Dąb szypułkowy “Andrzej” z Samotworu.

Pełen dostojeństwa.

Dzisiaj prezentuję drzewo, które było moim głównym celem wycieczki do podwrocławskiego Samotworu. Przypałacowy platan klonolistny i sam pałac wyszły przy okazji, niemniej to właśnie informacje od znajomych i wieści internetowe sprawiły, że w końcu trzeba było się wybrać na obejrzenie słynnego “Andrzeja”. Z tego co sobie przypominam, to pierwszą osobą, od której dowiedziałem się o istnieniu tego drzewa był serdeczny kolega grzybiarz Andrzej i Jego małżonka Sylwia. ;)) 

Zatem Paweł dowiedział się od Sylwii i Andrzeja o dębowym Andrzeju. Niektórzy znajomi na Facebooku też wspominali, że w drodze z Samotworu do Gałowa rośnie okazały, piękny dąb. Od pętli autobusowej linii 609 do drzewa jest około 600 metrów, a więc wystarczy kilka minut, abyśmy znaleźli się przy “Andrzeju”.

Pierwszy raz zobaczyłem drzewo 20 marca. Sceneria była lekko zimowa, temperatura około 0 stopni C, trochę oblodzenia, śniegu, zmienne zachmurzenie i umiarkowany wiatr. Klasyczne niezdecydowanie się aury między wiosną a podrygami zimy. Pierwsze wrażenie i zachwyt. Ludzie mieli rację! To jest fantastyczne drzewo!

Niezbyt wysoki, ale za to jaki mocarny, atletyczny, z szeroką koroną i obfitym ugałęzieniem prawie do samego gruntu. Pręży się na wietrze, wygina, faluje gałęziami, czasami w rytm wiatru przeciągnie się do przodu, w tył, na zachód i wschód.

W końcu przyszedł czas na dokonanie pomiaru obwodu pnia i zagwozdki dendrometryczne z tym związane, bowiem dąb “Andrzej” rośnie na pochyłości terenu, która jest częścią wału przeciwpowodziowego, a sam pień nie jest najwęższy na wysokości pierśnicy, tj. na 130 cm.

OBWÓD PIERŚNICOWY PNIA

Dokonałem kilku pomiarów, zaczynając od wysokości pierśnicy, na której obwód pnia drzewa mierzy 573 cm. Jednak wynik, który można przyjąć za obowiązujący otrzymałem na wysokości 85 cm – odmierzając ją od najwyższego punktu przy nasadzie pnia. Tam obwód pnia wynosi 554 cm, czyli o 19 cm mniej niż na wysokości pierśnicy.

Warto nadmienić, że o ile w zimie pomiar obwodu pnia nie nastręczał większych trudności, poza odnalezieniem najchudszego obwodu, o tyle obecnie pień drzewa jest mocno zarośnięty i zasłonięty liśćmi innych roślin, co znacznie utrudnia jego prawidłowe wykonanie.

Jeszcze trudniej zrobić obecnie sensowne zdjęcia pnia “Andrzeja”, zwłaszcza od strony wału przeciwpowodziowego, gdzie obecnie wszystko jest zarośnięte i przysłonięte. Dlatego okres bezlistny nadaje się najlepiej do podziwiania i fotografowania pokroju morfologicznego i sylwetki drzewa.

Dąb “Andrzej” jako okaz wyrosły na otwartym terenie ma wygląd i pokrój drzewa soliterowego, stąd wykształcił krótki, masywny pień i dużą ilość masywnych, nisko osadzonych konarów, które budują jego dostojną sylwetkę. Na wysokość drzewo mierzy 22 metry. Na pniu od stronu wału widnieje podłużny, dość duży ubytek z charakterystycznym, czarnym zabarwieniem w środku. To lista piorunowa, której górną część drzewo zdołało prawie w całości zalać kalusem.

Niezwykle dostojnie wygląda “Andrzej” w miejscu rozchodzenia się konarów od pnia. Przypomina ogromny puchar, z którego wypływa majestat i potęga drzewa. Tak mocno rozgałęzione i ugałęzione dęby sprawiają wyśmienite wrażenie, nawet, jak nie mają w obwodzie pnia siedem, osiem czy dziewięć metrów. 

Drzewo ma kilka suchych konarów, a część z nich uległa częściowemu wyłamaniu, zwłaszcza w częściach wierzchołkowych. Na wielu z nich odnajdziemy stanowiska mchów, ślady żerowania owadów i działalności ptaków. Jeden z bardziej okazałych konarów widnieje na wysokości około 2,5 m nad gruntem.

Korona drzewa jest silnie ugałęziona i dobrze ulistniona. Drzewo – pomimo niewielkiego wzrostu, stanowi najmocniejszy punkt w krajobrazie na odcinku od Samotworu do Gałowa. Nawet znacznie wyższe topole nie mogą się równać z mocarnym wyglądem “Andrzeja”.

W stanie pełnego ulistnienia przeważająca ilość konarów zostaje zasłonięta przez liście i tworzy zwartą, zieloną zasłonę. Korona dębu – poza ubytkami (wyłamaniami), o których wyżej wspomniałem jest szeroka, regularna i prawidłowo ukształtowana.

Drzewo nie jest pomnikiem przyrody, ale w Urzędzie Gminy został już złożony wniosek o uhonorowanie “Andrzeja” tym statusem oraz 16. innych drzew. Teraz tylko trzeba trzymać kciuki za pozytywną opinię RDOŚ i stosowną uchwałę Gminy. Wnioski o powołanie tych drzew na pomniki przyrody złożył leśniczy, który gospodaruje na tym terenie.

Warto jeszcze raz zwrócić na sylwetkę drzewa z dalszej perspektywy z różnych stron. Od strony dogi prowadzącej do Gałowa korona drzewa wydaje się bardziej uszkodzona z licznymi wyłamaniami części wierzchołkowych.

Od strony łąki (obecnie bardzo zarośniętej) korona dębu wygląda zdecydowanie pełniej i mocniej. Bo każde drzewo ma wiele wymiarów, a dąb “Andrzej” jeszcze więcej. ;))

PODSUMOWANIE

1) W Samotworze (woj. dolnośląskie, powiat wrocławski, gmina Kąty Wrocławskie) około 600 m od pętli autobusowej na wale przeciwpowodziowym przy drodze prowadzącej do Gałowa rośnie pełen dostojeństwa dąb szypułkowy “Andrzej”, którego obwód pnia w najwęższym miejscu (na wysokości 85 cm nad gruntem) wynosi 554 cm. Na wysokość drzewo mierzy 22 metry.

2) Drzewo wykształciło bardzo krótki, masywny pień i rozłożystą, szeroką i silnie ugałęzioną koronę, w której widać wyłamania części wierzchołkowych niektórych konarów. Na pniu od strony wału ciągnie się listwa piorunowa, której górną część dąb zalał tkanką przyranną. Poza tym stan zdrowotny okazu można uznać za dobry.

3) Dąb “Andrzej” nie jest pomnikiem przyrody, ale leśniczy – gospodarz tego terenu złożył już stosowne wnioski o uhonorowanie dostojnego “Andrzeja” tym statusem a także 16. innych drzew, wśród których również przeważają dęby szypułkowe. Mam nadzieję, że wnioski przejdą pozytywną weryfikację i procedurę, dzięki czemu gmina Kąty Wrocławskie będzie miała na swoim terenie łącznie 22 pomniki przyrody (obecnie w rejestrze figuruje 5).