Pomniki przyrody w Sycowie cz. 3/3.

Klon srebrzysty, klon jawor i lipa drobnolistna.

(1) KLON SREBRZYSTY

Dzisiaj publikuję ostatnią część o pomnikowych drzewach w parku w Sycowie, w której mam do opisania i zaprezentowania trzy okazy, które oficjalnie uhonorowano statusem pomników przyrody. O ile pierwsze drzewo znacznie wyróżnia się w dendroflorze parku, o tyle dwa ostatnie pomniki przyrody wymagają zastanowienia się, co “pomnikujący” czy też “wnoszący o opomnikowanie” miał na myśli.

Pierwszym drzewem jest soliterowy klon srebrzysty, który rośnie na parkowej polanie. Drzewo figuruje w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Klon_srebrzysty_Park_Syców ). Z ogólnych informacji w nim zawartych wynika, że drzewo ma wyschnięte gałęzie i lekko spróchniały pień.

Ten gatunek drzewa jest mi szczególnie bliski, ponieważ najbardziej podziwianym i najwięcej obfotografowanym przeze mnie przedstawicielem tego gatunku jest klon srebrzysty “Bukowianin”, który rośnie przy stacji kolejowej w Bukowinie Sycowskiej. Wciąż jest to najgrubszy, jednopniowy osobnik, którego znam na terenie Dolnego Śląska, ale natknąłem się na informację, że w pewnej miejscowości rośnie grubszy okaz. Gdy już osobiście to sprawdzę, wówczas napiszę o nim artykuł.

Parkowy okaz odznacza się prostym, malowniczym, pokrytym guzowatymi naroślami pień. O ile stanowią one mocny punkt pod kątem malowniczości drzewa, o tyle nieco komplikują sprawę dokładnego pomiaru obwodu pnia w najwęższym miejscu od podstawy do wysokości 130 cm. 

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA

Obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 395 cm, niemniej wspomniane norośla znajdujące na pniu powodują, że obwód ten jest trochę zawyżony i należało w takim przypadku znaleźć najmniejszy obwód poniżej 130 cm a podstawą pnia. Według nas, znajduje się on na wysokości 80 cm. Na tej wysokości obwód pnia wynosi 391 cm.

Marek tradycyjnie pstryknął mi fotkę pamiątkową z czynności wykonywania pomiaru obwodu pnia. Tego typu zdjęć przybywa w mojej kolekcji, może kiedyś najciekawsze opublikuję w odrębnym artykule. ;))

Pień drzewa rozgałęzia się na wysokości około 5 metrów na cztery przewodniki. Budują one koronę okazu i stanowią o wyglądzie jego sylwetki, która – jak to ma miejsce w przypadku soliterowego drzewa – jest rozłożysta i malownicza.

Wysokość klona wynosi 25 metrów wg CRFOP i 28 metrów wg inwentaryzacji pomnika przyrody, którą przeprowadzono w 2016 roku. W tej samej inwentaryzacji podano wiek drzewa, który oszacowano na 170 lat. Czyli obecnie, w 2021 roku można napisać, że drzewo ma 175 lat. Jak na ten gatunek to bardzo dużo.

Korona drzewa jest szeroka, luźna i symetryczna, a posusz stanowi w niej około 10%. Także w wyższych partiach pnia dostrzeżemy guzowate narośla, których wielkość jest jednak mniejsza od tych, które przyozdabiają drzewo w jego dolnej części.

Wszystko to sprawia, że drzewo wraz z rozległą polanką na której rośnie, należą do pozycji obowiązkowych do odwiedzenia i podziwiania podczas spaceru po sycowskim parku.

(2) KLON JAWOR

Drugie pomnikowe drzewo to klon jawor, z którym jest nieco zamieszania, ponieważ w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Klon_jawor_Park_Syców_błędnie_opisany_jako_klon_srebrzysty ), został on błędnie opisany jako klon srebrzysty. Być może wynika to stąd, że kiedyś na liście pomnikowych drzew faktycznie figurował drugi pomnikowy klon srebrzysty i gdzieś tam coś pomieszało się w papierach.

Drzewo to jak na pomnik przyrody jest bardzo przeciętne. Długo zastanawialiśmy się z Markiem, jaką intencją kierował się ten, który wniósł o objęcie go ochroną. Może widział w nim coś szczególnego, czy też miał sentyment do drzewa albo klonów jaworów w Sycowie jest mało i z tego punktu widzenia drzewo to jest cenne bo rzadkie?

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA

Według inwentaryzacji z 2016 roku obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 290 cm, a wysokość 20 metrów. Szacowany wiek drzewa to 200 lat (czyli 205 lat w 2021 roku). Pień pomnikowego okazu znajduje się kiepskim stanie. Wyłamana widnieją w ½ części pnia. Otwarta część zieje rozległą zgnilizną oraz chodnikami owadzimi, powyżej wyłamanego rozgałęzienia znajduje się pęknięcie wzdłużne pnia.

Zgodnie z opisem inwentaryzacyjnym – drzewo posiada na tyle uszkodzony pień (wyłamanie, zgnilizna, pęknięcie), jak również zachwianą statykę, że ryzyko upadku drzewa należy uznać jako duże.

Korona pomnikowego jawora jest jednostronna, silnie pochylona, wsparta na sąsiednim drzewie, którym jest jesion wyniosły, wierzchołkowa część wyłamana, posusz zajmuje około 10%.

(3) LIPA DROBNOLISTNA

Ostatnie pomnikowe drzewo to lipa drobnolistna. Tu także zastanawialiśmy się nad argumentami, którymi posługiwała się osoba wnosząca o objęcie ochroną pomnikową lipowe chucherko, które – w porównaniu do potężnych przedstawicielek ‘Tilia cordata’ – jest osobnikiem po prostu bardzo przeciętnym.

Czasami, znacznie pokaźniejsze lipy nie są obejmowane przez cały okres swojego życia ochroną pomnikową, tymczasem sycowski “szczypior” w parku jest już chroniony. ;)) Biorąc pod uwagę wielką różnorodność drzew, analogicznie możemy powiedzieć o wielkiej różnorodności pomników przyrody. Może tak należy to tłumaczyć. ;))

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA

Drzewo figuruje w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Lipa_drobnolistna_Park_Syców ). Według informacji w nim zawartych, obwód pierśnicowy pnia lipy wynosi 264 cm, wysokość drzewa 27 metrów. Na podstawie inwentaryzacji z 2016 roku, obwód pierśnicowy pnia wynosi 262 cm, wysokość 24 metry, wiek drzewa 140 lat.

Pień drzewa jest lekko pochylony w kierunku płd. – wsch., od strony płd. widać pęknięcie wzdłużne pnia po uderzeniu piorunem, pod korowiną wzdłuż pęknięcia martwica szerokości ok. 20 cm. Korona jest regularna symetryczna, na wysokości 18 metrów rozgałęzia się. Przewodnik od płd. – wsch. strony posiada wyłamaną część wierzchołkową, posusz do 10 %. Opis Parku w Sycowie i wszystkich aktualnych pomników przyrody znajdziemy też w artykule Marka ( https://www.pomniki-przyrody.pl/?p=15252 ), do lektury którego zachęcam z całą mocą. ;))

PODSUMOWANIE

1) Ostatnie pomnikowe drzewa w Parku Miejskim w Sycowie (woj. dolnośląskie, powiat oleśnicki, gmina Syców) reprezentują: klon srebrzysty, klon jawor i lipa drobnolistna. Najokazalej prezentuje się klon srebrzysty, który rośnie na rozległej polanie jako okaz soliterowy. Obwód pierśnicowy pnia drzewa wynosi 395 cm, w najwęższym miejscu (80 cm od nasady pnia) 391 cm. Wysokość okazu 25 metrów (wg CRFOP), szacunkowy wiek 175 lat (wg inwentaryzacji z 2016 roku, wiek drzewa uaktualniony na 2021 rok). Drzewo jest malowniczo przyozdobione guzowatymi naroślami, korona szeroka, luźna i symetryczna, posusz około 10%.

2) Drugie pomnikowe drzewo to przeciętny i mocno uszkodzony klon jawor o obwodzie pierśnicowym pnia mierzącym 290 cm, wysokości 20 metrów i szacunkowym wieku 205 lat (dane na podstawie inwentaryzacji z 2016 roku, wieku uaktualniony na 2021 rok). Pień w złym stanie technicznym, wyłamania notuje się w ½ jego części. Otwarta część zieje rozległą zgnilizną oraz chodnikami owadzimi, powyżej wyłamanego rozgałęzienia znajduje się pęknięcie wzdłużne pnia. Korona jednostronna, silnie pochylona, wsparta na sąsiednim drzewie, wierzchołkowa część wyłamana, posusz zajmuje około 10%.

3) Ostatnie pomnikowe drzewo to lipa drobnolistna. Obwód pierśnicowy pnia okazu wynosi 264 cm (mizerotka jak na ten gatunek), wysokość 27 metrów (wg CRFOP), wiek 145 lat (na podstawie inwentaryzacji z 2016 roku, wiek uaktualniony na 2021 rok). Pień drzewa jest lekko pochylony w kierunku płd. – wsch., od strony płd. widać pęknięcie wzdłużne pnia po uderzeniu piorunem. Korona regularna, symetryczna, rozgałęzia się na wysokości 18 metrów. Przewodnik od płd. – wsch. strony posiada wyłamaną część wierzchołkową, posusz do 10 %. To tyle, jeśli chodzi o pomnikowe drzewa w Sycowie. ;-))

Przy opisach drzew korzystałem m.in. z opracowania Pana Michała Jarosza “INWENTARYZACJA WRAZ Z OCENĄ DENDROLOGICZNĄ POMNIKÓW PRZYRODY ROSNĄCYCH NA TERENIE GMINY SYCÓW”.