku, a przy odrobinie postarania się, możemy też sfotografować w oddali pierwszy pomnikowy dąb.

Bluszcz, który wspina się po drzewie jest mniej obfity, niż w przypadku pierwszego dębu, ale także na tyle okazały, że stanowi jedną z podstawowych ozdób drzewa.

Zawyża też nieco obwód pierśnicowy pnia, ale nie w jakichś znaczący sposób. Aktualnie obwód ten wynosi 427,50 cm. Pień jest zdrowy, bez widocznych ubytków i uszkodzeń.

Podobnie jak w przypadku pierwszego, bluszczowego okazu, wysokość drugiego dębu wynosi 31 metrów. Drzewo rośnie też na bardziej płaskim terenie, w związku z czym, pomiar obwodu pnia jest łatwiejszy do wykonania.

Pień ma charakterystyczne zwężenie, czy też wklęśnięcie, mniej więcej na wysokości pierśnicy. Stan zdrowotny całego drzewa jest bardzo dobry.

Także i na tym pomniku przyrody, mamy wiele, niezbyt grubych, za to mocno poskręcanych konarów i bogaty aparat asymilacyjny. Liście zlewają się z bluszczem w ciepłej porze roku, dlatego ciężko wyłuskać subtelne niuanse pokroju drzewa.

Najlepiej to zrobić w stanie bezlistnym, podczas panowania bezchmurnej i słonecznej pogody. Korona drzewa jest dość okazała, ale wydaje się, że mniej rozłożysta w porównaniu do pierwszego pomnikowego dębu.

Niemniej jest to drugi, wspaniały i przepiękny dąb, który stanowi kolejny, bardzo mocny punkt dendrologiczny terenu wokół magicznego zamku na wodzie.

(3) DĄB O OBWODZIE PIERŚNICOWYM PNIA 463 CM

I wreszcie trzeci pomnikowy dąb, który rośnie po wschodniej stronie zamku i jest zarazem najgrubszym dębem z pomnikowej trójki szypułkowej. Pierwsze, co od razu rzuca się w oczy, to brak bluszczu, który charakteryzuje dwa pozostałe dęby.

Dzięki temu pień jest bardzo dobrze widoczny i wyeksponowany. W jego pobliżu przebiega ścieżka zbudowana z “kocich łbów” i znajduje się niewielki parking. Niestety, ma to miejsce w sferze życia drzewa.

Pień został oczyszczony chirurgicznie z dolnych konarów, po których pozostały, zalewające się kalusem rany. Drzewo jest bardzo łatwe do zmierzenia, jeśli chodzi o obwód pnia.

Aktualny obwód pierśnicowy pnia pomnikowego okazu wynosi 463 cm. W CRFOP podano, że jego obwód wynosi aż 1442 cm. Gdyby tak było, to mielibyśmy do czynienia nie tylko z najgrubszym dębem i drzewem w Polsce, ale także szypułkowym rekordzistom w Europie. Tego typu pomyłki w CRFOP zdarzają się dość często.

Nad śladami cięć po usuniętych konarach widać młodą gałązkę – pęd odroślowy, który wraz z “oczami” przypomina mi jakiegoś sympatycznego stworka. Nieco wyżej po prawej stronie widać kolejny ślad po ściętym konarze.

Poza chirurgicznymi śladami po usuniętych konarach, pień drzewa sprawia wrażenie zdrowego, bez ubytków, obecności owocników grzybów i wypróchnień, a całe drzewo znajduje się w dobrym stanie zdrowotnym.

Korona dębu jest regularna, nieco kopulasta i niezbyt rozłożysta. Brak bluszczu powoduje, że możemy ją bardzo dobrze sfotografować i porównać stan bezlistny do stanu pełnego ulistnienia.

Wydaje się też, że konary, które budują koronę drzewa są mniej poskręcane od osobników z bluszczem i bardziej grube. Posusz zajmuje w niej marginalny procent, co świadczy o dobrej kondycji drzewa.

Także i ten dąb mierzy 31 metrów wysokości, a w jego cieniu można schować się podczas upalnej, letniej pogody. Jako osobnik bez bluszczu, stanowi ciekawostkę i zwiększa różnorodność całej, pomnikowej trójki szypułkowej.

PODSUMOWANIE

1) W założeniu parkowym w Wojnowicach (woj. dolnośląskie, powiat średzki, gmina Miękinia), które słynie z niepowtarzalnego Zamku na wodzie i ogromnej lipy drobnolistnej “Dzielnej Strażniczki”, odnajdziemy też 3 pomnikowe okazy dębów szypułkowych, z których każdy mierzy po 31 metrów wysokości. W CRFOP znacznie zawyżono ich obwody pierśnicowe pni.

2) Pierwszy dąb rośnie w pobliżu mostku prowadzącego do zamku, a drugi niedaleko jego zachodniej ściany. Są to tzw. bluszczowi bracia, ponieważ po obu drzewach obficie pnie się bluszcz, nadając im wyjątkowo urodziwego, malowniczego i majestatycznego wyglądu. Pierwszy dąb mierzy w obwodzie pierśnicowym pnia 405 cm, a drugi 427,50 cm. Oba okazy wyróżniają się bardzo dobrym stanem zdrowotnym.

3) Ostatni, trzeci dąb, dla urozmaicenia jest osobnikiem bez bluszczu, ale za to jest najgrubszy (463 cm obwodu pierśniowego pnia). Pień jest chirurgicznie oczyszczony z dolnych konarów, a korona dość zwarta i kopulasta. Także i to drzewo znajduje się w dobrej kondycji. Wszystkie trzy pomnikowe dęby stanowią mocny punkt i duży walor dendrologiczny otoczenia zamku, a dla mnie składają się razem na 93 metry dendrologicznego piękna i wspaniałości.