Aktualności
- 21 lut, 2023
Pomnikowa robinia akacjowa w Moryniu.
Pomnikowa robinia akacjowa w Moryniu.
Moryń to miasto w północno-zachodniej Polsce, położone w woj. zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Moryń. Duża atrakcją miasta jest, znajdujące się na wschodnich obrzeżach miasta, urokliwe jezioro Morzycko.
Cała gmina Moryń leży w otulinie Cedyńskiego Parku Krajobrazowego, a duża jej część należy do samego parku. Miasto posiada wiele cennych zabytków, m. in. kościół romański z XIII w. pw. Ducha Świętego, mury miejskie z granitu i kamienia polnego (zostały wzniesione zostały w początkach XV wieku) czy budynki mieszkalne z XVIII i XIX wieku wraz z siatką ulic, które tworzą zespół zabytkowy.
Organy administracyjne gminy Moryń mieszczą się w tym budynku, przy Placu Wolności 1, w którym urzędują pracownicy Urzędu Miasta.
Symbolem miasta jest rak. Fontanna Wielkiego Raka została odsłonięta 20 września 2008 roku. Nawiązuje do legendy, według której, dzielny młodzieniec Rak uratował mieszkańców grodu Moryń od śmierci głodowej, kiedy zostali otoczeni przez Brandenburczyków. Rak sprytnie ominął oddziały wroga i sprowadził pomoc. Niestety, później sam zginął z rąk wroga. Legenda głosi, że w pogodne letnie noce z jeziora Morzycko wyłania się olbrzymi rak, który podpływa do brzegu i spogląda na miasto, aby o świcie zniknąć w toni jeziora. Zatem jego dusza wciąż czuwa nad Moryniem i jego mieszkańcami.
Przy jeziorze znajduje się “Promenada Wielkiego Raka” i bardzo ciekawe atrakcje turystyczne, zwłaszcza dla najmłodszych, bowiem możemy tu “przenieść” się w czasie i obejrzeć sylwetki wybranych przedstawicieli polodowcowej fauny.
O nich napiszę nieco więcej w dalszej części artykułu.
POMNIKOWA ROBINIA AKACJOWA
Jedynym pomnikiem przyrody ożywionej Morynia jest robinia akacjowa. Jest to dość zaskakujący wybór, ponieważ robinie (błędnie nazwane akacjami), zaliczane są współcześnie do najbardziej problematycznych gatunków inwazyjnych. W Europie zaleca się bezwzględne zwalczanie tego gatunku na obszarach przyrodniczo cennych. Drzewo rośnie w pasie drogi gminnej nr 24, ul. Akacjowa, po lewej stronie drogi ok. 40 m od Furty Północnej (Jeziornej).
Gdy spojrzymy na Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody i wybierzemy robinię akacjową jako pomniki przyrody ożywionej, to obecnie (na 21.02.2023 r.) znajdziemy w nim 116 pozycji. Czyli pomimo inwazyjności robinii, reprezentuje ona dość liczną grupę pomników przyrody.
Osobnik z Morynia to okaz soliterowy o lekko pochylonym pniu i regularnej, dosyć szerokiej koronie. Według CRFOP ( Robinia_akacjowa_w_Moryniu ), obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 346 cm, wysokość 21 metrów.
Drzewo znajduje się bardzo dobrym stanie technicznym i kondycji zdrowotnej. Dolne części pnia są oczyszczone z konarów. Za to w koronie widoczne są liczne stanowiska jemioły, które są mocno przysłonięte w sezonie wegetacyjnym, przez ulistnienie drzewa.
W zasadzie to artykuł można by już zakończyć, jednak Moryń jest na tyle pięknym i atrakcyjnym miejscem, że warto pokazać chociaż cząstkę pozostałych walorów miasta i wydłużyć pomnikowo-robiniowy wpis.
Geopark “Kraina Lodowca nad Odrą” – Aleja Gwiazd Plejstocenu
Wracam do polodowcowej fauny Morynia, która prezentuje się w kilku miejscach. Spacer po mieście to podróż wehikułem czasu. Krok po kroku przemierzamy kolejne epoki, aby w końcu po przejściu przez średniowieczne bramy murów obronnych, trafić na torpy zwierząt, które stąpały po tych ziemiach około 15 tysięcy lat temu.
Niedźwiedź jaskiniowy i nosorożec włochaty
Wzdłuż brzegu pięknego daru epoki lodowcowej jakim jest jezioro Morzycko, rozciąga się aleja na której zwierzęta Plejstocenu odcisnęły ślady swoich łap i kopyt.
Prażubr i tygrys szablozębny
Modele zwierząt zakupione zostały w ramach projektu pn. ”Promocja regionu poprzez rozwój i promocję Geoparku – Kraina polodowcowa nad Odrą”, dofinansowanego z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.
Renifer i pnie drzew z pnącym się bluszczem pospolitym
Dodatkową atrakcją podczas podziwiania modeli zwierząt są starsze okazy drzew, częściowo porośnięte bluszczem pospolitym.
Klimat panujący przy ścieżce biegnącej wzdłuż jeziora to prawdziwy majstersztyk. Drzewa, z których większość obficie porasta bluszcz, tworzą tu zielony, porywający nastrój.
♦ Źródło: https://pomorzezachodnie.travel/Poznawaj-Region-Atrakcje_regionu/a,6104/Geopark_Kraina_Lodowca_nad_Odra_
Jezioro Morzycko
Cennym walorem turystycznym miasta jest jezioro Morzycko, będące dziewiątym pod względem głębokości w Polsce. Występuje w nim zjawisko kryptodepresji (zagłębienie terenu wypełnione przez wodę lub lód, przez co tworzy się jezioro lub lodowiec, którego dno jest poniżej średniego poziomu morza (p.p.m.), natomiast powierzchnia może znajdować się nad poziomem morza (n.p.m.).
Zbiornik posiada nieregularny kształt misy jeziornej. Jego centralną część charakteryzują gwałtowne spadki i liczne przegłębienia, rzędu 30-40 m. Brzegi jeziora są przeważnie wysoko wyniesione nad lustrem wody na 5-12 m. Strefę przybrzeżną stanowią w przeważającej części lasy i obszary zadrzewione.
Jezioro zasilane kilkoma niewielkimi ciekami, większość z nich to dopływy okresowe. Najważniejszym dopływem jest rzeka Słubia wypływająca z Jeziora Białęgi; odpływ wód znajduje się w mieście Moryń. W rejonie wlotu i wylotu rzeki Słubi znajdują się obszary podmokłe.
Miasto Moryń znajduje się na zachodnim brzegu jeziora. Jakość wód jeziora odpowiada II klasie czystości. Jezioro zaliczane jest do jezior sielawowych.
♦ Źródło: Wikipedia
Mury Miejskie (obronne)
Mury obronne Morynia stanowią jeden z nielicznych na Pomorzu Zachodnim przykładów średniowiecznych umocnień miejskich zachowanych niemal na całym obwodzie.
Wzniesione w całości z kamienia narzutowego prezentują stan budowy umocnień charakterystyczny dla pierwszej fazy ich powstawania, bez typowej dla dużych miast fazy późnośredniowiecznej rozbudowy przy użyciu cegły.
Wysokość murów wynosi od 2,5 do 4,0 m. Najwyższe są po stronie zachodniej i północnej, przy czym od strony miasta wydają się niższe ze względu na podniesiony na skutek narastania warstw osadniczych poziom gruntu. Korona murów wyrównana została na płasko, wysokość baszt równa jest wysokości murów, różnice poziomów niwelowana jest uskokami.
♦ Źródło: https://zabytek.pl/pl/obiekty/moryn-mury-obronne
Kamienny Ogród „Kamień w naturze, historii i kulturze”
Na koniec zostawiłem kolejną atrakcję geoparku, którym jest Kamienny Ogród “Kamień w naturze, historii i kulturze”. Jest to ekspozycja kilkudziesięciu głazów narzutowych zebranych ze wzgórz morenowych w okolicach Morynia.
Każdy z nich jest dokładnie opisany.
Są to głazy skał krystalicznych głębinowych (granity, sjenity, gabra) i wylewnych (diabazy, melafiry, bazalty), skał metamorficznych (gnejsy) oraz skał osadowych (piaskowce kwarcytowe, wapienie dolomity, łupki) eksponowane w scenerii kamiennych murów zbudowanych z głazów przyniesionych przez lodowiec.
P O D S U M O W A N I E
1) W Moryniu (woj. zachodniopomorskie, powiat gryfiński, gmina miejsko-wiejska Moryń) – krainie polodowcowych zwierząt, Jeziora Morzycko i głazów narzutowych, jedynym przedstawicielem pomników przyrody ożywionej jest robinia akacjowa, której obwód pierśnicowy pnia wynosi 346 cm, a wysokość 21 metrów.
2) Drzewo znajduje się w bardzo dobrej kondycji zdrowotnej i stanie technicznym, w koronie pomnika przyrody notuje się liczne stanowiska jemioły pospolitej.
♦ Zapraszam również do lektury artykułu o robinii akacjowej w Moryniu na blogu Marka: https://www.pomniki-przyrody.pl/?p=17377
3) Moryń to miasto wyjątkowo urokliwe, w którym atrakcji turystycznych i przyrodniczych mamy cały wachlarz. Przy tym jest zadbane i czyste, co jeszcze bardziej podnosi jego atrakcyjność.
4) Doskonale zachowane mury miejskie nadają miastu średniowiecznego klimatu. Można napisać, że Moryń oplatają dwa duchy z przeszłości – polodowcowy i średniowieczny, a nad wszystkim czuwa dusza Wielkiego Raka, który skrywa się w Jeziorze Morzycko.
