Pomnikowe dęby szypułkowe w Wilczycach i Bielawie.

Ostatnie pomniki przyrody ożywionej w gminie Długołęka, które pozostały mi do opisania i zaprezentowania rosną w Wilczycach i Bielawie. W tej pierwszej miejscowości mamy do czynienia z trzema nowymi pomnikowymi drzewami, wymienionymi w powoływanej we wcześniejszych artykułach uchwale nr XXVII/319/21 Rady Gminy Długołęka z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody. Są to dęby szypułkowe.

We wsi Wilczyce znajdował się okazały pałac zbudowany na początku XVIII w., który został zniszczony i rozkradziony po zakończeniu II wojny światowej. Według Narodowego Spisu Powszechnego, jeszcze z marca 2011 roku, Wilczyce liczyły 1384 mieszkańców, a sama miejscowość znajduje się na czwartym miejscu co do wielkości w gminie Długołęka. 

(1) WILK SZARY

Od nazwy miejscowości nadano oryginalne “wilcze” imiona nowo powołanym pomnikom przyrody. Pierwszym z nich jest dąb szypułkowy “Wilk Szary” ( Dąb_szypułkowy_Wilk_Szary ). Wszystkie pomnikowe drzewa rosną na skraju zabudowy, wzdłuż drogi, w otoczeniu boiska sportowego, gdzie znajduje się liniowy układ czterech okazałych dębów.

Według informacji zawartych w CRFOP, obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 414 centymetrów, a rozpiętości korony 16 metrów. Podobnie, jak w przypadku innych pomników przyrody powołanych na mocy tej uchwały, nie podano wysokości i przybliżonego wieku dębowych “wilków” w Wilczycach. Stan zdrowotny i techniczny drzewa jest dobry. W dolnej części pnia widać niewielkie ubytki mechaniczne kory. Dąb odznacza się regularnym pokrojem i rozłożystą sylwetką. Kilka dolnych konarów usunięto chirurgicznie.

(2) WILK STEPOWY

Podobnym pokrojem i sylwetką wyróżnia się drugi dąb – “Wilk Stepowy”, przy czym drzewo ma z jednej strony pnia charakterystyczne wybrzuszenie zakończone otworem, który powstał po obciętym konarze i stopniowo jest zalewany kalusem. Według CRFOP ( Dąb_szypułkowy_Wilk_Stepowy ) obwód pierśnicowy pnia dębu wynosi 420 centymetrów, a rozpiętość korony 16 metrów.

Stany – techniczny i zdrowotny tego dębu również należy uznać za dobre. “Wilk Stepowy” rośnie nieco dalej od ulicy, w związku z czym ma trochę więcej swobody w przestrzeni życiowej. Niestety, samochody i tak parkują w jego pobliżu, podobnie jak przy pozostałych pomnikowych drzewach.

(3) WILK SYBERYJSKI

Ostatni pomnikowy dąb to “Wilk Syberyjski” o najchudszym obwodzie pierśnicowym pnia, który wynosi 349 cm i rozpiętości korony 18 metrów. System korzeniowy drzewa został częściowo ubity i ograniczony. Przy drogach zdarza się to często. Później przychodzi zdziwienie, że drzewo nagle choruje i słabnie.

Każdy z “wilków” został oznaczony stosowną tabliczką, dzięki którym nie ma wątpliwości co do tego, które drzewo jest pomnikiem przyrody, a które nim nie jest. Budowa, pokrój i sylwetka dębu są podobne do “Wilka Szarego” i “Wilka Stepowego”, chociaż dąb ten wyróżniają przede wszystkim mocno przylegające do siebie przewodniki.

Na szczęście obok “wilków” można przechodzić bezpiecznie, nic nam się nie stanie również wtedy, gdy będziemy przebywać w ich pobliżu. Nikogo nie atakują, nie wyją podczas pełni Księżyca i nie podkradają się do zwierząt gospodarczych. ;)) Dobrze, że gmina Długołęka wzbogaciła swoją listę pomników przyrody o opisane dęby.

(4) POMNIKOWE DĘBY SZYPUŁKOWE W BIELAWIE

Ostatnie miejsce na mapie pomników przyrody ożywionej w gminie Długołęka to Bielawa, a dokładnie – miejsce po wschodniej stronie lasu przy drodze leśnej, która zaczyna się aleją dębową. Wchodzimy do niej od drogi głównej Bielawa – Raków. Według informacji zawartych w rejestrach, 3 dęby szypułkowe objęto w niej ochroną. Najnowsze dane o tych drzewach z CRFOP wskazują, że dwa pomnikowe okazy są już niestety martwe: 

Dąb_szypułkowy_w_Bielawie_399cm (drzewo martwe)

Dąb_szypułkowy_w_Bielawie_509cm

Dąb_szypułkowy_w_Bielawie_531cm (drzewo martwe)

Ponieważ nie znaleźliśmy na żadnym drzewie pomnikowej tabliczki, można tylko zgadywać i domniemywać, który z alejowych dębów jest pomnikiem przyrody. Jeden z powalonych kolosów to prawdopodobnie któryś z pomnikowej trójki (pasuje na ten o obwodzie pierśnicowym pnia 531 cm).

Według danych z rejestru, jedyny żywy dąb to okaz, którego obwód pierśnicowy pnia wynosi 509 cm. Najgrubszy z żywych i zmierzonych przez nas dębów miał w “pasie” 484 cm, a więc o 25 cm mniej. Jednak z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że to jest właśnie pomnikowy osobnik, ponieważ kiedy zmierzymy go z drugiej strony to uzyskamy wynik podobny do rejestrowego.

Natomiast wykonując pomiar zgodnie z zasadami dendrometrii, czyli odmierzając 130 cm od najwyższego punktu przy podstawie pnia, który znajduje się najbliżej drogi, obwód pnia wyniesie wówczas 484 cm. Wysokość drzewa to około 26 metrów.

Z ogólnego i oszczędnego opisu drzewa w rejestrze wynika, że na dębie znajdują się ślady po połamanych gałęziach, część z nich uschła, a niektóre zostały usunięte chirurgicznie. Te wszystkie przypadłości można przypisać temu drzewu, ale i wielu innym alejowym dębom, które jednak mają chudsze obwody pni i raczej żadne z nich nie jest tym pomnikowym. Dlatego najbardziej pasuje nam ten osobnik.

Ostatnie pomnikowe drzewo to prawdopodobnie uschnięty kikut z odpadającą korą i obciętymi konarami/gałęziami. Najbardziej pasuje do dębu, który jest opisany w rejestrze jako okaz o obwodzie pierśnicowym pnia wynoszącym 399 cm. W opisie dębu zaznaczono, że jest to drzewo martwe i notuje się na nim brak kory, co pasuje do tego ze zdjęcia.

PODSUMOWANIE

1) Oprócz opisanych do tej pory pomnikowych drzew w gminie Długołęka (woj. dolnośląskie, powiat wrocławski) do kompletu należy dodać te, które rosną w Wilczycach i Bielawie. Jeżeli chodzi o Wilczyce to statusem pomnika przyrody uhonorowano tam 3 dęby szypułkowe. Pierwszym jest “Wilk Szary” o obwodzie pierśnicowym pnia 414 cm i rozpiętości korony 16 metrów.

2) Drugi dąb “Wilk Stepowy” mierzy w obwodzie pierśnicowym pnia 420 cm, a rozpiętość korony 16 wynosi metrów. Jest to najgrubszy z pomnikowych “wilków” z charakterystycznym wybrzuszeniem pnia na wysokości około 3-3,5 metrów.

3) Natomiast trzeci dąb “Wilk Syberyjski” jest najchudszy, ponieważ jego obwód pierśnicowy pnia wynosi 349 cm, a rozpiętość korony ma 18 metrów. Wszystkie trzy dębowe “wilki” znajdują się w dobrym stanie technicznym i zdrowotnym. Są to osobniki o soliterowym pokroju z szerokimi, rozłożystymi koronami. Na każdym drzewie widać też ślady chirurgicznej redukcji niektórych konarów i gałęzi. 

4) Jeżeli chodzi o Bielawę to również tutaj mamy do czynienia z trzema pomnikowymi dębami szypułkowym, ale 2 drzewa są już martwe. Jedno prawdopodobnie wywróciło się, a z drugiego pozostał martwy pień pozbawiony kory i znacznie zredukowaną koroną. Trzeci dąb to osobnik, który znajduje się w zadowalającej kondycji zdrowotnej i stanie technicznym, mierzy w obwodzie pierśnicowym pnia 484 cm i ma wysokość 26 metrów. Niestety, pomnikowe drzewa w Bielawie nie oznaczono stosownymi tabliczkami, co sprawia trudność w ich prawidłowej identyfikacji.

Artykuły o pomnikach przyrody w gminie Długołęka znajdziemy również na blogu Marka Łuszczyńskiego, do lektury których serdecznie zapraszam, a także do wielu innych ciekawych wpisów, w których Marek opisał pomniki przyrody ożywionej i nieożywionej: http://www.pomniki-przyrody.pl/?p=15796