facebooktwitteryoutube
O Blogu Aktualności Las Grzyby Pogoda Perły dendroflory Drzewa Wrocławia Wywiady Z życia wzięte Linki Współpraca Kontakt
Aktualności - 11 maj, 2022
- brak komentarzy
Pomnikowa daglezja zielona “Helena” z Gór Bardzkich. Najwyższe drzewo w Polsce.

Pomnikowa daglezja zielona “Helena” z Gór Bardzkich.

Najwyższe drzewo w Polsce.

Dolny Śląsk oficjalnie może szczycić się najwyższym drzewem w Polsce, którym jest daglezja zielona – gatunek obcego pochodzenia, który doskonale przyjął się w naszym klimacie i rośnie razem z naszymi jodłami, sosnami, świerkami czy bukami. Temat rekordowych daglezji był już poruszany na moim blogu w 2018 roku. Wtedy rekordzistką okazała się daglezja o wysokości 57,3 m, która rośnie na terenie Nadleśnictwa Bielsko w woj. śląskim w paśmie góry Klimczok (na stokach Klimczoka i Magury na zboczu nachylonym na południe w stronę doliny Żylicy w Beskidzie Śląskim):

http://server962300.nazwa.pl/rekordowe-daglezje-zielone-w-obiektywie-pana-piotra-gacha.html

Następnie w 2020 roku miłośnicy najokazalszych drzew dowiedzieli się o daglezji zielonej, która rośnie na terenie Nadleśnictwa Ujsoły o wysokości 58 metrów. Informację o tym mogliśmy przeczytać m.in. na stronie Sekcji Drzew Pomnikowych PTD:

Jednak w zeszłym roku zmierzono jeszcze wyższą daglezję i to w profesjonalny sposób, tak, aby nie było żadnych wątpliwości, że mamy do czynienia z rekordowym osobnikiem ‘Pseudotsuga menziesii’. Jak możemy przeczytać na portalu mapadrzew.com: “Dotychczas miano najwyższego drzewa w Polsce posiadała daglezja zielona Pseudotsuga menziesii rosnąca w Nadleśnictwie Ujsoły w Beskidzie Żywieckim. Zgodnie z pomiarami z września 2020 roku osiągnęła ona wysokość 58.20 m. W trakcie pracy na danych z Krajowej Mapy Koron Drzew™ (obecnie dostępnymi w serwisie mapadrzew.com), Agnieszka Ptak z zespołu MGGP Aero odkryła w Sudetach drzewa, które już w 2011 roku miały ponad 56 metrów wysokości. Pojawiło się więc podejrzenie, że obecnie drzewa te mogą być wyższe od rekordowej daglezji z Beskidu Żywieckiego.

Odkrycie to było poprzedzone tygodniami analiz danych lotniczego skanowania laserowego udostępnionych dla całego kraju przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii. W wyniku tych analiz wytypowano rejon Gór Bardzkich jako obszar występowania potencjalnie najwyższego drzewa w kraju. Ostateczne sprawdzenie naszych przypuszczeń wymagało jednak wykonania pomiaru wysokości bezpośrednio w terenie.”

Źródło: https://www.mapadrzew.com/news_public/news_02.html

W ostatni dzień kwietnia 2022 roku udałem się wraz z Markiem Łuszczyńskim (pomniki-przyrody.pl) na Grzbiet Wschodni Gór Bardzkich w Sudetach Wschodnich, celem obejrzenia rekordowej daglezji.

Zachwycające jest zgrupowanie co najmniej kilkunastu bardzo wysokich daglezji, z których część przekracza 50 metrów wysokości. Drzewa odznaczają się wspaniałymi, prostymi jak strzała sylwetkami. Od razu do głowy przyszła mi myśl, że cała grupa tych wyjątkowo okazałych drzew powinna być chroniona jako grupowy pomnik przyrody. Jak na razie, ochroną objęto tylko najwyższą daglezję.

Moje fotografie nie oddają w pełni potęgi tych drzew, ale uwierzcie mi, że jak staniemy pod ich koronami lub obejrzymy je z pewnej odległości, to nie sposób nie zauważyć ich wyjątkowo okazałych parametrów, zwłaszcza wysokości. Można stwierdzić, że siedlisko, w którym rosną drzewa jest wyjątkowo korzystne dla daglezji, ponieważ poszczególne osobniki zdołały w spektakularny sposób “wystrzelić” w górę przez ponad 100 lat swojego życia. Do tego nie odnotowano w tym czasie niekorzystnych warunków pogodowych, które zniweczyłby daglezjowe plany wysokościowe.  

Tutaj każde drzewo zasługuje na bliższe zapoznanie się i oględziny, nie tylko to najwyższe, gdyż cała ta grupa jest unikatowa. Nazwałem ją po swojemu jako “zgrupowanie bardzkich daglezji”. Jeżeli przy ich oglądaniu, komuś przyjdzie skojarzenie z mamutowcami i sekwojami rosnącymi na kontynencie Ameryki Północnej to jest w nim jakaś iskierka prawdy, chociaż wiadomo, że wymienione gatunki są znacznie potężniejsze.

Niemniej daglezje zielone to jedne z najwyższych drzew świata i nie należy o tym zapominać. Historia dendrologii wspomina o osobnikach tego gatunku, które w swojej ojczyźnie, czyli właśnie na kontynencie amerykańskim, znacznie przekraczały 100 metrów wysokości. Co więcej, daglezje w optymalnych warunkach potrafią żyć ponad 1000 lat i przekraczać 14 metrów w obwodzie pnia (4 – 4,5 m średnicy)!

DAGLEZJA “HELENA”

Rekordowa daglezja, którą odkryła Pani Agnieszka Ptak z zespołu MGGP Aero otrzymała imię “Helena”, natomiast ekspresowa procedura uhonorowania drzewa statusem pomnika przyrody, dała efekt w postaci uchwały RM w Bardzie z dnia 30 marca 2022 r. ( Uchwała nr XXXII2492022 RM w Bardzie z dnia 30 marca 2022 r. ). W uchwale tej na pomnik przyrody powołano również drugie rekordowe drzewo, którym jest świerk “Antoni” i który rośnie całkiem niedaleko od daglezji “Heleny”. Jemu poświęcę odrębny artykuł.

Drzewo zostało oznaczone opaską foliową na pniu, dzięki czemu wiadomo, że mamy do czynienia z pomnikowym i jednocześnie rekordowym osobnikiem. By móc dokonać dokładnego pomiaru wysokości drzewa arboryści musieli wspiąć się na sam czubek drzewa. Marcin Kilańczyk umieścił, za pomocą tyczki, na samym czubku miarkę, z której odczytu, przy nasadzie pnia, dokonali Agnieszka Ptak z zespołu MGGP Aero i dr hab. prof. UŁ Dominik Kopeć z Katedry Geobotaniki i Ekologii Roślin Uniwersytetu Łódzkiego.

Pierwszy odczyt wskazał 59,50 m. Dokonano jeszcze trzech kolejnych odczytów – 59,20 m, 59,50 m oraz 59,40 m. Do ostatecznego wyniku pomiaru wysokości wzięto średnią z czterech odczytów, czyli wspomniane wcześniej 59,40 m. Wysokość drzewa można porównać do wysokości 20-piętrowego budynku!

Na powyższym zdjęciu Marek uchwycił mnie na tle unikatowego zgrupowania bardzkich daglezji, wśród których rośnie piękna “Helena”

Najwyższa daglezja jest w doskonałej kondycji zdrowotnej. Prof. Dominik Kopeć, botanik i współautor mapy, po przeprowadzeniu obrazowania kamerą hiperspektralną powiedział, że drzewo nie ma oznak żadnych chorób.

W uchwale powołującej daglezję “Helenę” na pomnik przyrody wskazano, że: “Ustanawia się pomnik przyrody „Helena” Daglezja zielona (Pseudotsuga menziesii) o obwodzie pnia 355 cm, rosnący na działce nr 760, obręb Bardo, gmina Bardo.”

Według informacji ze strony RDLP we Wrocławiu, “Obwód pierśnicowy pnia, czyli obwód zmierzony na wysokości pierśnicy tj. 130 cm, wynosi 349 cm, a rozpiętość korony wynosi 12 m.” 

Trzymając się ściśle zasad obowiązujących w dendrometrii, zmierzyłem obwód pierśnicowy pnia “Heleny”, odmierzając wysokość pierśnicy (130 cm) od najwyższego punktu przy nasadzie pnia. Drzewo rośnie na pochyłości terenu, co powoduje, że możemy otrzymać różny wynik, w zależności od tego, gdzie odmierzymy wspomnianą wysokość.

Gdybym odmierzył wysokość pierśnicy od najniższego punktu przy nasadzie pnia, obwód “Heleny” byłby z pewnością grubszy. Powyższe zdjęcie ukazuje trudności, z jakimi możemy się spotkać przy pomiarach obwodów pni drzew rosnących na sporych pochyłościach terenu. Czasami pomiar taki w pojedynkę jest praktycznie niemożliwy.

Po okrążeniu całego pnia, solidnym naciągnięciu taśmy i trzymaniu jej możliwie jak najbardziej na jednym poziomie (130 cm), można odczytać wynik. 

Według naszego pomiaru, obwód pierśnicowy pnia daglezji “Heleny” wynosi 351 cm, a więc nieco mniej, niż podano w akcie powołującym i ciut więcej w stosunku do danych zawartych na stronie RDLP we Wrocławiu. Wszystko to mieści się w granicach błędu.

W dolnej części pnia widnieje niewielki ubytek, który nie stanowi zagrożenia dla drzewa, za to można go uznać jako znaczek firmowy “Heleny”. Gdyby ktoś zerwał taśmę, najwyższy okaz rozpoznamy po wspomnianym ubytku wśród daglezjowego zgrupowania bardzkiego. Poza tym w uchwale podano koordynaty pomnikowej daglezji.

Specjalnie użyłem zdrobnienia “znaczek”, bowiem najwspanialszy znak firmowy “Heleny” to przede wszystkim jej uroda najwyższej klasy!

“Piękna Helena” to w mitologii greckiej królewna i królowa Sparty; bohaterka Iliady Homera. To również nazwa operetki. Rekordowa daglezja jest esencją jednego i drugiego. Bogini drzew oraz bohaterka operetki leśnej w bardzkich lasach. ;))  

Wieści o rekordowej daglezji szybko rozeszły się po Internecie. Podaję przykładowe linki, gdzie warto zajrzeć i przeczytać o naszej dolnośląskiej rekordzistce:

MAPADRZEW.COM ( https://www.mapadrzew.com/news_public/news_02.html ),

SEKCJA DRZEW POMNIKOWYCH PTD ( https://sdpptd.pl/News/OtherNews.aspx?date=2021-10-14 ),

REGIONALNA DYREKACJA LP WE WROCŁAWIU ( https://www.wroclaw.lasy.gov.pl/de/aktualnosci/-/asset_publisher/IY9Difylc0ns/content/helena-najwyzsze-drzewo-w-polsce- ),

PRZYRODNICZO.PL ( https://przyrodniczo.pl/pomniki-przyrody/daglezja-helena-najwyzsze-drzewo-w-polsce/ ).

W Rejestrze Polskich Drzew Pomnikowych ( https://www.rpdp.hostingasp.pl/ ) możemy zapoznać się z zestawieniem najwyższych daglezji w Polsce – stan na 05.05.2022 r.

a także z zestawieniem najwyższych drzew w Polsce – stan na 05.05.2022 r.

Istnieje duże prawdopodobieństwo, że wkrótce “pęknie” nam 60 metrów wysokości i rekord ten będzie oczywiście należał do daglezji zielonej. Pytanie – której? Różnice między najwyższymi osobnikami są bardzo niewielkie, a zatem pozostaje nam tylko trochę poczekać, który z nich oficjalnie wzniesie koronę na sześćdziesiąty metr. Być może będzie to właśnie piękna “Helena” z Gór Bardzkich.

F I L M

Zgromadzenie bardzkich daglezji z czarującą “Heleną” w roli głównej uwieczniłem na kilkuminutowym filmie. Zachęcam do jego obejrzenia (jakość filmu należy ustawić co najmniej na 720p) i zachwycenia się boginiami wysokości, które rosną na stoku.

LINK: https://drive.google.com/drive/folders/1YiI8cBiUeWYPQNqGdFE5S76iLJVECXQT

P O D S U M O W A N I E

1) W Górach Bardzkich (woj. dolnośląskie, powiat ząbkowicki, gmina Bardo) na działce numer 760, obręb Bardo rośnie oficjalnie najwyższe drzewo w Polsce, którym jest daglezja zielona “Helena” o obwodzie pierśnicowym pnia 351 cm, imponującej wysokości 59,40 m oraz szacunkowym wieku 120 lat. Drzewo zostało uhonorowane statusem pomnika przyrody.  

2) “Helena” odznacza się perfekcyjną strzałą, doskonałą kondycją zdrowotną i bardzo wysoko osadzoną koroną. Obok rekordowej daglezji rośnie co najmniej kilkanaście innych, zachwycających i niewiele niższych drzew tego gatunku co sprawia, że osobniki te tworzą wyjątkowo malowniczą, urokliwą i imponującą grupę.

3) Bez cienia wątpliwości, całe zgromadzenie bardzkich daglezji wokół “Heleny” zasługuje na objęcie ochroną pomnikową!

Podziel się na:
  • Facebook
  • Google Bookmarks
  • Twitter
  • Blip
  • Blogger.com
  • Drukuj
  • email

Dodaj komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.