Aktualności
- 07 kwi, 2023
Pomnikowa aleja lipowa przy Zamku Książ.
Pomnikowa aleja lipowa przy Zamku Książ.
W poprzednim artykule opisałem sędziwego cisa pospolitego “Bolko” ze Świebodzic, który rośnie na terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego. W tym wpisie pozostaję na jego terenie i przenoszę się na południe od pomnikowego cisa, w okolice Zamku Książ. Na zamkowym dziedzińcu rośnie piękny okaz mamutowca olbrzymiego, którego opisałem w tym artykule: http://server962300.nazwa.pl/mamutowiec-olbrzymi-z-zamku-ksiaz-ostroslup-stozek-rakieta-drugiego-planu.html
Oprócz mamutowca, opisałem również urokliwą aleją kasztanowcową: http://server962300.nazwa.pl/pomnikowa-aleja-kasztanowcow-zwyczajnych-w-poblizu-zamku-ksiaz-zachwycajacy-widok-i-magia-natury.html
W pobliżu zamku znajdują się jeszcze dwie aleje drzew, które są chronione jako pomniki przyrody. Gatunkiem drzewa tworzącym obie aleje jest lipa drobnolistna, a więc mamy tu krainę lipowego aromatu, kiedy drzewa zakwitną wraz z początkiem lata. Pierwsza, dłuższa aleja jest najbardziej urokliwa i to ona zostanie przez mnie opisana i zaprezentowana.
Wędrówkę rozpoczynam około 2 km przez zamkiem od strony południowej, w okolicach słynnej Palmiarni, przy ul. Wilczej. Już sam początek alei, wprowadza nas w pachnący lipami świat, który został misternie zaplanowany przez dawnych mistrzów sztuki krajobrazu. Na ustawionej tablicy informacyjnej, możemy zapoznać się z najważniejszymi walorami Książańskiego Parku Krajobrazowego.
Według informacji zawartych w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Pierwsza_aleja_lipowa_przy_Zamku_Książ ), aleję pierwotnie tworzyły 454 drzewa, w terenie podczas inwentaryzacji pomierzono 419 drzew, a w 2016 zniesiono ochronę z 9 okazów. Przyjmując powyższe dane wychodzi, że obecnie aleję tworzy 410 lip drobnolistnych.
Niewielki skrawek tej alei, w pobliżu ul. Wilczej, podziwiałem w sierpniu 2019 roku. W czerwcu 2022 roku razem z Markiem (pomniki-przyrody.pl), przeszliśmy przez całą aleję do zamku, przy okazji zapoznając się z nowymi, parkowymi pomnikami przyrody, które powołano w styczniu 2021 roku.
Aleja otrzymała status pomnika przyrody na podstawie rozporządzenia nr 11 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 8 sierpnia 2008 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody, zatem stosunkowo niedawno, bowiem jej ponadprzeciętny walor krajobrazowy i przyrodniczy, był widoczny i znany znacznie wcześniej.
Zanim dojdziemy do ruchliwej drogi krajowej nr 35, przejdziemy przez – moim zdaniem – najbardziej czarujący i natchniony fragment alei, który przebiega między polami i zapewnia pełen relaks dla ciała i zmysłów.
Obwody pierśnicowe pni alejowych lip są przeciętne, najgrubsze drzewa raczej nie przekraczają 300-350 cm, tylko nieliczne osobniki mogą mierzyć około 400 cm. Jednak w tym przypadku, obwody pni są drugorzędną sprawą.
Aleję należy rozpatrywać jako całość, w którym każde drzewo jest ważne i które swoją obecnością, wzbogaca zielony tunel przyrodniczego piękna, ciągnącego się przez około 2 kilometry.
Na początku czerwca lipy zachwycały nas jasnozielonym ulistnieniem, podobnie jak żywo-zielona soczysta trawa, delikatnie wachlująca przy podmuchach ciepłego letniego wiatru.
Spoglądając w prześwity między drzewami, warto rozejrzeć się dookoła, bowiem pagórkowate krajobrazy to dodatkowy komponent przyrodniczy Parku Krajobrazowego, na który również warto zwrócić uwagę.
Jeszcze więcej przestrzeni znajduje się w pobliżu drogi krajowej nr 35, jednak w tym miejscu należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ kierowcy jeżdżą tu bardzo szybko.
Za drogą znajduje się następny fragment alei. Zaledwie kilka kroków i wraca natchniony klimat ambasadorek letniego aromatu. Tutaj rośnie też kilka grubszych lip.
Teraz nie idziemy już wąską, zarastającą trawą ścieżką, tylko szeroką szosą, po której czasami przejeżdżają samochody. Wypatrywałem najbardziej ciekawych kształtów pni alejowych lip.
Niektóre odznaczają się zgrubieniami i naroślami, jednak naszą uwagę przykuło coś zgoła innego.
Okazuje się, że w alei znajduje się miejsce pamięci narodowej, ponieważ w latach 1944-1945 znajdowała się tu filia KL Gross-Rosen. Nic nie koi smutku tak jak stare szumiące drzewa…
Generalnie zauważyłem pewną prawidłowość, według której obwody pni alejowych lip, powiększają się w miarę zbliżania się do zamku.
Pośród tylu egzemplarzy, tylko jedna lipa w końcowym fragmencie alei, która rośnie już bardzo blisko zamku jest oznaczona tabliczką. Jest to też jedna z najgrubszych lip z całego lipowego towarzystwa.
W sumie to nie wiem dlaczego nie zmierzyłem lipy oznaczonej tabliczką. Wydaje się, że jej obwód pnia przekracza nieco ponad 400 cm, co dla tego gatunku jest wartością raczej przeciętną, ponieważ obwody pni najgrubszych lip, mogą osiągać nawet 900-1000 cm lub jeszcze więcej.
Plan naszej stosunkowo krótkiej wycieczki zakładał, że w drodze powrotnej, również przejdziemy przez aleję, ponieważ w pobliżu ul. Wilczej zaparkowaliśmy samochód.
Park wokół zamku obfituje w dorodne drzewa, lipy zajmują tu ważną pozycję wśród najokazalszych osobników wielu gatunków.
W drodze powrotnej, jeszcze raz podziwialiśmy kilkaset sztuk żywego, zielonego i aromatycznego piękna, którego liście swoim kształtem przypominają serce.
⇒ Opis wszystkich trzech alei w pobliżu Zamku Książ (kasztanowcową i dwie lipowe), znajdziemy na blogu Marka w tym artykule: https://www.pomniki-przyrody.pl/?p=1109
Następny artykuł poświęcę nowo powołanym pomnikom przyrody (w styczniu 2021 roku), które rosną w parku.
P O D S U M O W A N I E
1) Na terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego (woj. dolnośląskie, powiat wałbrzyski, gmina Wałbrzych), na odcinku około 2 km rozciąga się aleja lipowa, w której obecnie rośnie 410 lip drobnolistnych (według CRFOP), chronionych jako pomnik przyrody. Początek alei znajduje się na tyłach Palmiarni, a jej koniec w pobliżu Zamku Książ.
2) Aleja tworzy unikatowy i bezcenny walor przyrodniczo-krajobrazowy, doskonale wkomponowany w otoczenie. Najbardziej przytulny i jeden z najurokliwszych fragmentów alei odnajdziemy przed drogą krajową nr 35, kiedy maszerujemy od ul. Wilczej.
