Opracowań, skryptów i artykułów na tematy, związane z EL NINO i La NINA jest mnóstwo. Jednak postanowiłem o tych zjawiskach napisać na blogu ponieważ obecne kataklizmy pogodowe na świecie, są spowodowane, prawdopodobnie najsilniejszym EL NINO w historii, odkąd zdefiniowano i zaczęto badać to zjawisko. Już dzisiaj wiadomo, że jest ono co najmniej w pierwszej trójce największych anomalii, a ponieważ przewidywane jest jego dalsze umacnianie się, to możemy być świadkami historycznego i najbardziej „żywiołowopłodnego” EL NINO.
KRÓTKI RYS HISTORYCZNY
W latach 20. ubiegłego wieku, peruwiańscy rybacy, żyjący i utrzymujący się z połowów ryb na wodach Pacyfiku, w rejonach oddziaływania Prądu Peruwiańskiego, który najsilniej doświadcza anomalii EL NINO, zauważyli, że z niewiadomych przyczyn, woda morska, znacznie się ociepla. Ponieważ najsilniej zjawisko występowało w okolicach Świąt Bożego Narodzenia, postanowiono nazwać je „chłopcem”. Jednak przez długi czas, była to tylko nazwa potoczna, lokalna, której nie wpisano do oficjalnych słowników meteorologicznych.
Pierwszą osobą, która opisała EL NINO był angielski fizyk i statystyk GILBERT WALKER. W jego opracowaniu, można było wyczytać m.in. o wpływie EL NINO na ziemski klimat. Jednak i on nie używał oficjalnie tej nazwy. Za to, po kilku latach od opisania tego zjawiska, EL NINO, zaczęto nazywać „CYRKULACJĄ WALKERA”. Przełomowy był rok 1982 (3 lata po moim urodzeniu ;)). Zjawisko, związane z ciężkim zaburzeniem klimatu, opisane przez Walkera, zaczęto już oficjalnie nazywać EL NINO. Największym problemem zdiagnozowania i szczegółowego zbadania wpływu EL NINO na klimat, był brak wystarczającego sprzętu pomiarowego. Obecnie, dysponujemy już bardzo rozwiniętą (i cały czas rozwijającą się) aparaturą, a anomalię EL NINO, można przewidzieć już kilka miesięcy przed jej wystąpieniem.
EL NINO
W latach, w których nie mamy do czynienia z EL NINO, stałe ciepłe wiatry nazywane PASATAMI wieją ze wschodu na zachód, czyli znad rejonu zachodniej części Ameryki Południowej w kierunku zachodnim, ku Australii i wschodniej Azji. Przemieszczają one ciepłe wody powierzchniowe Pacyfiku na zachód, co powoduje ogrzanie się tamtejszych wód. Kiedy docierają do Australii i wschodniej Azji woda jest cieplejsza od tej przy zachodnich wybrzeżach Ameryki Południowej nawet o 6-8 stopni. Dzięki temu, tworzą się potężne chmury burzowe, które przynoszą ulewy w zachodniej części Oceanii oraz w Australii. Z chmur burzowych tworzą się cyklony tropikalne, jeszcze bogatsze w wodę.
Tymczasem u zachodnich wybrzeży Ameryki Południowej dochodzi do zjawiska UPWELLINGU, czyli unoszenia się zimnych wód Pacyfiku z dna ku powierzchni. W chłodnych wodach Prądu Peruwiańskiego żyją bogate ławice ryb, które są zbawieniem dla rybaków.
Jednak kiedy pasaty słabną, wówczas ciepłe prądy oceaniczne zaczynają się przemieszczać z Australii i wschodniej Azji ku Ameryce Południowej, dążąc do wyrównania się ciepłych wód powierzchniowych. Następuje osłabienie się zimnego Prądu Peruwiańskiego, co powoduje szereg anomalii pogodowych:
– chmury burzowe, formują się nad środkową Oceanią i zachodnią częścią Ameryki Południowej;
– w regionach, w których normalnie wydajne opadowo chmury stacjonowały, a więc nad Australią i zachodnią Oceanią, zaczyna się dotkliwa susza.
Im EL NINO jest intensywniejsze, tym powodzie i susze, w miejscach, w których nie występowały, pogłębiają się.
LA NINA
LA NINA jest dokładnym przeciwieństwem zjawiska EL NINO. Podczas jego panowania pasaty przybierają na sile i są znacznie gwałtowniejsze niż zazwyczaj, To powoduje znaczne ochładzanie się wody za sprawą zimnego Prądu Peruwiańskiego w równikowym pasie od wybrzeża Ekwadoru przez Wyspy Galapagos na zachód. Temperatura wody w tych miejscach może się obniżyć w porównaniu ze stanem normalnym nawet o 5 stopni. Zjawisko LA NINA występuje średnio o połowę rzadziej niż EL NINO i nie jest tak dramatyczne w skutkach w porównaniu do „chłopca”.
EL NINO W CIEPŁEJ I CHŁODNEJ PORZE ROKU
W ciepłej porze roku, EL NINO, powoduje przede wszystkim:
– potężne ulewy i powodzie na wyspach środkowej części Oceanii;
– powodzie na północnym zachodzie USA oraz w środkowym Chile;
– suszę w Australii, południowej Oceanii i południowo-wschodniej Azji oraz w rejonie Morza Karaibskiego;
– nienaturalne ciepło panuje w wielu regionach Ameryki Południowej i na Karaibach, podczas gdy na wyspach południowego Pacyfiku oraz w Australii, panuję anormalne fale chłodów.
W chłodnej porze roku, EL NINO, odpowiedzialne jest za:
– wielkie ulewy i powodzie w południowo-wschodniej Azji, północnej Australii, północnej Brazylii, na północnym zachodzie USA i w rejonie Wielkich Jezior,;
– powodzie w południowo-wschodniej Afryce oraz na wyspach południowej części Oceanu Indyjskiego, w tym na Madagaskarze i Maskarenach;
– suszę w równikowej strefie środkowego i wschodniego Pacyfiku, w północno-zachodniej części Ameryki Południowej, na południu USA, północy Meksyku oraz w Rwandzie i Burundi;
– upały na południu USA i północy Meksyku;
– fale chłodów w krajach zachodniej Afryki, wschodniej Rosji, na Półwyspie Koreańskim, Japonii, w południowej Alasce, zachodniej Kanadzie, północnym zachodzie USA;
– fale chłodów w równikowej strefie środkowego i wschodniego Pacyfiku, północno-zachodniej części Ameryki Południowej, południowo-wschodniej Brazylii, południowo-wschodniej Afryce oraz na wyspach południowej części Oceanu Indyjskiego, w tym na Madagaskarze i Maskarenach.
EL NINO A POGODA W POLSCE I W EUROPIE
Pomimo coraz dokładniejszych badań, dokonywania pomiarów i obserwacji, analizowania tysięcy danych, nie można jednoznacznie stwierdzić, czy EL NINO ma wpływ na pogodę w Europie i w Polsce? Naukowcy wskazują, że podczas dotychczasowego, najsilniejszego w historii pomiarów EL NINO na przełomie 1997 i 1998 roku, pogoda w Europie, znacznie odbiegała od średniej wieloletniej. Wskazuje się przede wszystkim na takiej anomalie jak:
– w okresie zimowym na południu Europy panowała susza;
– w północnej części Europy, opady były znacznie większe niż zazwyczaj;
– nawalne opady w Europie Środkowej, które spowodowały w lipcu 1997 roku, tzw. „powódź stulecia” w Polsce, Czechach i Niemczech.
W tym roku, EL NINO, nasila się już od wielu miesięcy, a w Europie Środkowej, wystąpiła ciężka susza, która, jakby na przekór, „udowadniała”, że anomalie pogodowe w Europie, niekoniecznie związane są z tym zjawiskiem (analogicznie do 1997 roku, powinny wystąpić powodzie, a nie susze). Potrzeba jeszcze wielu lat badań i analiz, żeby można było jednoznacznie stwierdzić wpływ EL NINO na europejską pogodę. Niektórzy meteorolodzy wskazują, że obecne EL NINO, będzie bardzo mocno oddziaływać na klimat co najmniej do połowy 2016 roku i przestrzegają, że środkowa Europa, doświadczy co najmniej takiej powodzi, jak ta z 1997 lub 2010 roku. Trzeba mieć nadzieję, że te scenariusze nie wejdą w życie.
