Atrakcje astronomiczne na niebie w marcu 2021 roku.

Marzec to pierwszy miesiąc wiosny. Jej meteorologiczna odmiana rozpoczęła się już w pierwszym dniu miesiąca, natomiast astronomiczna rozpocznie się wraz z przesileniem, które przypadnie na 20. marca. Dzień później rozpocznie się wiosna kalendarzowa. Pomimo, że noce są jeszcze bardzo długie to bardziej znaczących, marcowych zjawisk astronomicznych nie będzie zbyt wiele, ale zawsze warto obejrzeć te najważniejsze.

W marcu dzień wydłuża się, a noc skraca w tempie od 3 do nawet 5 minut na dobę (najszybciej na północy, najwolniej na południu). O ile w dniu 1 marca w Warszawie Słońce wzeszło o godzinie 06:26, a zaszło o godz. 17:13, to w ostatnim dniu miesiąca – już po zmianie czasu na letni – wschód naszej dziennej gwiazdy będzie mieć miejsce o godz. 06:16, a zachód o godz. 19:06. Zatem w ciągu miesiąca dzień wydłuży się aż o 123 minuty, czyli o 2 godziny i 3 minuty.

Kolejność faz Księżyca w marcu jest następująca: ostatnia kwadra nastąpi w najbliższą sobotę, czyli 6. marca o godz. 02:31, nów przypadnie na 13. marca o godz. 11:22, pierwsza kwadra będzie mieć miejsce 21. marca o godz. 15:42, natomiast pierwszą, wiosenną pełnię Srebrnego Globu będziemy mogli podziwiać 28. marca o godz. 20:49.

Czas na planety. Przez cały marzec Merkury i Wenus w dalszym ciągu będą znajdować się zbyt blisko Słońca, przez co pozostaną dla nas niewidoczne. W marcu, w godzinach wieczornych, w gwiazdozbiorze Byka można obserwować Marsa. Nie powinno być większych problemów z odszukaniem planety, ponieważ obiekt znajduje się bardzo blisko Plejad, czyli najbardziej znanej gromady gwiazd widocznej na nocnym niebie.

Również gazowe giganty, czyli Jowisz i Saturn pozostaną w marcu niewidoczne. Jowisz może być przez moment zauważalny pod koniec marca, w godzinach wczesno-porannych, na wysokości około 5 stopni nad południowo-wschodnim horyzontem. Niestety, planeta będzie bardzo szybko zanikać w łunie wschodzącego Słońca. Warunki do obserwacji Jowisza znacząco poprawią się w kwietniu.

Z Saturnem sytuacja jest bardzo podobna, przez większość miesiąca planeta będzie niewidoczna, dopiero w drugiej połowie marca będzie można próbować ją zlokalizować krótko przed wschodem słońca, 5-10 stopni nad południowo-wschodnim horyzontem.

Kończy się sezon obserwacyjny planety Uran. Przez cały marzec jest ona widoczna w godzinach wieczornych w zachodniej części nieba, ale do obserwacji obiektu trzeba użyć teleskopów. Neptun znajduje się blisko Słońca, 10 marca nastąpi koniunkcja z naszą dzienną gwiazdą, a co za tym idzie – nie będzie możliwa obserwacja tej planety z Ziemi.

I jeszcze koniunkcje. Na początku miesiąca, wieczorami, zwłaszcza w dniach 3-4 marca, można próbować dostrzec koniunkcję Plejad z Marsem. Czerwona Planeta w trakcie tych dwóch wieczorów znajdzie się zaledwie 2,5 stopnia od gwiezdnej gromady. Na poszukiwania warto udać się w godzinach wieczornych, 1,5-2 godziny po zachodzie słońca, kiedy całe zdarzenie będzie widoczne jeszcze stosunkowo wysoko, 30 stopni nad zachodnim/południowo-zachodnim horyzontem.

Kolejna, mniej efektywna koniunkcja, czeka nas dopiero 19 marca. Tym razem Księżyc spotka się z Marsem w odległości 4,5 stopnia od siebie. Jest to odległość wystarczająca, by oba obiekty ująć w jednym kadrze.

20 marca rozpocznie się astronomiczna wiosna. O godzinie 10:37 Słońce wstąpi w znak Koziorożca, przecinając podczas swojej wędrówki na północ równik. W tym dniu dzień i noc teoretycznie trwają prawie równo 12 godzin, choć faktyczne zrównanie dnia z nocą nastąpi kilka dni wcześniej.

Natomiast w ostatni weekend marca – z 27 na 28 przechodzimy na czas letni, a więc wskazówki zegara przesuniemy z godziny 02:00 na 03:00. Oznacza to, że wizualnie zyskamy dodatkową godzinę światła słonecznego. Od kilku lat w Parlamencie Europejskim mówi się o zaprzestaniu zmiany czasu, ale póki co, nie ma w tym względzie ostatecznej decyzji i porozumienia.