Już dzisiaj, 28 października będę miał zaszczyt przedstawić moją prezentację na 3. Forum Przyjaciół Drzew, które jest zorganizowane przez wrocławską fundację Eko-Rozwoju w arboretum, w Pawłowicach pod Wrocławiem. Jest to wyjątkowe miejsce, chociażby dlatego, że na terenie parku, przylegającego do arboretum, rośnie najgrubsze we Wrocławiu drzewo, 400-letni dąb szypułkowy Paweł, o którym pisałem tutaj: ( http://server962300.nazwa.pl/dab-pawel-to-najgrubsze-drzewo-we-wroclawiu.html ). Zatem, mam też okazję i przyjemność odwiedzić – starszego ode mnie około 362 lata brata. ;))

Moje wystąpienie odbędzie się w części dotyczącej obywatelskiego działania na rzecz drzew, na której zaplanowano 6 wystąpień, każde po 10 minut. Czyli muszę się skupić na najważniejszych pojęciach i elementach, związanych z tematem, który zatytułowałem “Pasja Tree huntera”. Spokojnie mógłbym o niej mówić 2 godziny. W związku z małą ilością czasu, nie ma szansy, aby w przeciągu 600 sekund opowiedzieć o tej niezwykłej przygodzie. Dlatego postanowiłam dla każdego zainteresowanego, zrobić nieco dłuższą wersję na blogu, aby pełniej przybliżyć to nietypowe zajęcie i pasję.

Tree hunter, tłumacząc na język polski oznacza “łowcę drzew”. Jest to dosyć pokraczne określenie, ale na razie nie wymyślono odpowiedniego określenia/słowa/nazwy w języku polskim, dobrze oddającego charakter tej pasji. Na podstawie dorobku innych tree hunterów i własnej, ponad półtora rocznej działalności, wstępnie można określić treehuntera jako pasjonata i miłośnika drzew, który:

1) integruje ludzi zainteresowanych drzewami pomnikowymi; 2) popularyzuje o nich wiedzę; 3) dokumentuje drzewa pomnikowe, wykonuje ich pomiary i zdjęcia; 4) proponuje ich nazwy i imiona; 5) prowadzi i wspiera działania, mające na celu ochronę drzew pomnikowych.

Dla początkującego tree huntera proponuję zapoznać się z ogólnie dostępnymi w Internecie, minimalnymi obwodami pierśnicowymi, jakie muszą osiągnąć drzewa, aby bliżej się im przyjrzeć przez tree huntera lub wnioskować o ich ochronę pomnikową. Ja skorzystałem z opracowania według “Instrukcji o urządzaniu lasów w parkach narodowych i rezerwatach przyrody” wydane przez Ministerstwo Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, zamieszczone na stronie Piotra Gacha. Jest to jedno z poglądowych, ale nie usankcjonowanych prawnie opracowań w tej materii. Wkrótce ma się to zmienić ponieważ trwają obecnie prace legislacyjne nad rozporządzeniem w sprawie kryteriów uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody. ( dokument309942 )

Tutaj znajduje się RAPORT Z KONSULTACJI PROJEKTU ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ŚRODOWISKA W SPRAWIE KRYTERIÓW UZNAWANIA TWORÓW PRZYRODY ŻYWEJ I NIEOŻYWIONEJ ZA POMNIKI PRZYRODY (  raport z konsult o rozp pomnikowe 2017  )

Na wyobraźnię ludzi działają przede wszystkim takie parametry jak: 1) wiek drzewa; 2) grubość pnia (obwód pierśnicowy); 3) wysokość. Ale tree hunter nie może trzymać się tylko tych kryteriów. Jest wiele niezwykłych osobliwości dendrologicznych, które nie spełniają tych kryteriów, a zdecydowanie są warte uwagi i dokładnego przyjrzenia się im. Bardzo dobrym przykładem są tzw. tulące się drzewa (brzoza przytulona do buka z Bukowiny Sycowskiej) lub rosnące/wyglądające w nietypowy sposób (dąb szypułkowy “Walczący z grawitacją” z Międzyborza Sycowskiego: http://server962300.nazwa.pl/perly-dendroflory-wzgorz-twardogorskich-dab-szypulkowy-walczacy-z-grawitacja-z-miedzyborza.html ).  

Kolejnym przykładem są np. aleje drzew i szpalery. Tree hunter powinien dobrze poznać teren (rewir) swojego działania, aby odnaleźć rosnące na nim najbardziej unikatowe perły dendroflory. To wymaga czasu i wielu godzin włóczęgi, ale tree hunter po to jest. Ma być ekspertem w zakresie unikatowości tworów dendroflory na swoim terenie. To jedna z pereł, która będzie opisana w przyszłym roku. Sosna skrzyżowana z bukiem z Twardogóry Sycowskiej.

Literaturą, którą polecam dla ludzi pragnących zostać tree hunterami lub chcących po prostu poznać absolutnie wyjątkowy świat naszych najdostojniejszych drzew w Polsce są albumy: DRZEWA POLSKI. NAJGRUBSZE, NAJSTARSZE, NAJSŁYNNIEJSZE autorstwa PAWŁA ZARZYŃSKIEGO (wywiad z Panem Pawłem jest na blogu: http://server962300.nazwa.pl/drzewa-polski-najgrubsze-najstarsze-najslynniejsze-o-fenomenalnej-ksiazce-rozmawiam-z-panem-pawlem-zarzynskim-jednym-z-trzech-jej-wspolautorow.html ), ROBERTA TOMUSIAKA i KRZYSZTOFA BORKOWSKIEGO oraz 3 wspaniałe albumy KRZYSZTOFA BORKOWSKIEGO – jednego z najbardziej zasłużonych w kraju tree hunterów (I. POLSKIE DRZEWA, II. WIELKOPOLSKIE DRZEWA, III. ROGALIŃSKIE DĘBY). Nie można też zapomnieć o opracowaniu na temat najstarszych drzew w Polsce śp. dr-a inż. Cezarego Pacyniaka – wybitnego dendrologa, tree huntera i fitosocjologa.

Do wyjątkowych tree hunterów zaliczam też Piotra Gacha z Krakowa, prowadzącego unikatową stronę o drzewach ( https://drzewa.nk4.netmark.pl/ ) i Rejestr Drzew Pomnikowych ( https://rpdp.hostingasp.pl/Default.aspx ), sam wywiad z Panem Piotrem jest na blogu: ( http://server962300.nazwa.pl/wiosenna-rozmowa-o-drzewach-z-panem-piotrem-gachem.html ) oraz Tomasza Niechodę – tree huntera z 30-letnim doświadczeniem, działającego na terenie Puszczy Białowieskiej. Majestat tamtejszych pereł dendroflory można obejrzeć tutaj: ( https://www.drzewa.puszcza-bialowieska.eu/ ). Tomek wydał też  minialbum ze śp. Januszem Korbelem o drzewach z Puszczy Białowieskiej. 

Rejestr Drzew Pomnikowych Pana Piotra Gacha ma też służyć tree hunterom, skupionym w powstającej Sekcji Drzew Pomnikowych przy Polskim Towarzystwie Dendrologiczną, w której główny ciężar pracy związany z jej powstaniem, opracowaniem regulaminu i załatwieniu wszelkich formalności, niezbędnych do utworzenia Sekcji, wziął na barki Krzysztof Borkowski. Docelowo ma powstać wydzielona Zakładka Drzew Pomnikowych na stronie PTD, w której będzie się prowadzić oficjalny rejestr drzew pomnikowych pod egidą PTD. Nie chodzi o ilość, a o jakość i wiarygodność tego rejestru. Gdy prace nad powstaniem Sekcji ostaną zakończone, zrobię o tym wpis. Jednym z celów działalności Sekcji będzie składanie stosownych wniosków o uznanie drzewa lub drzew za pomnik przyrody.

Na zdjęciu obok podałem przykłady, gdzie tree hunter może lub powinien szukać wyjątkowych drzew. Szerzej napisałem o tym tutaj: ( http://server962300.nazwa.pl/rozpoczal-sie-najlepszy-okres-na-szukanie-sedziwych-drzew.html ). To tylko kilka przykładów ponieważ tree hunter powinien rozglądać się za wyjątkowym drzewostanem wszędzie, gdzie przebywa. Wyjazd w związku z zaproszeniem na ślub, imieniny, wyjazd służbowy, urlop, wczasy, wycieczka, jakaś podróż, itp. stanowią okazję do rozejrzenia się wokół i wypatrywania pereł dendroflory.

Co zrobiłem do tej pory jako tree hunter? W 2016 roku opisałem i pokazałem 22. wyjątkowe perły dendroflory Wzgórz Twardogórskich (poza indywidualnymi artykułami, zrobiłem też podsumowanie cyklu 2016 tutaj: http://server962300.nazwa.pl/perly-dendroflory-wzgorz-twardogorskich-tuzy-cyklu-2016.html ). Są tam zarówno pojedyncze okazy, jaki i grupy drzew oraz aleja.

W tym roku zaprezentowałem 12. pereł, planuję jeszcze 3. Na cykl 2018 mam już odnalezionych 10 pereł, celem jest kolejna dziesiątka, której będę szukać w nadchodzącym sezonie zimowym. Planuję też aktywniej działać jako tree hunter w mieście mojego obecnego zamieszkania, czyli w Oławie i okolicach i złożyć pierwsze wnioski o uznanie kilku drzew jako pomniki przyrody. Poprzez bloga pragnę uwrażliwiać ludzi na piękno i niezwykłość otaczających nas drzew oraz inspirować do działania na rzecz ich promocji i ochrony.

To jedne z moich najwspanialszych odkryć dendrologicznych w pasji tree huntera. Jednopniowa brzoza brodawkowata z Międzyborza Sycowskiego, którą nazwałem – z uwagi na liczne guzy “Guzowatą” o obwodzie pierśnicowym 313 cm i lipa drobnolistna “Baśniowa Staruszka” (713 cm obwodu pierśnicowego), która wprawdzie już została pokazana w Internecie, ale nikt do tej pory jej nie nazwał i dokładnie nie opisał.

Niektórzy ludzie pytają mnie, po co to wszystko robię? Po pierwsze – dzięki drzewom mamy dziesiątki korzyści, których wymienienie zajęłoby grubą książkę. Po drugie – jak powiedział Piotr Gach – drzewa są po prostu piękne. Po trzecie wreszcie – idąc za słowami Petera Wohllebena, autora książki Sekretne życie drzew, o której napisałem tutaj: http://server962300.nazwa.pl/sekretne-zycie-drzew-zachwycajaca-ksiazka-petera-wohllebena.html , w każdym lesie, część drzew powinna godnie zestarzeć się i umrzeć śmiercią naturalną.

W tym wątku pojawia się takie pojęcie jak “godność drzewa”. Co to takiego? Na co dzień nie spotykamy się z tym pojęciem. Dla większości ludzi, drzewo to roślina o wyższym stopniu rozwoju niż, np. trawa lub krzaki albo plątanina korzeni, pień, konary, gałęzie i liście lub igły. Dla mnie, drzewo to coś znacznie więcej. I można dywagować, ile w tym racjonalności naukowej, pragmatycznego podejścia lub chłopskiej filozofii. Ja swojego zdania będę bronić ponieważ uważam, że drzewo, a szczególne dojrzałe lub sędziwe to istota duchowa, a przyczyną, dla której się to ignoruje lub wręcz wyśmiewa jest ogromne zubożenie duchowe ludzi w obecnych czasach, powszechny konsumpcjonizm i żądza pieniądza oraz sponiewieranie wszelkich wartości, takich jak chociażby szacunek do drugiego człowieka lub innej, żywej istoty/organizmu, którą w tym przypadku jest drzewo.

Wracając do godności drzewa. Pod tym pojęciem należy rozumieć przede wszystkim brak ingerencji człowieka w strefę życia drzewa. Strefa życia drzewa to rzut korony plus 2. metry, jak mówi wybitny, wrocławski arborysta – Jerzy Stolarczyk. Tam nie powinno się nic robić. Nie powinno się zabierać drzewu liści, złamanych konarów, gałęzi, itp. Wówczas drzewo ma szansę godnie zestarzeć się i umrzeć wskutek procesów naturalnych, a nie poprzez terapię szokową, którą jest np. znaczna redukcja konarów (powyżej dopuszczalnych norm dla danego gatunku), zabetonowanie lub barbarzyńskie ogłowienie. Jak to wygląda w praktyce? Kiepsko, szczególnie w miastach (chociaż mamy też coraz więcej przykładów pozytywnego działania). Konflikt – zabudowa miejska v/s drzewo i jego strefa życia ciągle ma miejsce i w tej kwestii, a przede wszystkim w budowaniu ludzkiej świadomości “przeprogramowującej” stereotypowe myślenie i podejścia do drzew jest jeszcze mnóstwo do zrobienia.

“Gdybym słowami i namacalnymi dowodami mógł pokazać i udowodnić ludziom, jak moja dusza potrafi porozumiewać się z drzewem, nikt by się nie śmiał i nikt by nie wątpił. Może jednak lepiej, jak tak zostanie”… – Paweł Lenart