facebooktwitteryoutube
O Blogu Aktualności Las Grzyby Pogoda Perły dendroflory Drzewa Wrocławia Wywiady Z życia wzięte Linki Współpraca Kontakt
Aktualności - 30 lis, 2020
- 3 komentarze
Pomniki przyrody w Oleśnicy cz. 1/3.

Pomniki przyrody w Oleśnicy cz. 1/3.

Oleśnica to miasto położone w województwie dolnośląskim, w aglomeracji wrocławskiej, siedziba powiatu oleśnickiego, położone na lewym brzegu rzeki Oleśnicy (dopływ Widawy). Pod względem geograficznym Oleśnica leży na Nizinie Śląskiej na wysokości 152 m n.p.m.

Dzisiejsza historyczna część miasta jest wyznaczona przez otaczające ją średniowieczne mury obronne. Wjazd do miasta był możliwy przez cztery bramy miejskie: Bramę Trzebnicką, obecnie Brama Wrocławska (zachód) – jedyna zachowana oraz rozebrane w 1868 r. Bramy: Oławską (południe), Namysłowską/Bydlęcą (wschód) i Mariacką (północ).

Fortyfikacja z fosą obejmowała również najbardziej znany oleśnicki zabytek Zamek Książąt Oleśnickich z XIII w., który w XVII wieku został połączony krytym gankiem z Bazyliką świętego Jana Apostoła z XIII w. (Kościół Zamkowy).

Do współczesnych czasów mury obronne Oleśnicy przetrwały na bardzo dużej części obwodu, niestety jednak w większości są mocno obniżone. Zachowały się głównie fragmenty do których w okresie nowożytnym przybudowano domy mieszczańskie, które po zniszczeniu w trakcie drugiej wojny światowej, ukazały średniowieczne obwarowania.

Najwyższe fragmenty muru znajdują się w pobliżu kościoła św. Jerzego. Najciekawszym elementem obwarowań, który przetrwał jest wieża bramy Wrocławskiej, od której w odległości kilkudziesięciu metrów wznosi się czworoboczna baszta. Kolejna, cylindryczna baszta częściowo przetrwała w ogrodzie domu przy ul. Bocianiej 3.

Unikatową perłą architektury miasta jest Zamek Książąt Oleśnickich – renesansowa budowla wzniesiona w miejscu gotyckiej warowni z XIII wieku. Był siedzibą książąt oleśnickich do XIX wieku. Gród obronny Piastów Oleśnickich wzmiankowany był przed rokiem 1238. Pierwszy zapis o zamku pochodzi z 1292. Kolejne rozbudowy i przebudowy uczyniły z niego renesansową rezydencję o nowoczesnej jak na owe czasy fortyfikacji.

Najstarszą zachowaną częścią dawnej gotyckiej budowli jest wieża z końca XIII wieku, przebudowana i ozdobiona elementami sgraffitowymi oraz zwieńczona hełmem w późniejszych latach. Widoczna w górnej kondygnacji galeria z kamienną balustradą świadczy o wcześniejszym, gotyckim etapie budowy zamku. Równolegle z wieżą budowano dolną część obecnego zachodniego skrzydła zamku, gdzie wówczas był dom mieszkalny. Rozbudowa rezydencji rozpoczęła się w latach 1542-1561, a prace wykończeniowe trwały jeszcze w 1616.

Źródło: Wikipedia

Całość dorobku historycznego, kulturowego oraz przyrodniczego Oleśnicy wzbogaca historyczna zieleń, a także rozmieszczone na terenie parku i w kilku innych punktach miasta pomniki przyrody, które będą opisane w trzech artykułach traktujących o pomnikowych drzewach. W tym opiszę pierwsze dwa pomnikowe drzewa.

(1) WIERZBA BIAŁA – OBWÓD PNI 754,50 CM

Pierwszym pomnikowym drzewem jest okazała wierzba biała, która rośnie na terenie tzw. “podzamcza” na działce nr 86/7 AM-51. Drzewo to figuruje w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody ( Wierzba_biała_Park_w_Oleśnicy ).

Przed wycieczką dendrologiczną do Oleśnicy, kiedy zbierałem razem z Markiem (pomniki-przyrody.pl) materiały dotyczące pomnikowych drzew miasta, przeczytałem w rejestrze, że obwód pnia wierzby wynosi aż 2300 cm! Gdyby ten obwód się potwierdził to mielibyśmy do czynienia z najgrubszym drzewem w kraju.

Jednak zebrane dotychczas doświadczenie, które polega na porównywaniu danych zawartych w rejestrach z rzeczywistym stanem faktycznym w terenie, pozwoliło nam zachować spory dystans dendrometryczny wobec “rewelacji” rejestrowych. Byliśmy przekonani, że w rejestrze jest błąd.

Oględziny pomnikowej wierzby rozwiały wszelkie wątpliwości. Drzewo absolutnie nie jest rekordowe jeśli chodzi o obwód pnia, ani w skali kraju, ani w swoim gatunku. Co więcej, jest to osobnik trzypniowy, co jeszcze bardziej oddala go od uznania za wierzbę rekordzistkę. Niemniej i tak jest to wspaniałe oraz potężne drzewo.

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA

Obwód pni zmierzonych razem tuż nad gruntem dał wynik 754,50 cm, który należy uznać za bardzo przyzwoity, oczywiście cały czas pamiętając, że nie mamy tu do czynienia z pojedynczym drzewem a zrostem trzech drzew.

Wierzba ta wyróżnia się też wysokością, która wynosi około 25-27 metrów. Stan zdrowotny drzewa jest bardzo dobry, korona pełna, ulistnienie gęste. Jest to drzewo mocno wyeksponowane, pięknie wkomponowujące się w zieloną część miasta.

Nasza wycieczka miała miejsce przed połową czerwca, kiedy jasnozielone liście wierzby mocno kontrastowały z liśćmi pomnikowego buka pospolitego w odmianie purpurowej, który rośnie za “plecami” wierzby. Oba drzewa prezentują się spektakularnie, co widać na końcowych zdjęciach tego wpisu.

(2) BUK POSPOLITY W FORMIE PURPUROWEJ – OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA 336 CM

Drugie pomnikowe drzewo, chociaż niezbyt okazałe jest wielkie swoim wdziękiem i purpurowymi liśćmi, jakby na przekór dominującej zieleni podczas wiosny i wczesnego lata. To oczywiście buk pospolity w odmianie purpurowej (czerwonolistnej) – jedno z najpiękniejszych naszych rodzimych drzew liściastych.

Obwód pierśnicowy pnia drzewa według rejestru wojewódzkiego wynosi 336 cm (w CRFOP tak, jak przy danych dotyczących wierzby wkradł się błąd i znacznie zawyżono obwód pnia drzewa podając, że mierzy on aż 1056 cm) – Buk_pospolity_w_odm._purpurowej_Park_w_Oleśnicy. Także i to drzewo znajduje się w bardzo dobrej kondycji i stanie fito-sanitarnym.

PODSUMOWANIE

1) W Oleśnicy (woj. dolnośląskie, powiat oleśnicki, gmina Oleśnica) możemy podziwiać wiele zabytków i historycznych pereł architektury, wśród których wyróżniają się m.in. mury obronne i Zamek Książąt Oleśnickich. Na terenie miasta rośnie też wiele ciekawych drzew, a część z nich zostało uhonorowanych statusem pomnika przyrody. Należy do nich trzypniowa wierzba biała o łącznym obwodzie pni wynoszącym 754,50 cm mierzonym tuż nad gruntem i wysokością około 25-27 metrów.

2) W jej pobliżu rośnie pomnikowy buk pospolity w odmianie purpurowej o obwodzie pierśnicowym pnia mierzącym 336 cm i wysokości około 25 metrów. Oba drzewa rosną na tzw. “podzamczu” i znajdują się w bardzo dobrej kondycji zdrowotnej. W CRFOP figurują znaczne błędy co do obwodu pni drzew, bowiem podano w nim, że wierzba mierzy w “pasie” aż 2300 cm a buk 1056 cm. Jest o oczywiście nieprawda, a tego typu “kwiatków” w CRFOP można znaleźć więcej.

3) Pan buk i pani wierzba wyśmienicie prezentują się na skraju dużej polany, na której są głównymi dendro-aktorami pierwszego planu, a poprzez barwny kontrast ulistnienia przykuwają uwagę oraz zapraszają do szczegółowych oględzin ich urodziwych sylwetek. To pierwszy z trzech artykułów dotyczący pomników przyrody Oleśnicy, dwa pozostałe opublikuję w najbliższym czasie.

Podziel się na:
  • Facebook
  • Google Bookmarks
  • Twitter
  • Blip
  • Blogger.com
  • Drukuj
  • email

Dodaj komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

  • wojek //06 gru 2020

    Witam Towarzysza Pawła:)
    Poniekąd mogę potwierdzić doniesienia. Przez Oleśnicę przejeżdżałem kilkukrotnie w czasie wiosenno – letnich wycieczek rowerowych. Ech siadłem ja sobie pod przedmiotową Bramą Wrocławską na ławeczce i konsumując bułkę z mozarellą wspominałem dawne czasy kiedy to Stary Wojciech nie był jeszcze Starym Wojciechem i razem z Książętami Oleśnickimi śledziliśmy postęy prac budowlanych. No ale ja nie o tym. Darujcie ten nostalgiczny ton, który czasami łapie starszych członków Partii w okresie jesienno-zimowym:) Towarzyszu Partia domaga się od Was wyjaśnień. (Na marginesie śledzimy szczegółowo Wasze doniesienia i pamietamy o nich:). Jak to jest Towarzyszu potrójny dąb Paweł jest zaliczony, potrójny platan ze Wzgórza Partyzantów jest zaliczony a potrójna wierzba z Oleśnicy nie liczy się:)?
    Serdecznie pozdrawiam:)
    Darz Grzyb:)

    • Paweł Lenart //10 gru 2020

      Cześć I Sekretarzu! 😉

      Nie czytacie albo nie pamiętacie mojego wpisu o platanie ze Wzgórza Partyzantów, w którym napisałem, że “platan ten to najprawdopodobniej zrost trzech, odrębnych drzew, których nie można potraktować jako pojedyncze drzewo w świetle zasad obowiązujących w dendrometrii, ponieważ nie stanowią one jednej całości do wysokości 130 cm od podstawy”.

      Tylko dąb Paweł z trzech wymienionych przez Ciebie drzew stanowi całość do wysokości pierśnicy, ale on też jest drzewem wielopniowym, o czym napisałem w artykule.

      No i oleśnicka wierzba to także wielozrost i to poniżej pierśnicy. Coś mi się wydaje, że jednak dobrze znacie moje wpisy, ale tradycyjnie siejecie propagandę, jak to partia ma w zwyczaju. 😉 A niech Wam będzie. ;-)))))