Jutro czeka nas częściowe zaćmienie Słońca, widoczne również z terenu Polski.

Już jutro 25 października będzie można zaobserwować częściowe zaćmienie Słońca. Zjawisko zobaczą mieszkańcy Europy, w tym także Polski, zachodniej Azji i północno-wschodniej Afryce. W Polsce zjawisko najlepiej będzie widoczne w północnej części, gdzie w szczycie zjawiska na Podlasiu Księżyc zakryje 46 proc. słonecznej tarczy.

Zaćmienia Słońca występują wówczas, kiedy Księżyc znajdzie się między Ziemią a Słońcem, rzucając cień na planetę, częściowo lub całkowicie blokując światło słoneczne. Zaćmienie, do którego dojdzie jutro, będzie drugim i ostatnim częściowym zaćmieniem (później czeka nas całkowite); poprzednie miało miejsce 30 kwietnia i było widoczne z południowo-wschodniej części Pacyfiku oraz południowej części Ameryki Południowej.

Ani częściowe, ani całkowite zaćmienia Słońca nigdy nie są widoczne ze wszystkich części Ziemi. Dzieje się tak dlatego, że Księżyc jest znacznie mniejszy od Ziemi, a jego cień ma szerokość zaledwie kilkuset kilometrów, co oznacza, że może padać tylko na część powierzchni planety w określonym czasie.

Jutro w kulminacji zaćmienia, dysk słoneczny zostanie pokryty maksymalnie w 82 proc. w miejscu zwanym „punktem centralnego zaćmienia”. To miejsce na Ziemi, gdzie wyimaginowana linia łącząca środek Słońca i środek Księżyca styka się z powierzchnią naszej planety. 25 października punkt centralnego zaćmienia będzie znajdował się na biegunie północnym. Podążając od tego miejsca, regiony bardziej oddalone na południe będą widziały coraz mniejszą część zaćmionego dysku słonecznego. W Rosji zakryte będzie 80% Słońca, w Chinach ten obszar spadnie do 70%, w Norwegii do 63%, a w Finlandii do 62%.

W Polsce częściowe zaćmienie Słońca rozpocznie się po godzinie 11 (11:09 – Świnoujście, 11:16 – Rzeszów). Kulminacja zaćmienia nastąpi między godziną 12:14 (Świnoujście) a 12:26 (Rzeszów). W fazie maksymalnej na Przedgórzu Sudeckim pokryte będzie 32 proc. tarczy Słońca, a na Podlasiu nawet 47 proc.

– w Gdańsku będzie to 42 proc.,

– w Olsztynie 41 proc.,

– w Warszawie 41,5 proc.,

– w Łodzi 39 proc.,

– w Krakowie i Poznaniu 37 proc.,

– we Wrocławiu 35 proc.

Będzie to zatem największe częściowe zaćmienie widoczne z terenów naszego kraju od 20 marca 2015 r. Po fazie maksymalnej Księżyc zacznie stopniowo odsłaniać Słońce; koniec zjawiska przewidywany jest na godzinę 13:30.

Niestety w oglądaniu zaćmienia mogą nam przeszkodzić chmury, ponieważ przez Polskę będzie przechodził front atmosferyczny z opadami deszczu i lokalnymi burzami. Pozostanie “polować” około 12:20 na kulminację zaćmienia i mieć szczęście, że w tym momencie wystąpią przejaśnienia oraz rozpogodzenia aby je zobaczyć.

Chcąc obserwować zjawisko, należy bezwzględnie pamiętać o bezpieczeństwie dla oczu. Skierowanie wzroku bezpośrednio na Słońce, nawet jeśli jest ono częściowo zakryte przez Księżyc, grozi ślepotą. Jasne światło jest w stanie na stale uszkadzać komórki siatkówki. Może to ostatecznie zniekształcić widzenie, powodując martwe punkty lub problemy z rozpoznawaniem kształtów. Oczy mogą zacząć łzawić i stać się obolałe. Czasami wspomniane efekty uboczne pojawią się po kilku godzinach, a nawet dniach.

Dlatego najlepiej posiłkować się specjalnymi z filtrami słonecznymi okularami do obserwacji tego typu zjawisk. Można również wykorzystać gogle spawalnicze w odcieniu 12 lub wyższym. Zwykłe okulary przeciwsłoneczne nie są odpowiednim substytutem — przepuszczają tysiące razy za dużo światła słonecznego. Nie oglądajmy zaćmienia również przez kliszę rentgenowską, przydymione szkło czy płytę CD.

Gdyby jednak pogoda, obowiązki lub brak czasu pokrzyżowały obserwację zaćmienia, można podejrzeć relacje dostępne w Internecie.  Projekt Wirtualny Teleskop 2.0 pozwoli miłośnikom astronomii oglądać zjawisko z zacisza własnego domu (lub biura). Zaćmienie będzie filmowane z Rzymu we Włoszech i będzie można je oglądać online za darmo tutaj.

Jeśli obserwatorzy przegapią lub nie będą mogli z różnych przyczyn obejrzeć zaćmienia (osobiście lub online) to następna okazja do obserwacji tego zjawiska przypadnie na 20 kwietnia 2023, kiedy dojdzie do całkowitego zaćmienia Słońca. Niestety, nie będzie ono widoczne z terenów naszego kraju, ale jeśli w tym czasie będziemy znajdować się w Australii czy Azji Południowo-Wschodniej, z pewnością będziemy mogli je podziwiać.

Na częściowe zaćmienie będzie trzeba poczekać do 29 marca 2025 roku, tym razem najlepiej widoczne w północno-zachodniej części kraju.

Źródło: Space.com